Ermənistanın baş naziri Nikol Paşinyan təxribatçı addımlar atmaqda davam edir. O, xarici işlər naziri Ararat Mirzoyana Belarusun keçmiş prezidentliyə namizədi (Qərbin prezident hesab etdiyi) Svetlana Tixanovskaya ilə görüş keçirməyi tapşırıb. Sonra Fələstin dövlətini tanıyan fərman imzalayıb.
Reyting.az xəbər verir ki, bu barədə “Regnum” yazıb.
Rusiya nəşrinin təhlilində qeyd olunur ki, rusiyalı ekspertlər bu addımları açıq-aşkar hiddətlə qarşılayıb, onlarda Paşinyanın Moskvaya qarşı bir sıra xırda çirkin hiylələr və təxribatlar yaratmağa yönəlmiş onsuz da ənənəvi strategiyasının elementlərini görüblər:
Təxribatlar (buraya İrəvanın NATO-nun hərbi iclaslarında son iştirakı, Ukrayna ordusunun maliyyələşdirilməsində iştirakı və s. daxildir) ona görədir ki, Rusiya özü Ermənistanı KTMT-dən çıxarsın, Fransa və Amerikanın Qafqazdakı qalasına çevrilməsi üçün Ermənistan ərazisi “təmizlənsin”.
Ancaq konkret bir vəziyyətdə hər şey bir qədər daha mürəkkəbdir. Yalnız Tixanovskaya ilə görüş anti-Rusiya strategiyasına düşür - qismən. Fələstin hekayəti – bu, Paşinyan dövründə nadir hadisədir – Moskva ilə heç bir xüsusi əlaqəsi olmayan çox ağıllı xarici siyasət addımıdır. Beləliklə, Ararat Mirzoyanın Svetlana Tixanovskayanı legitimləşdirməsi Moskvaya qarşı qəti hücum sayıla bilər, çünki xanım Tixanovskaya rusların qətlini açıq şəkildə maliyyələşdirir.
“Onun ofisi Kalinovskinin alayını (Ukrayna Silahlı Qüvvələrinin tərəfində vuruşan belarus nasistləri - red.) silahla təmin edir. Ermənistan Rusiyaya qarşı qışqıran neonasist Kalinovski alayını dəstəkləyir. Yəqin ki, KTMT-nin fəaliyyətində daha aşağı getmək üçün heç bir yer yoxdur”, - rusiyalı tarixçi Aleksandr Dyukov yazır.
Lakin bu addım yenə də ilk növbədə Paşinyanın uzun müddətdir şəxsi münaqişəsi olan Belarusun real prezidenti Aleksandr Lukaşenkoya qarşı hücuma çevrilib. Paşinyan bununla da İkinci Qarabağ müharibəsində Azərbaycanı açıq dəstəkləyən və təxminən bir ay əvvəl bu müharibəni “azadlıq” adlandıran Lukaşenkonu “iynələyib”. Bundan sonra İrəvan Belarus liderinin üzr istəməsini tələb edib. Onları qəbul etmədən dərhal öz “kartlar”ı ilə gediblər.
“Rusiyaya münasibətdə Paşinyan ehtiyatlı davranmağa çalışır, addım-addım xırda təxribatlar təşkil edir. Rusiya, axı, böyük ölkədir, cavab verə bilər. Belarus isə kiçik ölkədir, cavab verə bilmir, ona görə də geri çəkilməyə ehtiyac yoxdur”, - “Regnum”-a “SONAR-2050” analitik bürosunun rəhbəri İvan Lizan deyib.
Yaxşı, şirin qisas hissinə bir növ əlavə olaraq Qərbdə xalların toplanması oldu ki, bu da Tixanovskaya üçün Belarusun qanuni lideri imicini yaradan istənilən diplomatik gedişlərdən faydalanır. Və sonra bu yaxınlarda birtəhər onu unutmağa başladılar.
Sual olunur: Paşinyan yeni addımlar atacaqmı?
Bəzi ekspertlərin fikrincə, yox. “Mənə elə gəlir ki, Tixanovskaya ilə münasibətlər yalnız media müstəvisində qalacaq. Əgər Ermənistan rəhbərliyi ona real dəstək göstərməyə başlasa, o zaman geri qayıda bilərlər”, - İvan Lizan bildirib.
Bununla belə, Belarusla münaqişənin kəskinləşməsi ehtimalı var. Ona görə də bu addımlar olduqca mümkündür.
