Almaniya-Azərbaycan Əlaqələri:İqtisadi, Sənaye, Mədəniyyət və Siyasi Əlaqələr

Möhtərəm Prezidentimiz İlham Əliyevin milli maraqlara olan sadiqliyi və uğurlu siyasəti, Azərbaycanın daxilində və beynəlxalq arenada inkişafını təmin edir. Onun liderliyi və fəaliyyəti ölkənin bütöv birlik və rifahına böyük dəstək olur. Əlbəttə, İlham Əliyevin Almaniyada 26 aprel tarixində keçirdiyi mətbuat konfransında Almaniya ilə Azərbaycan arasındakı sürətli inkişaf dövründəki əlaqələrə toxunması vacib idi. Bu, iki ölkə arasında strateji, iqtisadi və mədəni sahələrdə əməkdaşlığın gücləndirilməsini vurğulayan əhəmiyyətli bir məqam idi.

Almaniya ilə Azərbaycan arasındakı münasibətlər müxtəlif sahələrdə fəal və dinamikdir. Bu münasibətlər siyasi, iqtisadi, mədəni, və təhsil sahələrində əməkdaşlığı, ticarəti, turizmi, mədəni mübadiləni və daha bir çoxunu əhatə edir. İki ölkə arasında qeyri-neft enerji, mədəniyyət və təhsil sahələrində əməkdaşlıq və mübadilələr də var.

Dövlətimizin başçısı COP29-la əlaqədar Almaniya ilə Azərbaycan arasında uğurlu əməkdaşlıq və heyətlər arasında görüşlərin önəmi xüsusi vurğulandı. Həqiqətən də, COP29-a ev sahibliyi etmək Azərbaycan üçün böyük bir şərəf və məsuliyyətdir. Bu, ölkənin çevrəmizdəki dünya ilə olan əlaqələrində ciddi bir rolu olduğunu və çevrəsindəki dövlətlərlə birgə müharibəyə qoşulduğunu göstərir. Azərbaycanın yaşıl gündəliyi artıq dünyaya bəllidir. Ölkə, ətraf mühitə hörmət və qorunmağı vacib tutaraq, sürətli inkişaf etməkdədir. Bu, dünya cəmiyyətinin diqqətini cəlb etməkdə və Azərbaycanın çevrəsindəki dünya ilə daha yaxın iş birliyini təşviq etməkdə mühüm rol oynayır.

Avropaya yaşıl enerji ixrac etmək üçün fəal çalışmaq Azərbaycanın enerji sahəsində irəliləməsi üçün vacibdir. Təbii qaz təchizatçısı kimi, Azərbaycanın Avropa üçün yaşıl enerji təchizatçısı olması, sürətli inkişaf etməkdə olan bir layihədir. Bu, ölkənin iqtisadiyyatını çeşidləndirməyə, müstəqil enerji istehsalına dəstək verməyə və beynəlxalq əməkdaşlığı gücləndirməyə kömək edəcək. 2027-ci ilin sonuna qədər 9 günəş və külək elektrik stansiyası istismara veriləcək. Bu, Azərbaycanın yenilənən enerji mənbələri istiqamətində sürətli irəliləməsi üçün mühüm bir addımdır. Günəş və külək elektrik stansiyalarının istismara verilməsi, ölkənin enerji təchizatının çeşidlənməsinə və çevrəyə yaxşı təsir etməsinə yardımcı olacaq.

Bu, sürətli inkişaf etməkdə olan bir layihənin bir hissəsidir və Azərbaycanın enerji sahəsindəki yenilikçi yönünü nümayiş etdirir. Azərbaycanın yenilənən enerji sektorunda daha da genişlənəcəyini və sürətli inkişaf edəcəyini göstərir. 10 yeni külək və günəş elektrik stansiyasının tikilməsi, ölkənin elektrik enerjisi istehsalını artırmaq üçün effektiv və müasir bir yol olacaq. Bu stansiyaların hər birinin potensialı 5 gigavata qədər olduğuna görə, Azərbaycanın yenilənən enerji mənbələri ilə ətraf mühiti qoruyan və enerji təchizatını təmin edən möhkəm bir əsas yaratdığına şahidlik edirik.

