Müasir dövrdə mobil telefonlar həyatın ayrılmaz hissəsinə çevrilib. Telefon, kompüter və planşetlərin kifayət qədər müsbət tərəfləri olsa da, mənfi cəhətləri də az deyil.
Belə ki, elektron vasitələrinin mənfi cəhətləri içərisində uşaqların telefon və kompüterdən həddindən çox istifadə etməsidir. Bu da onların, aqressiv olması ilə yanaşı özlərini cəmiyyətdən kənar hiss elətdirməsinə gətirib çıxarır.
Psixoloq Səbinə Dadaşova "Yeni Azərbaycan" - a açıqlamasında bildirir ki, ümumiyyətlə 2 yaşına qədər uşağa telefon, kompüter və s qətiyyən olmaz. Çünki, 2 yaşlı uşağı inkişaf etdirmək lazımdır: "Valideyn istirahət etmək istəyəndə uşağın başını telefon, planşet kimi elektron vasitələrlə qarışdırır. Düşünürlər ki, bu uşağın beynində nələrisə inkişaf etdirəcək. Lakin səhv düşüncədir. Məsələn, məktəbəqədər dövrdə olan uşaq oynamalı, həmyaşıdları ilə ünsiyyət qurmalı, aktiv həyat yaşamalı, nələrisə fikirləşməli və təcrübə aparmalıdır. Lakin uşaq əgər kompüter qarşısında oturursa, bunlardan məhrum olur. Bu, istər-istəməz uşağın sinir sisteminə də birbaşa təsir edir".
Oyun zamanı uşaqlar öz ödənilməyən ehtiyaclarını ödəyirlər və bunun nəticəsində kompüter oyunlarından, telefondan həzz alırlar. İstər-istəməz bu uşaq öz yaş dövrü üçün xarakterik olmayan bir həyat tərzi sürməyə başlayır. Həmyaşıdları ilə ünsiyyətdən, oynamaqdan imtina edir, özünə qapanır.
Bəs bunun səbəbi nədir?
Psixoloq bildirir ki, bunun əsas səbəbi valideynlərin ona qarşı lazımi qədər diqqəti, sevgini verməməsidir. O, qeyd edir ki, belə hallarda uşaq rədd olunmasını hiss edir, valideyn ona sevgi vermir, istər-istəməz ehtiyaclarını kompüterdə ödəyirlər və bunun ardınca uşaq nə qədər çox oynamağa başlasa, da onun üçün real həyatla virtual həyat arasında fərq olmayacaq: " Ailədə və yaxud həmyaşıdları ilə münasibətdə pozulma varsa , bunun nəticəsində yaranan bu emosional, psixoloji gərginliyi azaltmaq üçün daha çox oyun oynamağa başlayır. Çünki, uşağın problemi var, həllini tapa bilmir. Bütün ruhu ilə , ağlı ilə oyunlara qapanır. Orada hansısa bir personaj tapır və özünü orada doğruldur, özgüvənini oradan alır. Çünki, ətraf mühitdə ona özgüvən vermirlər, ona rahatlıq vermirlər, onun enerji balansı yoxdur. Ona görə də uşağın marağı daha çox kompüterə yönəlir. Çünki, orada rahatdır, sakitdir. Və əlbəttə ki, valideyn bunu görürsə, mütləq övladına fikir verməlidir və onun maraq dairəsini dəyişməlidir. Daha çox diqqət verməlidir, daha çox onu ətraf mühitə bağlamalıdır. Hansısa idman növünə, dərnəyə, musiqiyə, rəssamlığa yönəltmək olar. Nəsə maraq dairəsini dəyişmək lazımdır. Yəni, kompüter və yaxud oyunlar uşağı iflic vəziyyətinə salır.- Beyin işləmir, inkişaf etmir. Beyin ancaq oyunlara baxır, oyunlarla robot vəziyyətinə düşür".
Havar Şəfiyeva
