Günəş yanığı nədir, əlamətləri və dərəcələri nələrdir, zərərli təsirindən qorunmaq üçün nə edilməlidir?

Günəşin güclü işığına məruz qalmaq bəzən sağlamlıq problemlərinə səbəb ola bilər. Günəş vurması və günəş yanığı günəşə həddindən artıq məruz qalma nəticəsində yaranan iki fərqli vəziyyətdir. Hər ikisi bədənin istiyə cavabı olsa da, aralarında bəzi fərqlər var. Günəş yanığı dərinin həddindən artıq günəşə məruz qalması zamanı yanma və qızartı ilə nəticələnən bir vəziyyətdir. Ultrabənövşəyi şüalara məruz qalan dəridəki DNT zədələnir, dəri iltihabına və qızartıya səbəb olur. Günəş yanığı dərhal günəşin təsiri altında baş verir və onun simptomları adətən yanma hissi, dəri həssaslığı, şişlik və bəzən qabarcıqlar şəklində görünür. Günəş yanığı tez-tez ağrı, qaşınma və dərinin soyulması ilə müşayiət olunur. Yanıqlar adətən bir neçə gün ərzində sağalır, lakin dərinin zədələnməsi ağır olduqda, qabarcıqlar və ya dəri soyulması baş verə bilər. Kosmetoloq Nurlanə Əhmədova Bizimyol.info xəbər portalına açıqlamasında bildirib ki, günəş yanıqları dəri xərçəngi riskini artıra bilər. Kosmetoloq qeyd edib ki, günəş yanığı uzun müddət sağalmır. Dəri soyulana qədər yanıqlar davam edə bilər. Nurlanə Əhmədova Gün yanığı dərinin açıq və ya tünd olmasından asılı olmayaraq insanlara təsir edə bilər. Açıq dəri olan insanlar daha az melanin piqmentinə malik olduqları üçün günəş yanıqlarına daha çox meyllidirlər. Günəşə məruz qaldıqda müvafiq tədbirlər görülməli və günvurma riskindən xəbərdar olunmalıdır. Yaralar günəş yanığına məruz qaldıqdan bir neçə saat sonra görünür. Bu təsirləri minimuma endirmək və günəş yanığının mənfi əlamətlərindən xilas olmaq üçün evdə tətbiq edə biləcəyiniz bəzi üsullar var. Əvvəlcə günəşdən qoruyucu sürtməklə və ya ağrıkəsicilərdən istifadə etməklə, təsirləri azaltmaq mümkündür. Lakin günəş yanığının tam sağalması günlər çəkə bilər. Müalicə edilmədikdə və ya qarşısı alınmadıqda, günəş yanığı dərinin qocalmasına və melanoma kimi tanınan dəri xərçənginə səbəb ola bilər. Bədən günəş yanığından bir neçə gün ərzində özünü soyaraq sağaltmağa başlayır. Dərinin qızarması və ya rəngsizləşməsi gündən-günə yox olmağa doğru gedir. Günəş yanığının dərəcələri hansılardır? Dərinin zədələnməsinin şiddətinə görə günəş yanıqlarını təsnif etmək mümkündür. Günəş yanıqlarını iki başlıq altında sadalamaq lazımdır: 1-ci dərəcə günəş yanığı: Dərinin xarici təbəqəsində əmələ gələn günəş yanığıdır. Bir neçə həftə ərzində sağlam bir görünüş əldə edə bilərsiniz. 2-ci (ikinci) dərəcə günəş yanığı: Dərinin daxili təbəqəsində yaranır və qabarmaya səbəb olur. Bərpa müddəti həftələr çəkə bilər. Nadir hallarda insanlar üçüncü dərəcəli günəş yanığından əziyyət çəkə bilərlər. Bu hallarda müalicə üçün mütəxəssis həkimə müraciət etmək lazımdır. Günəş yanığına qarşı bədənin hansı yerləri daha həssasdır? Bədəndə günəş yanığı ən çox boyun və çiyin nahiyələrində olur. Sonra qollar, əllər və arxa bölgə gəlir. Kişilərin üz və baş nahiyələrində qadınlara nisbətən daha çox rast gəlinir. Günəş yanığı zamanı yanığı soyuq suyun altında saxlamaq və ya soyuq suya batırılmış dəsmaldan istifadə edərək dərini ağrı azalana qədər sərinləmək infeksiya riskinin qarşısını alır və ağrıları azaldır. Dəriyə krem və ya aloa vera kimi nəmləndiricilər çəkilməlidir. Yanıqlar səbəbiylə bədəndən susuzlaşmanın qarşısını almaq üçün bol su içilməlidir. Dəri tamamilə sağalana qədər günəşə məruz qalmamaq lazımdır. Yanmış ərazini soyuq suyun altında gəzdirin və ya soyuq kompres tətbiq edin. Kosmetoloq bildirib ki, günəş yanıqları üçün gündə bir neçə dəfə 10-15 dəqiqə soyuq kompres tətbiq edilməlidir: "Yanıq sahəsinə soyuq suda isladılmış parça və ya dəsmal çəkin. Dərini soyutmağa və yanma nəticəsində yaranan ağrıları aradan qaldırmağa kömək edir. Yanıqlara soyuq kompres tətbiq edərkən, buz kimi çox soyuq maddələri birbaşa dəriyə sürtməməyə diqqət etməlisiniz. Dəriyə alma sirkəsi ilə pambıq və ya nazik parça sürtməklə yanıq nəticəsində yaranan ağrıları, iltihabı və qaşıntıları aradan qaldıra bilərsiniz. Tərkibindəki turşu olduğuna görə onu çox intensiv istifadə etməməli və yüngül günəş yanıqlarında tətbiq etməyə çalışmalısınız. Üzdəki günəş yanıqları üçün bol su içmək, soyuq kompreslər çəkmək və müxtəlif nəmləndirici kremlər çəkmək faydalı olacaq". “Günəş yanığı ağrıları insandan insana fərqli olsa da, 2-5 gün ərzində keçir. Bəzi insanlar üçün bu, bir həftəyə qədər davam edə bilər. Günəş yanığına qatıq sürtmək yaxşı deyil. Qatıq infeksiyaya qarşı həssaslığı artıraraq günəş yanığına zərər verə bilər. E vitamini kremləri günəş yanığı nəticəsində yaranan qırmızı yanıqlara qarşı istifadə edilə bilər”-deyə Nurlanə Əhmədova bildirib. Kosmetoloqun sözlərinə görə, tərkibində vitaminlər olan kremlərə üstünlük vermək olar. Günəş yanıqları nə vaxt yox olur? Günəş yanığı adətən dəridə qızartı, ağrı və qaşınma yaradır. Dəri bir neçə gün ərzində öz-özünə soyulmağa başlayır. Bundan sonra adətən 7 gün ərzində tam sağalır. İradə Cəlil, Bizimyol.info