Cənab Prezident görüş zamanı Avropa İttifaqının Energetika Komissiyası Azərbaycanı panavropa qaz təchizatçısı kimi qiymətləndirilməsi mövzusuna toxunaraq geniş şərhlər etdi. Azərbaycanın enerji sahəsindəki rolunun və önəminin təsdiqi kimi dəyərləndirilə bilər. Avropa İttifaqının Energetika Komissiyasının Azərbaycanı panavropa qaz təchizatçısı kimi qiymətləndirməsi, ölkənin təbii qaz ehtiyatlarının zənginliyi və Avropa bazarına olan təchizat potensialı ilə bağlıdır. Bu dəyərləndirmə, Azərbaycanın enerji sahəsindəki strateji yerinin tanınması və beynəlxalq bazarlarda artan əhəmiyyətinin bir göstəricisidir. Azərbaycanın Avropaya təchizat potensialının və qaz ixracının artırılması üçün qoyduğu ambitiyalı hədəflərdən biridir. 20 milyard kubmetrlik qaz ixracı, ölkənin enerji potensialının və təbii qaz ehtiyatlarının gücünü vurğulayır. Avropa bazarında daha çox təchizatçı olmaq üçün Azərbaycanın sürətli inkişaf etməsini və dünya enerji bazarlarında möhkəm yer tutmasını nümayiş etdirir. Dəyişən enerji dəstəkləmələri və çevrə mühiti ilə bağlı daha çox həssaslıq, Avropada təbii qaza olan tələbatı artırır. Yeni mənbələrdən olan qaz, çevrə mühiti vəziyyətinin yaxşılaşdırılması və sürətlənən yenilənən enerji inkişafı istiqamətində Avropanın enerji portfeyini çeşidləndirməsinə kömək edir. Bu, Azərbaycanın Avropanın enerji təchizatı sahəsində daha ətraflı mövcudluğunu və inkişafını əsaslandırır. Əgər 2021-ci ildə Azərbaycan Avropa İttifaqı ölkələrinə 8 milyard kubmetr qaz təchiz etmişdirsə, bu il bu rəqəm 12 milyarda çatması, Azərbaycanın Avropa təchizatını artırmaqdaki inkişafının bir göstəricisidir. Bu, ölkənin enerji sənayesindəki gücünün və təbii qaz ehtiyatlarının keyfiyyətini nümayiş etdirir.

Azərbaycanın ənənəvi enerji növləri, əsasən təbii qaz və neft, ilə birlikdə bərpaolunan enerji növləri, əsasən günlük və rüzgar enerjisi, ölkəni Avropa üçün strateji bir tərəfdaş edir. Bu, ölkənin enerji portfeyini çeşidləndirərək enerji təchizatını daha müstəqil və çevik etməyə kömək edir. Azərbaycanın Avropa ilə olan əlaqələrinin uzun illər ərzində daim əhəmiyyətli olacağını təsdiqləyir. Ölkənin qlobal enerji bazarlarında daha güclü bir mövzuda olmaq və beynəlxalq əməkdaşlığı gücləndirmək üçün vacibdir.

Cənab Prezident İlham Əliyev, Azərbaycanın müstəqilliyini və ərazi bütövlüyünü qorumaq üçün sülh proseslərinə də yanaşır. O, münaqişələrin həlli üçün diplomatik yolları tərəfdaşları ilə danışıqlar vasitəsi ilə araşdırır və təşviq edir. Özü və ölkəsi, mübahisəli məsələlərin müzakirə edilməsi və sülh yolu ilə həllin tərəfdaşıdır. Elə buna görə də mətbuat konfransında sülh danışıqlarının her zaman dəyərləndirilməli və təriflənməli olduğumu xüsusi olaraq qeyd etdi. Azərbaycan ilə Ermənistan arasında gedən sülh danışıqları, bölgədə sabitlik və barışın təmin edilməsi üçün əhəmiyyətli addımlardır. Bu danışıqlar, münaqişəli bölgələrdə sabitlik və regional əməkdaşlığın inkişaf etdirilməsində mühüm rol oynayır. Almaniyada görüşlər, münaqişənin həlli və regional əməkdaşlıq imkanlarının müzakirə edilməsi üçün əhəmiyyətli bir platforma sahibdir. Bu görüş, iki ölkə arasında dialoq və normalizaşiyanın təşviq edilməsi üçün ciddi bir siyasət iradəsinin nümayiş etdirilməsi baxımından da önəmlidir.

Azərbaycanın ərazi bütövlüyünün tam bərpa edilməsi böyük bir nailiyyətdir və bölgedə sabitlik və sülhün təmin edilməsi üçün əhəmiyyətli bir addımdır. Bu, münaqişənin həlli üçün əlavə inkişaf və sülh prosesinin irəliləməsi üçün əsaslı bir zəmin yaradır. Tam ərazi bütövlüyünün bərpa edilməsi, Azərbaycanın tarixi ərazi birləşməsini və beynəlxalq hüquqi norma və standartlara uyğun şəkildə müdafiə etməsini də təmin edir. Əlbəttə, BMT Nizamnaməsinin 51-ci maddəsi, ölkələrə müdafiəsi mümkün olmayan ərazi bölgələri haqqında müdafiə hüquqlarını təsdiq edir. Azərbaycan, bu məsələdə beynəlxalq hüququn prinsiplərini əsas götürərək ərazi bütövlüyünün qorunmasını təmin etmişdir. Bu, Qarabağ və ətraf ərazilərinin işğaldan azad edilməsi ilə əlaqələndirilə bilər. Azərbaycan, hüquqi zəminə əsaslanaraq, ərazi bütövlüyünü hərbi-siyasi yollarla təmin etmək hüququnu yaratdı.

