Süni intellektin təsiri ölkələr daxilində də qeyri-bərabər olacaq - BVF - FOTO

Süni intellektin (AI) təsiri, böyük ehtimalla, qeyri-bərabər və ölkələr daxilində olacaq.

Day.Az xəbər verir ki, bu barədə Beynəlxalq Valyuta Fondunun (BVF) Tədqiqatlar Departamentinin rəis müavini Covanni Melina aprelin 15-dən 20-dək Vaşinqtonda keçirilən BVF-nin Yaz İclasları çərçivəsində Trend-ə özəl müsahibəsində deyib.

O qeyd edib ki, dünya üzrə iş yerlərinin təxminən 40 faizi süni intellektdən istifadə ilə bağlıdır və bu, həm imkanlar, həm də risklər gətirir:

"Əslində, bu sahədə inkişaf etmiş və inkişaf etməkdə olan ölkələr arasında böyük fərq var, çünki inkişaf etmiş iqtisadiyyatlarda risk səviyyəsi təxminən 60 faiz olduğu halda, inkişaf etməkdə olan bazar ölkələrində 40 faizə enir. Və bu o deməkdir ki, bir tərəfdən qabaqcıl iqtisadiyyatlar süni intellektlə bağlı dərhal risklərlə üzləşirlər, lakin eyni zamanda, süni intellektin faydalarından yararlanmağa daha yaxşı hazırdırlar. İnkişaf etməkdə olan iqtisadiyyatlar eyni ani risklərlə qarşılaşmaya bilər, lakin süni intellektin faydalarını əldə etməkdə daha çətin ola bilər".

O, BVF-nin süni intellektin faydalarından istifadə etmək üçün üzv ölkələrlə fəal iş apardığını, eyni zamanda onun iqtisadi sabitliyə və inklüzivliyə potensial risklərini iki əsas yolla azaltdığını vurğuladı:

"Birincisi təhlildir və son hesabatımız götürdüyümüz təhlilin bir nümunəsidir. Biz həmçinin bu təhlildən ölkə üzrə tövsiyələr vermək üçün istifadə edirik. Bir çox üzv ölkələrin səlahiyyətli nümayəndələrini çağırmaq və bu məsələnin müzakirəsinə şərait yaratmaq da BVF-nin çox mühüm funksiyasıdır. Məsələn, İdarəedici Direktorumuzun qlobal debatı keçirildi və debatın əsas mövzusu süni intellektlə bağlı idi və bu debatda həm ölkə rəsmiləri, həm də alimlər süni intellekt məsələlərini müzakirə etmək üçün dəvət olunublar".

O qeyd edib ki, BVF öz təhlili çərçivəsində süni intellektin tətbiqinə ölkələrin nə dərəcədə hazır olduğunu qiymətləndirən süni intellektə hazırlıq indeksini hazırlayıb.

"Bu indeksin rəqəmsal infrastrukturu və iqtisadiyyatda, əmək bazarında süni intellektdən istifadə etmək üçün müvafiq bacarıqların mövcudluğunu, xaricdən innovasiya və ya yeni texnologiyaların mənimsənilməsi qabiliyyətini, habelə tənzimləyici bazanı nəzərə alan bir neçə ölçüləri var. Məsələn, texnologiyadan istifadə üçün, eyni zamanda vətəndaşlar üçün təhlükəsiz və etik qaydada istifadə olunan idarəetmə strukturu varmı? Və bu indeksə nəzər saldıqda görürük ki, ümumilikdə inkişaf etmiş ölkələr əsas infrastruktura, rəqəmsal infrastrukturun mövcudluğuna, insan kapitalına gəldikdə çox yüksək qiymətləndirilir, halbuki bir çox inkişaf etməkdə olan ölkələr hələ də bu göstəricidən geri qalırlar", - deyə o bildirib.

O qeyd edib ki, bu, həm də siyasət prioritetləri ilə bağlı bəzi təkliflər irəli sürmək imkanı verir:

"Qabaqcıl iqtisadiyyatlarda diqqət süni intellektin təhlükəsiz qəbulunu asanlaşdırmaq və düzgün sosial təhlükəsizlik şəbəkələrinin qurulmasını asanlaşdırmaq üçün tənzimləyici bazaların təkmilləşdirilməsinə yönəldilməlidir, inkişaf etməkdə olan ölkələrdə isə rəqəmsal infrastrukturun və texnologiyadan istifadə etmək üçün tələb olunan rəqəmsal bacarıqların qurulmasına investisiya qoyulmalıdır. Bu, məsələn, inkişaf etməkdə olan ölkələrdə tənzimləmələrin vacib olmadığı anlamına gəlmir. Bu hələ də çox vacibdir. Lakin, məsələn, İnternetə çıxış və ya iqtisadiyyatda kifayət qədər sayda kompüter olmadan yaxşı tənzimləyici bazanın olması texnologiyanın tətbiqini asanlaşdırmayacaq".

O əlavə edib ki, BVF-nin mandatı ilk növbədə iqtisadi və maliyyə risklərinə və imkanlarına diqqət yetirməkdir:

"Aydındır ki, bu yeni texnologiya bütün dünyada məhsuldarlığı və gəlirləri artırmaq üçün böyük potensial təklif edir, lakin eyni zamanda bərabərlik, məşğulluq və maliyyə sabitliyi üçün risklər yaradır. Bütün bunlar BVF-nin diqqət mərkəzində olduğu mərkəzi siyasət məsələləridir. Bu risklərə gəldikdə, BVF-nin rolu təhlil etmək və onların azaldılmasına dair xüsusi tövsiyələr verməkdir".

O hesab edir ki, diqqət siyasəti mümkün qədər əhatəli etməyə yönəldilməlidir:

"Məsələn, sosial müdafiə sisteminin gücləndirilməsi. Hesabatımızda biz süni intellektin təsirinin, hətta ölkələr daxilində, böyük ehtimalla, qeyri-bərabər olacağını görürük. Bizdə daha gənc, daha savadlı işçilərimiz var ki, onların süni intellektin insan əməyini tamamladığı işlərə keçmək ehtimalı daha yüksəkdir. Ancaq yaşlı işçilər üçün bu daha çətindir. Beləliklə, həm bu keçidi dəstəkləyən əmək bazarı siyasətləri, həm də bu texnoloji dəyişikliklərə uyğunlaşmaqda çətinlik çəkən insanların qayğısına qalacaq sosial təhlükəsizlik sistemi olmalıdır.

Süni intellektin makroiqtisadi baxımdan təsiri hazırda çox qeyri-müəyyəndir. Çünki bir tərəfdən potensial olaraq böyük məhsuldarlıq gəlirləri var, lakin hazırda mövcud olan tədqiqatlar məhsuldarlığa təsirin proqnozlaşdırılmasında çox qarışıqdır. Eyni zamanda nəzərə alınmalı olan risklər də var. Buna görə də bizim rolumuz ölkələri bu risklərdən qoruya və potensial faydaları maksimuma çatdıra biləcək siyasətlər üzrə məsləhətlər verməkdir".