Qanazlığı və ya anemiya qanda qırmızı qan hüceyrələrinin və ya hemoqlobinin səviyyəsinin normaldan aşağı düşməsi ilə xarakterizə olunan bir sağlamlıq problemidir.
Qlobal.net xəbər verir ki, hemoqlobin bədənin müxtəlif orqanlarına oksigen daşıyan bir zülaldır, və onun çatışmazlığı orqanizmin kifayət qədər oksigen almamasına gətirib çıxarır. Bu isə yorğunluq, halsızlıq və digər sağlamlıq problemlərinə səbəb olur.
Qanazlığının əlamətləri
Qanazlığı olan insanlarda müxtəlif əlamətlər müşahidə oluna bilər. Əsas əlamətlər bunlardır:
- Daimi yorğunluq və zəiflik
- Baş gicəllənməsi və baş ağrıları
- Dəri və dodaqların solğunluğu
- Nəfəs darlığı və ürək döyüntüsünün sürətlənməsi
- Əllərin və ayaqların soyuqluğu
- Yaddaş zəifliyi və diqqət problemləri
- Dırnaqların qırılgan olması və ya dilin qıcıqlanması
- İştahsızlıq və ya dad duyğusunun azalması
Qanazlığının səbəbləri
Qanazlığı bir neçə səbəbdən qaynaqlana bilər və səbəblər müxtəlif anemiya növlərinə görə dəyişə bilər:
- Dəmir çatışmazlığı – Ən geniş yayılmış qanazlığı növüdür və dəmir çatışmazlığı səbəbindən qırmızı qan hüceyrələrinin sayı azalır.
- B12 və fol turşusu çatışmazlığı – Bu vitaminlər qan hüceyrələrinin istehsalı üçün vacibdir və çatışmazlıqları qanazlığına səbəb ola bilər.
- Kronik xəstəliklər – Xüsusilə böyrək, qaraciyər və ürək xəstəlikləri qırmızı qan hüceyrələrinin istehsalını azalda bilər.
- Genetik faktorlar – Talassemiya və oraqvarı hüceyrə anemiyası kimi irsi xəstəliklər qanazlığına səbəb ola bilər.
- Qan itkisi – Xüsusilə qadınlarda menstrual dövr səbəbilə və ya mədə-bağırsaq sistemindəki yaralar nəticəsində qan itkisi qanazlığına səbəb ola bilər.
- Hamiləlik – Hamiləlik zamanı bədəndə dəmir və vitamin ehtiyatları körpənin inkişafı üçün istifadə edilir ki, bu da anemiya riskini artıra bilər.
Qanazlığının müalicəsi
Qanazlığının müalicəsi əsasən onun səbəbinə bağlıdır və bir neçə əsas müalicə metodu mövcuddur:
- Dəmir əlavələri – Dəmir çatışmazlığı varsa, dəmir tabletləri və ya inyeksiyaları təyin edilir.
- Vitamin əlavələri – B12 və fol turşusu çatışmazlığı olan xəstələrə bu vitaminlərin əlavələri təyin edilə bilər.
- Qida dəyişikliyi – Dəmir və vitamin baxımından zəngin qidalar (məsələn, qırmızı ət, yaşıl yarpaqlı tərəvəzlər, qoz-fındıq) qidalanmaya daxil edilir.
- Qan köçürülməsi – Ağır anemiya hallarında qan köçürülməsi həyata keçirilə bilər.
- Dərman müalicəsi – Xüsusilə talassemiya və ya oraqvarı hüceyrə anemiyası kimi hallarda müalicə üçün xüsusi dərmanlar istifadə olunur.
Profilaktik məsləhətlər
- Balanslı və dəmir, vitaminlə zəngin qidalanma - Qırmızı ət, ispanaq, noxud, quru meyvələr kimi qidalar qan azlığının qarşısını ala bilər.
- Çay və qəhvənin məhdudlaşdırılması - Yeməkdən dərhal sonra çay və qəhvə içməmək tövsiyə olunur, çünki onlar dəmirin mənimsənilməsinə mane olur.
- Düzenli sağlamlıq yoxlamaları - Xüsusilə hamilə qadınlar və xroniki xəstəlikləri olan insanlar qanazlığını erkən aşkar etmək üçün mütəmadi olaraq həkimə müraciət etməlidirlər.
Qanazlığı ciddi bir sağlamlıq problemi olduğundan, əlamətləri müşahidə edən şəxslər həkimə müraciət etməli və müalicə tövsiyələrini ciddi qəbul etməlidirlər.
