Yeni bir araşdırma iqlim dəyişikliyi və pis qidalanmanın bütün dünyada insult və ölüm hallarının kəskin artmasına səbəb olduğunu xəbərdar edir.
QHT.az xəbər verir ki, Yeni Zelandiyadakı Oklend Texnologiya Universitetindən Valeri Feyqinin rəhbərlik etdiyi bir qrupa görə, 2021-ci ildə dünyada 12 milyona yaxın insan insult keçirdi ki, bu da 1990-cı ildən 70% çoxdur. Hal-hazırda dünyada üçüncü əsas ölüm səbəbidir və hər il 7,3 milyondan çox insanı öldürür.
İnsult üçün bəzi risk faktorlarına havanın çirklənməsi (iqlim dəyişikliyi ilə şiddətlənir), artıq bədən çəkisi, yüksək qan təzyiqi, siqaret çəkmə və fiziki fəaliyyətsizlik daxildir. Tədqiqatçıların fikrincə, bütün bu təhlükələri azaltmaq və ya idarə etmək olar. Milyonlarla insult ilə əlaqəli ölümlərə əlavə olaraq, bu hücumlar çox vaxt sağ qalanları ciddi xəsarətlərlə tərk edir. Hesabata görə, 1990-2021-ci illər arasında bütün dünyada insult nəticəsində itirilən sağlam həyat illərinin sayı təxminən üçdə bir (32%) artıb. Yeni bir təhlilə görə, insanların insult üçün çoxsaylı risk faktorlarına məruz qalma səviyyəsi artmaqda davam edir. “1990-2021-ci illər arasında insultun qlobal halları yüksək bədən kütləsi indeksi (BKİ; 88% artıb), yüksək hərarət (72%), yüksək qan şəkəri (32%) və yüksək şəkərli içkilər ( 23%, aşağı fiziki aktivlik (11%), yüksək sistolik qan təzyiqi (7%) və omeqa-6 çoxlu doymamış yağ turşuları (5%) baxımından əhəmiyyətli dərəcədə artıb.
Pərvanə Fərhadqızı
