Arxeoloqlar deyirlər ki, 2 min ildən çox əvvəl Qədim Romalılar əhalisi imperiyaya qarşı üsyan qaldıran bir şəhəri mühasirəyə alaraq onu elə dağıdıblar ki, 2 əsrə yaxın insansız qalıb.
Hafta.az-ın yazdığına görə, tədqiqatçılar eramızdan əvvəl 125-ci ildə məhv edilməzdən əvvəl sosial və iqtisadi quruluşunu anlamaq üçün müasir İtaliyada qədim Roma müttəfiqi Fregellae şəhərini qazıblar.
Bölgədəki ən qədim xarabalıqda və şəhər xaricindəki Roma hərbi düşərgəsində aparılan son qazıntılar göstərir ki, hücum qədim şəhərin dolanışıq vasitələrini məhv edib, ərazi 170 ildən çox boş qalıb.
Arxeoloqlar Romadan təxminən 100 kilometr aralıda yerləşən xarabalığın təxminən eramızdan əvvəl 205-ci ildə, Fregellaenin mühasirəsindən 80 il əvvəl tikildiyini və bölgədə aşkar edilmiş belə tikililərin ən qədimi olduğunu bildirirlər.
Alimlər Romalıların şəhərə hücumu nəticəsində dağıntıların izlərini, o cümlədən yanğının zədələnmiş təbəqəsi və saxsı qırıqları aşkarlayıblar. Onlar deyirlər ki, arxeoloji sahədə aparılan qazıntılar dövrün sakinlərinin kənd həyatı və təsərrüfat fəaliyyətləri haqqında yeni fikirlər təqdim edir.
Qazıntı sahəsində aşkarlanan toxum və bitki qalıqları qədim kompleksdə şərab, meyvə və taxıl istehsal edildiyini üzə çıxarıb. Tədqiqatçılar şərabın "təkcə yerli bazar üçün deyil", həm də "İspaniya və Fransaya qədər uzanan" Aralıq dənizi ticarəti üçün istehsal edildiyini deyirlər.
Alimlər indi hesab edirlər ki, ərazinin dağıdılması şəhərdə yaşayanların güzəranına zərbə vurmaq məqsədi daşıyırdı.
Üsyanın səbəbi tam aydın deyil, baxmayaraq ki, alimlər bunun müttəfiq şəhər əhalisinin, xüsusən də torpaq mülkiyyəti ilə bağlı tam qanuni hüquqlara malik Roma vətəndaşları olmaq tələbindən qaynaqlandığını düşünürlər.
Tədqiqatçılar deyirlər ki, qiyam dövründə Roma konsulları xaricə ekspedisiyalara gedirdilər.
Leybniz Arxeologiya Mərkəzindən (LEIZA) Dominik Maşek, "Zorakılı dağıntılar regionun bütün iqtisadiyyatına daimi ziyan vurdu. Bu ərazi nəhayət zibillik kimi istifadə olunana qədər 170 ildən çox boş qaldı" deyib.
Alimlər qədim şəhərin kənarında Roma hərbi düşərgəsinin xarabalıqlarını da araşdırıblar.
Mühasirə üçün xüsusi olaraq tikilmiş düşərgənin 90 - 143 metr ərazini əhatə etdiyini, divar və xəndəklə əhatələndiyini aşkarlayıblar. Tədqiqatçılar bu quruluşun Roma İmperiyasının hərbi strategiyası və mühasirə taktikası ilə uyğunlaşdığını bildirirlər.
"Bu yeni məlumat eramızdan əvvəl 125-ci ildə Roma mühasirəsi ilə bağlı təsəvvürümüzü gücləndirir" deyib Dr. Maşek.
Lusius Opimiusun başçılıq etdiyi Roma qoşunları Latın şəhəri Fregellae hücum edərək onu məhv etdilər. Bu hadisə, Romanın bütün italyan müttəfiqlərinin tam vətəndaşlıq tələb etdiyi eramızdan əvvəl 91-87-ci illər arasında Sosial Müharibə ilə nəticələnən bir sıra böhranların bir hissəsi idi.
Son tapıntılar, Romalıların Fregellae mühasirəsinin səbəb olduğu dağıntıların miqyasını ortaya qoyur, hücumdan sonra mədəni mənzərəni sarsıdan dəyişiklikləri göstərir.
