Putin “Tarix təhsili sahəsində dövlət siyasətinin əsaslarını” təsdiq etdi

Rusiya Prezidenti Vladimir Putin öz fərmanı ilə Rusiya Federasiyasının tarix təhsili sahəsində dövlət siyasətinin əsaslarını təsdiq edib.

Redaktor.az xəbər verir ki, mayın 8-də imzalanmış sənəd rəsmi hüquqi informasiya portalında dərc olunub. Bu, Rusiya Federasiyasının tarix təhsili sahəsində dövlət siyasətinin həyata keçirilməsinin məqsədlərini, əsas prinsiplərini və mexanizmlərini müəyyən edir.

“Tarix təhsili sahəsində dövlət siyasətinin həyata keçirilməsi Rusiya cəmiyyətinə xas olan dəyərlər sisteminə, əcdadları, rus cəmiyyətinin birliyini möhkəmləndirmək, tarixi keçmişi obyektiv dərk etmək əsasında vətəndaş sülhü və harmoniyasını qorumağa, Vətənə məhəbbətə, Rusiya tarixinə qoşulmağa və hörmətə əsaslanan ümumrusiya vətəndaş kimliyini qorumağa və gücləndirməyə kömək edəcəkdir”, - sənəddə vurğulanır.

Sənəddə qeyd olunur ki, tarix təhsili üzrə idarələrarası komissiya Rusiya Federasiyasının Prezidenti yanında əlaqələndirici və məşvərətçi orqan olacaq. Belə ki, o, tarix təhsili sahəsində dövlət siyasətinin əsaslarının həyata keçirilməsinə dair tədbirlərin həyata keçirilməsinə nəzarət edəcək və dövlət başçısına illik hesabat təqdim edəcək. Həmçinin qeyd olunur ki, “Rusiya Federasiyası Prezidentinin qərarı ilə tarix təhsili sahəsində dövlət siyasətinin həyata keçirilməsi ilə bağlı məsələlərə Rusiya Federasiyası Təhlükəsizlik Şurasının və Dövlət Şurasının iclaslarında baxıla bilər”.

Putin öz fərmanında tarixi təhsilin məqsədlərini ümumrusiya vətəndaş kimliyinin formalaşması və rus dünyasının güclənməsi kimi adlandırıb. “Tarixi təhsil sahəsində dövlət siyasətinin məqsədləri ümumrusiya vətəndaş kimliyinin formalaşması və ənənəvi rus mənəvi, əxlaqi, mədəni və tarixi dəyərləri əsasında rus dünyasının birliyinin gücləndirilməsidir”, - sənəddə deyilir.

Prezident bu məqsədlərə nail olmağın yolları kimi on bir iş sahəsini göstərdi. Onların arasında Rusiya tarixində əlamətdar hadisələrin, o cümlədən Rusiya Federasiyasının bərabərhüquqlu xalqlarının çoxmillətli birliyinin bir hissəsi olan dövlət quran rus xalqının tarixinin və Rusiyanın digər xalqlarının tarixinin yaddaşının qorunması, Rusiya dövlətinin inkişafındakı davamlılıq və onun tarixi birliyi anlayışına əsaslanır. Fərmanda Rusiyanın sosial-mədəni inkişafının çoxmillətli mahiyyətinin dərk edilməsi, yerli elm və mədəniyyətin nailiyyətlərinin təbliği, vətənpərvərlik tərbiyəsi, Vətən müdafiəçilərinin xatirəsini qoruyub saxlamaq və müdafiədə xalqın şücaətinin əhəmiyyətinin aşağı salınmasının qarşısının alınmasının zəruriliyi qeyd edilib.

Ümumi vətəndaş identikliyinə nail olmağın başqa bir yolu Rusiya tarixində ölkənin inkişafı və çiçəklənməsinə mühüm töhfə vermiş görkəmli şəxsiyyətlərin xatirəsini qorumaqdır. Putin həmçinin tarixi təhsilin və tarixi yaddaşın qorunmasının vacibliyi ilə bağlı fəal vətəndaş mövqeyinin formalaşdırılmasının vacibliyini qeyd edib.

Fərmanda xaricdə yaşayan həmvətənlərimizlə rus dünyasının bir hissəsi kimi özünüidentifikasiyasının qorunmasına yönəlmiş maarifləndirmə işinin genişləndirilməsi və təkmilləşdirilməsi də nəzərdə tutulur. Söhbət həm də vətəndaşların Rusiyanın dünya tarixindəki yeri və rolu, dünya sivilizasiyasının inkişafına verdiyi töhfələr haqqında etibarlı və elmi əsaslandırılmış tarixi biliklərə və obyektiv məlumatlara çıxışın təmin edilməsindən, ənənəvi rus mənəvi, əxlaqi və mədəni dəyərlərini qorumaqdan gedir. Rusiya xalqına bu dəyərlərə zidd olan dağıdıcı ideoloji təlimatların tətbiqi cəhdlərinə qarşı mübarizə üçün şərait yaradır.