Fələstinin tanınmasına gəlincə, erməni ekspertlər bunu ilk növbədə Türkiyə prezidenti Rəcəb Ərdoğanın təsiri ilə izah edirlər.
“Fələstinin tanınması Ankaraya bir jest idi. Ərdoğanın bu yaxınlarda Paşinyanla telefon danışığı zamanı səsləndirdiyi təklifi həyata keçirməklə. Məhz bu versiya indi erməni mediasında və sosial şəbəkələrində ən populyardır”, - deyə Strateji Araşdırmalar və Təşəbbüslər üzrə Analitik Mərkəzin (ACSSI) rəhbəri Ayk Xalatyan “Regnum”-a izah edib.
Ekspertin fikrincə, digər motiv Tel-Əvivin Azərbaycana aktiv şəkildə silah tədarük etməsinə görə İsrailə cavab ola bilər.
Eyni zamanda, ərəb ölkələri və təşkilatlarının razılığı istisna olmaqla, Ermənistanın belə bir addım nəticəsində əslində nə qazandığı çox da aydın deyil.
“Əgər güman etsək ki, İrəvan Azərbaycana silah tədarük etdiyinə görə İsraildən qisas alıb, bəs niyə bu, əvvəllər edilməyib? İndi belə çıxır ki, Ermənistan İsraili “sancmaq” üçün onun təhlükəsizliyinin möhkəmlənməsinə heç bir töhfə verməyən addım atıb. Aparıcı NATO ölkələrinin (Türkiyə istisna olmaqla) heç birinin təkrarlamadığı addım.
Ermənistan hakimiyyətinin tərəfdaşlığa arxalandığı və onları Ermənistanın təhlükəsizliyini Rusiyadan daha yaxşı təmin edə biləcəklərinə inandırdığı Birləşmiş Ştatlar ənənəvi olaraq İsraili dəstəkləyir və Fələstinin tanınmasına qarşı çıxır”, - deyə Ayk Xalatyan davam edir.
Lakin başqa nöqteyi-nəzərdən Yerevan daha çox qalib gəldi. Üstəlik, Ərdoğanı razı salmaq və Tel-Əvivə düşmənçilik nümayiş etdirməklə yanaşı, eyni zamanda ikinci və üçüncü əhəmiyyətli “quşlar”ı da bir daşla öldürüb.
Başlanğıcda o, Avropa üçün gözəl bir şey edib. Bəli, bütün Avropa İttifaqı (Aİ) ölkələri Fələstini tanımır. Bəli, onlar İsrailin müttəfiqləridir. Lakin bütün bunlarla yanaşı, Aİ-nin sol-liberal liderləri - oradakı siyasi və jurnalist ictimaiyyətinin əhəmiyyətli hissəsi kimi - Fələstin və İsrail arasındakı münaqişədə birinciyə rəğbət bəsləyirlər. Qismən antisemitizm, qismən solçuların qurbanlara rəğbət bəsləmək meylləri, qismən də Avropadakı böyük müsəlman diasporası səbəbindən. Təbii ki, qismən də İsrailin Qəzzada həyata keçirdiyi əməliyyatın qeyri-insani üsullarına görə.
Bəli, Avropa ölkələri açıq şəkildə İsrailə qarşı çıxa bilməz - bu, Qərb düşərgəsində nümayişkaranə şəkildə parçalanma səbəbindən ABŞ-ı qəzəbləndirəcək. Bununla belə, avropalılar Fələstin tərəfdarı mövqe tutan hər kəsə rəğbət bəsləyəcəklər.
Nəhayət, Paşinyan İranı sevindirdi. Heç kimə sirr deyil ki, Tehranda ona açıq düşmənçiliklə yanaşırlar - iranlı diplomatlar 2018-ci ildən bəri şəxsi söhbətlərində Ermənistanın baş nazirini “Qərb agenti” adlandırır və onun Ermənistanı təkcə anti-Rusiyaya deyil, həm də düşmənə, anti-İran forpostuna çevirmək üçün təyin olunduğunu iddia edirdilər. İndi isə strategiyası qəfil addımlardan yayınmağı və tədricən forpost yaratmağı tələb edən Paşinyana İranın sayıqlığını birtəhər sönükləşdirməli idi. Məsələn, İran diplomatiyasının (Türkiyə diplomatiyası kimi) bütün dünya platformalarında təbliğ etdiyi Fələstinin tanınması yolu ilə. Bəlkə də bundan sonra İranda kimsə Paşinyana bir az da rəğbətlə yanaşacaq.
Y. QACAR
