İsraillə Hizbullah arasında gərginlik artdıqca ABŞ mətbuatında Təl-Əvivə xəbərdarlıq kimi xəbərlər yer alır. Mümkün bir müharibədə İsrailin “Dəmir Qübbə” müdafiə sisteminin Hizbullah raketlərinə qarşı qeyri-kafi ola biləcəyi ifadə edilərkən, Blinken İsrail rəsmilərinə “müharibədən qaçın” mesajı verib.
Turkustan.az xəbər verir ki, İsrailin Qəzzadakı müharibəsini sona çatdırmaq üçün diplomatik səylərin davam etdiyi bir vaxtda İsraillə Hizbullah arasında artan gərginliyin yeni bir müharibənin qapısını açacağından ehtiyat edilir. ABŞ rəsmiləri İsrailə "gərginliyin artması" mesajını versə də, Amerikanın "Foreign Policy" xəbər saytının təhlili , mümkün İsrail-Hizbullah müharibəsində İsrailin hava hücumundan müdafiə sistemlərinin atılacaq raket miqdarının öhdəsindən gəlməkdə çətinlik çəkə biləcəyini bildirib.
Təhlildə Hizbullahın İsrailin məşhur hava hücumundan müdafiə sistemi olan Dəmir Qübbəni tez bir zamanda məğlub edə bilən və ölkənin ən böyük şəhərlərini vura bilən təxminən 130 min raketə sahib olduğu vurğulanaraq, İsrailin Beyrut və digər böyük şəhərlərə hücumu halında Livan üçün böyük dağıntıların baş verə biləcəyi ifadə edilib.
Beynəlxalq və Strateji Araşdırmalar Mərkəzinin (CSIS) məlumatına görə, Hizbullah İsrail üçün HƏMAS-dan qat-qat qorxulu düşməndir. Şiə qruplaşmasının son vaxtlar İran, Suriya və Rusiyanın köməyi ilə dünyanın ən ağır silahlı qeyri-dövlət aktyoruna çevrildiyi düşünülür. Amerikalı rəsmilər İsrailin müdafiə sistemi olan Dəmir Qübbənin Hizbullahla hərtərəfli müharibənin yükünü daşıya bilməyəcəyindən narahatdırlar. CNN-ə danışan Ağ Ev rəsmiləri bu vəziyyətin Təl-Əviv rəhbərliyi ilə paylaşıldığını bildiriblər. İranın dəstəklədiyi təşkilat iyunun 5-də verdiyi açıqlamada İsrailin şimalındakı Ramot Naftali şəhərində Dəmir Qübbəyə aid batareyanın vurulduğunu iddia edib və bununla bağlı bəzi görüntüləri dərc edib.
Keçən həftə Livan şiə silahlı qruplaşması İsrailin Hizbullahın yüksək rütbəli komandiri Taleb Abdullahı öldürməsinə cavab olaraq İsrailə qarşı indiyədək ən böyük raket hücumunu həyata keçirdikdə gərginlik artsa da, Birləşmiş Ştatlar İsrailin Hizbullahla yeni münaqişəyə girməsini istəmir. ABŞ Dövlət Departamenti bəyan edib ki, dövlət katibi Antoni Blinken ötən gün keçirdiyi görüşdə İsrail rəsmilərinə Qəzzada gedən müharibənin fonunda Livanda Hizbullah ilə gərginliyin daha da artmaması üçün deyib.
İsrailin özünün hazırladığı Dəmir Günbəzdən başqa ölkədə daha üç hava hücumundan müdafiə sistemi var. Dəmir Qübbə qısa mənzilli hücumlara qarşı istifadə olunur. Orta və uzun mənzilli təhlükələrə qarşı inkişaf etdirilən David Sling, atmosferin ən yuxarı təbəqələrinə çata bilən Arrow-2 və atmosferdən çıxa bilən Arrow-3 hava hücumundan müdafiənin digər ayaqlarını təşkil edir.
2006-cı ildə Hizbullahın İsraillə apardığı son müharibədə onun raket arsenalının əksəriyyəti idarə olunmayan raketlərdən ibarət idi, lakin bu gün təşkilat daha təkmil arsenala malikdir. Təşkilatın ixtiyarında İran istehsalı olan 43 km mənzilli Fecr-3 raketləri, eləcə də daha güclü olduğu bilinən və 75 km mənzilli Fecr-5 raketləri var. Hizbullahın arsenalında həmçinin 160 km mənzilli və 600 kq partlama qabiliyyətinə malik Zilzal-1 raketləri və üstün modeli hesab edilən Zilzal-2 raketləri 210 km və oxşar döyüş qabiliyyəti 600 km. İsrail hakimiyyət orqanlarının hazırladığı hesabata görə, Hizbullahın raket arsenalına İran istehsalı olan qlobal mövqe təyinetmə sisteminə (GPS) və 250-300 km mənzilə malik FƏTH -110 ballistik raketi daxildir . Bu raket həm də 500 kiloqrama qədər döyüş başlığı daşıya bilir. Sözügedən uçuş məsafəsi raketin Təl-Əvivə və Təl-Əvivdən kənara çata biləcəyini göstərir.
Ermənistan hökuməti Norveç, İspaniya, İrlandiya və Sloveniya hökumətlərindən sonra Fələstini tanıyan sonuncu ölkə oldu. Ermənistan Xarici İşlər Nazirliyinin verdiyi bəyanatda Qəzzadakı fəlakətli humanitar vəziyyətə , mülki infrastruktura hücumlara, mülki əhaliyə qarşı zorakılığa və mülki şəxslərin girov götürülməsinə diqqət çəkərək, “bunu təmin etməyin yeganə yolu” olduğu vurğulanıb. Fələstinlilər və İsraillilərin qanuni məqsədlərinə çata biləcəkləri iki dövlətli bir həll planıdır." . “Yuxarıda göstərilənlərə əsaslanaraq və beynəlxalq hüquqa, xalqların bərabərliyi, suverenliyi və dinc yanaşı yaşaması prinsipinə sadiqliyini təsdiq edərək, Ermənistan Respublikası Fələstin Dövlətini tanıyır”, - nazirliyin bəyanatında deyilir.
Qərb dünyasının heç bir böyük dövləti Fələstini tanımır, baxmayaraq ki, 140-a yaxın ölkə, Birləşmiş Millətlər Təşkilatına (BMT) üzv olan dövlətlərin üçdə ikisindən çoxu Fələstini tanıyır. Ancaq son vaxtlar bəzi Avropa dövlətləri tərəfindən Fələstinin tanınması Fransa və Almaniya kimi aparıcı Avropa güclərinə təzyiqi artıra biləcəyi ümidi ilə “qələbə” kimi qələmə verilir.
Eltac Zülfüqaroğlu/Turkustan.az
