Rəfah niyə önəmlidir?

İsrail ordusu Qəzzanın cənubundakı Rəfah şəhərinə hücuma başlayıb.

News24.az BBC-yə istinadən xəbər verir ki, ordu həmçinin hücumdan əvvəl 100 minə yaxın fələstinlini Xan Yunus və Əl Mevasi bölgələrinə getməyə çağırıb.

Rəfahın şərqindən çıxan bəzi fələstinli ailələrin görüntüləri mediada əksini tapıb.

Birləşmiş Millətlər Təşkilatı (BMT) Rəfahda humanitar fəlakətin baş verə biləcəyi barədə xəbərdarlıq edib.

Təxminən 1,4 milyon fələstinlinin evlərindən didərgin düşdüyü təxmin edilən şəhər Qəzzada 7 aydır davam edən müharibədən qaçan mülki əhalinin son sığınacaqlarından biri olub.

Bəs Rəfah niyə önəmlidir?

Rəfah Qəzza zolağı ilə Misirin Sinay yarımadasını cənuba ayıran sərhəddə yerləşir.

Qəzza zolağında Misirlə sərhəddə yerləşən ən böyük şəhərdir.

55 kvadrat kilometrlik bölgə cənub-qərbdə Yerusəlimdən 107 km məsafədədir.

Qəzza ilə Misir arasındakı yeganə sərhəd keçid məntəqəsi olduğundan bölgəyə onilliklərdir ki, buradan humanitar yardımlar edilir. Yaralıların müalicə üçün təhlükəsiz ərazilərə daşınması da çox vacibdir.

Ona görə də biz beynəlxalq mediada Rəfah adını tez-tez eşidirik.

Son onilliklərdə Qəzza-Misir sərhədində qeyri-rəsmi olaraq uzadılan onlarla tunel Misir tərəfindən sökülüb.

Əksəriyyətinin Misirdən Qəzzaya mal axını üçün gizli şəkildə qazıldığı düşünülən bu tunellərin nə olduğu bilinmir.

Buna görə də Rəfah Qəzza zolağı üçün kritik iqtisadi və kommersiya əhəmiyyətinə malikdir.

Müharibə başlamazdan əvvəl hər gün yüzlərlə yük maşını Rəfah vasitəsilə Qəzzaya daxil olub.

Şəhərin tarixi

Tarixi qədim şəhərlərdən sayılan Rafah 5 min il əvvəl qurulmuş və Qədim Misir, Assuriyalılar, Qədim Yunanlar və Romalılar tərəfindən fəth edilib.

Fironlar “Rubihui”, assuriyalılar “Rafihu”, Romalılar və Qədim Yunanlar isə “Rafia” adından istifadə ediblər. Sonralar ərəblər buranı Rəfah adlandırıblar.

1917-ci ildə Fələstin və Rəfah Britaniya hakimiyyəti altında olub. 1948-ci ildə Misir ordusu şəhərə daxil oldu və suverenlik Misirə keçib.

1956-cı ildə şəhərə nəzarət İsrailə keçsə də, Misir 1957-ci ildə nəzarəti bərpa etdi. 1967-ci ildə İsrail onu yenidən işğal edib.

Misirlə Hayfa arasında bu bölgədən keçən dəmir yolu xəttinin yaradılması ilə onun əhəmiyyəti daha da artıb. Bu xətt daha sonra 1967-ci ildə məhv edilib.

Misir Sinay yarımadasını geri aldıqdan və 1978-ci ildə İsraillə Kemp Devid sazişi imzalandıqdan sonra Rəfah tikanlı məftillərlə iki yerə bölünüb.

Rəfahda yaşayan insanların çoxu öz mənşəyini Xan Yunis, Negev səhrası və Sinay səhrasında görür.

Fəlakət günü kimi tanınan 1948-ci ildə Nəkbədən sonra ətraf kəndlərdən Rəfaha gələn mühacirlər burada məskunlaşıblar.

Günel Məlikzadə