Prezident tarix təhsili sahəsində idarəetmə mexanizmlərinin təkmilləşdirilməsi, tarix təhsili ilə bağlı peşələrin nüfuzunun artırılması vəzifəsini qoyub.

“Rusiya çoxəsrlik tarixə, rus və Avrasiya məkanındakı bir çox başqa xalqları vahid mədəni-tarixi birlikdə birləşdirən və qlobal inkişafa böyük töhfə verən dövlət-sivilizasiyaya malik böyük ölkədir”, - fərmanda deyilir.

Sənəddə həmçinin qeyd olunur ki, Rusiya cəmiyyətinin özünüdərkinin əsasını Rusiyanın bütün tarixi boyu formalaşmış və inkişaf etmiş ənənəvi mənəvi, əxlaqi, mədəni və tarixi dəyərlər təşkil edir ki, onların qorunub saxlanması və mühafizəsi dövlətin inkişafı üçün ilkin şərtdir. 

Tarix təhsili sahəsində dövlət siyasəti strategiyası nəzərdə tutur ki, Rusiya tarixinin tədrisi üçün vahid metodologiya məktəbəqədər səviyyədən universitet səviyyəsinə qədər qəbul edilməlidir. Bundan əlavə, tarix dərsliklərinin vahid dövlət xəttinin tətbiqi nəzərdə tutulur. 

Fərmana əsasən, Rusiya Qərbin təşkil etdiyi tarixin saxtalaşdırılmasına qarşı mübarizə üçün genişmiqyaslı maarifləndirmə işləri təşkil etmək niyyətindədir. Sənəddə təhdidlər arasında “kollektiv Qərbin Rusiya cəmiyyətinin və dövlətinin bütövlüyünü pozmağa yönəlmiş informasiya müharibəsində tarixi saxtalaşdırmaqdan silah kimi istifadə etməsi” qeyd olunur.

Sadalanan digər təhdidlərə “Rusiyanın tarixi töhfəsini inkar etməyə və ya azaltmağa yönəlmiş xarici dövlətlərin qeyri-dost hərəkətləri”, habelə “tarixi yaddaşı deformasiya etmək və tarixi həqiqəti təhrif etmək cəhdləri” və “Rusiya haqqında yalan fikirləri yaymaq” daxildir.

"Çağırışlar və təhdidlər artan beynəlxalq gərginlik, milli kimlik böhranı, tarixi yaddaşın məhv edilməsi, neokolonializm və neonasizmin reabilitasiyası şəraitində mümkün olub", - sənəddə qeyd olunur.

Fərmanda qeyd olunur ki, risklərə qarşı mübarizə aparmaq üçün “tarixi təhsil, təhsil və elm sahəsində sistemli və genişmiqyaslı işlərin təşkili və təmin edilməsi üçün əlaqələndirilmiş, hərtərəfli və genişmiqyaslı işlərin görülməsi zəruridir”.

Sənəddə bildirilir ki, Rusiya Federasiyasında yaşayan “vətəndaşların və əcnəbilərin tarixi savadlılığını” artırmaq üçün “məktəbəqədər təhsil müəssisələrindən başlayaraq ali təhsil müəssisələri ilə bitən tarixin tədrisi” üzrə vahid metodika zəruridir.

O, həmçinin “hər bir fənn üzrə doğma yurdun tarixi də daxil olmaqla tarix (Rusiya tarixi, dünya tarixi) üzrə məktəb dərsliklərinin vahid dövlət xəttinin yaradılmasını” və bu fən üzrə mövcud məktəb proqramlarının düzəldilməsini nəzərdə tutur.

Sənədə əsasən, dövlət təhsil və elm təşkilatlarında tarix dərnəklərinə dəstək verəcək, tarixi maarifləndirmə məsələsində muzeylərin mövqeyini möhkəmləndirəcək, tarix elminə dəstək verəcək.

Bundan əlavə, tarix təhsili sahəsində dövlət siyasəti əcdadların xatirəsinin yaşadılması və nəsillərin davamlılığının təmin edilməsində ailənin rolunun artırılmasına yönəlib.

Putin həmçinin xaricdəki təhsil təşkilatları da daxil olmaqla Rusiya tarixinə dair tədris materiallarına və metodiki tövsiyələrə çıxışı olan vahid rəqəmsal platformanın yaradılmasına göstəriş verib. “Rusiya tarixinə dair, o cümlədən xaricdəki rusdilli təhsil təşkilatları üçün tədris materiallarına, dərsliklərə və metodiki tövsiyələrə çıxışı təmin edən vahid rəqəmsal platformanın yaradılması”, - sərəncamda deyilir.

Həmçinin, xarici təhsil platformalarının yerli analoqlarla əvəz edilməsi tapşırılıb.

T.İSMAYIL