Rusiya-Türkiyə Birgə Monitorinq Mərkəzinin fəaliyyətinin dayandırılması, münaqişənin həlli prosesində irəliləməni və stabilizasiyanın təmin edilməsini nümayiş etdirir. Bu, münaqişənin müzakirələr yolu ilə həll edilməsi və tərəflər arasında doğrudan dialoqun qurulması prosesində bir mərhələni işarə edir. Ehtiyaclar dəyişdikcə, monitorinq və təhlükəsizlik tədbirləri də dəyişə bilər, və beləliklə, bu mərkəzin fəaliyyətinin dayandırılması artıq gərəkli ola bilər.

Azərbaycanda azad internet və çoxsaylı media orqanlarının fəaliyyət göstərməsi demokratik proseslərin və ifadə azadlığının mövcud olduğunu nümayiş etdirir. Senzura olmaması, fərqli fikirlərin ifadə edilməsinə imkan verir və demokratik dialoqun inkişafına dəstək olur. Bu, cəmiyyətdə müxtəlif fikirlərin səsləndirilməsi və demokratik müstəqilliyin qorunması üçün əhəmiyyətli bir mərhələdir.

Əlbəttə, Qarabağ və Şərqi Zəngəzurda bərpa və yenidənqurma işləri maksimum şəffaf şəkildə aparılır. Bu, bərpa prosesinin ədalətli və insani şəkildə həyata keçirilməsini təmin edir və ərazilərdən məcburi köçürülmüş insanların yenidən qurulmağa və normal həyat şəraitinə qavuşmağa yardım edir.

Neft və qaz kimi enerji mənbələri doğrudan doğruya ölkələrin iqtisadi və səmərəli inkişafına təsir edir. Bu enerji mənbələri, ölkələrə səmərəli təchizat təmin edərək, iqtisadiyyatı canlandırmaq, iş yaradaraq işsizliyi azaldmaq və digər sahələrdə inkişaf etmək imkanı verir. Lakin qiymət verilməsi məsələsi, müstəqil ölkələrin suveren hüquqlarına bağlıdır və hər bir ölkənin öz enerji mənbələri ilə bağlı xüsusiyyətləri və maraqları mövcuddur. O cümlədən, bu mənbələrin ədalətli və səmərəli istifadəsi və paylaşılması üçün beynəlxalq norma və standartların tətbiqi əhəmiyyətli bir məsələdir.

Həqiqətən də, Misir və Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri, iqlim dəyişikliyi ilə mübarizə üçün çox böyük səylər göstərmişdir və COP layihələri ilə sürətli inkişaf etmişlər. Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri, Azərbaycan və Braziliyanın üçlükdə fəaliyyət göstərməsi, dünya miqyasında iqlim dəyişikliyi ilə mübarizədə daha geniş əməkdaşlığın inkişaf etdiyini göstərir. Bu, dünya miqyasında iqlim dəyişikliyinə qarşı mübarizədə daha güclü bir birgə hərəkət və həmçinin beynəlxalq əməkdaşlığın əhəmiyyətini vurğulayır.

Cənab Prezident İlham Əliyevin Berlində keçirilən "15-ci Petersberq İqlim Dialoqu"nun Yüksək Səviyyəli Seqmentindəki çıxışı, Azərbaycanın iqlim dəyişikliyi ilə mübarizədəki mühüm rolunu vurğulayır. Bu çıxış, ölkənin iqlim dəyişikliyi ilə bağlı məsələlərdə ciddi tədbirlər görməyə və beynəlxalq əməkdaşlığa daha da tərəfdaşlıq etməyə olan tərəfdarlığını yansıdır.

Bu məlumatlar, Azərbaycanın sürətli inkişaf etməkdə olan yaşıl enerji və sürətli inkişaf layihələrinə olan marağı və tərəfdarlığını göstərir. "Yaşıl dünya naminə həmrəylik ili" adlanan bu inisiyativ, ölkənin çevrəmizdəki dünya ilə daha yaxın əlaqələrinin və yaşıl enerji təchizatının inkişaf etdirilməsindəki əhəmiyyətini nümayiş etdirir. Bu, ölkənin yaşıl enerji sahəsində liderlik və inkişafına daha da dəstək verir.

Hicran Hüseynova,

Milli Məclisin Komitə sədri, professor