Qüdrət Həsənquliyev: “Korrupsiya mexanizminin aşkara çıxarmasaq...”

Deputat, Milli Məclisin hüquq siyasəti və dövlət quruculuğu komitəsinin sədr müavini Qüdrət Həsənquliyev parlamentin iclasında Azərbaycan Respublikası Hesablama Palatasının 2023-cü ildə fəaliyyəti haqqında hesabatının müzakirəsi zamanı bir sıra məsələlərə diqqət çəkdi.

Musavat.com-un məlumatına görə deputat bildirdib ki, bu gün ciddiliyini itirmiş, Azərbaycanın düşmənlərinə ən layiqli cavab güclü iqtisadiyyat, güclü dövlət qurmaqdır: “Onun üçün həm də dövlət vəsaitləri səmərəli istifadə olunmaldır ki, həm Milli Məclisin, həm də Hesablama Palatasının da məsuliyyəti var. Hesablama Palatasının sədrinin hesabatına diqqətlə qulaq asdıq. 31 uyğunluq auditi keçirilib. Büdcə qanunvericiliyinin pozulması ilə bağlı nöqsanlara 27 auditdə rast gəlinib. Büdcə vəsaitlərinin idarə edilməsi ilə bağlı nöqsanlar 23 auditdə, dövlət satınalmaları sahəsində nöqsanlara 27 auditdə rast gəlinib. Əsaslı vəsait qoyuluşu ilə bağlı nöqsanlar 13 auditdə müəyyən edilib. Ümumilikdə isə maliyyə pozuntularının məbləği 560, 5 milyon manat olub”.

Deputat qeyd etdi ki, əslində Hesablama Palatasının açıqladığı rəqəmlər onu göstərir ki, ölkədə maliyyə intizamı ilə bağlı vəziyyət çox acınacaqlıdır: “Hesablama Palatasına minnətdaram ki, onlar real vəziyyət haqqında Milli Məclisə məlumat verirlər. Amma sonda Hesablama Palatasının verdiyi hesabatı qənaətbəxş sayacağıq və bununla da işimiz sanki bitmiş hesab olunacaq. Misal üçün bir müddət öncə mətbuatda rast gəlmişdim ki, Amerika Birləşmiş Ştatlarında tikdirilən bir məktəb tutaq ki, bizim Təhsil Nazirliyinin tikdirdiyi məktəbdən 3 dəfə ucuz başa gəlib. Yəni bu Hesablama Palatasının üzvlərini də narahat eləməlidir. “Hesablama palatası haqqında” qanunun 8.0.4-cü maddəsində qeyd olunur ki, “kənar dövlət maliyyə nəzarəti obyektlərində aidiyyəti sahələrə Hesablama Palatası daxil olur, maliyyə nəzarətinin predmeti ilə əlaqədar digər tərəflərdən izahatlar və məlumatlar alır”. Hesab edirəm ki, bu yetərlidir ki, hansısa mərkəzi icra hakimiyyəti orqanları dövlət orqanları nəsə sifariş edirsə və hansı özəl şirkət bu işdə iştirak edirsə, həmin özəl şirkətin də fəaliyyət yoxlanılsın. Yəni bunu yoxlamadan nöqsanların miqyasını aşkara çıxarmaq mümkün deyil. Biz, bilirik ki, əgər həmin özəl şirkətlər də yoxlansa, bəlli olacaq ki, dövlət orqanı onların hesabına pul köçürənlər qısa müddət sonra hesablara həmin şirkətdən pulla ödənilir və həmin pullar böyük məbləğdə nağdlaşdırılır. Bu korrupsiya mexanizminin aşkara çıxarmasaq, büdcə vəsaitlərindən səmərəli istifadəni təmin edə bilməyəcəyik. İndi hörmətli Hesablama Palatasının sədri Vüqar Gülməmmədov desə ki, bizim buna səlahiyyətimiz yoxdur, qanunun bu maddəsi o cür başa düşülməməlidir-onda ən azı təklif verilməli idi ki, biz, qanunda bu dəyişikliyi edək. Amma qeyd elədiyim ki, müvafiq maddədə bu öz əksini tapıb. Amma bizə təqdim olunan hesabatlarda bu kimi araşdırmaların aparılmasına rast gəlməmişik. Mən, təklif edirəm ki, bizdə əslində Nazirlər Kabinetinin Milli Məclisə hesabat verməsi konstitusiyada nəzərdə tutulmayıb. Konstitusiya qanununda Nazirlər Kabinetinə etimad məsələsinin həlli ilə bağlı hesabatın verilməsi nəzərdə tutulur. O da konstitusiyanın əsas mətninə ziddir”. 

Q.Həsənquliyev bildirdi ki, etimad məsələsi tamam başqa məsələdir: “Orada artıq etimadsızlıq göstərilirsə onda hökumət istefaya göndərilməldiir. Bizdə də etimad məsələsi heç vaxt parlamentdə müzakirə olunmayıb. Etimad məsələləri siyasi böhran yarananda, iqtisadiyyatda ciddi tənəzzül baş verəndə və başqa hallarda müzakirəyə çıxarılır. Konstitusiyanın 95-ci maddəsinin 5-ci hissəsində qeyd olunur ki, Milli Məclis büdcəyə nəzarət edir. Amma biz, Büdcəyə nəzarət haqqında qanun qəbul eləməmişik, büdcənin icrası haqqında qanun qəbul eləmişik. Sanki büdcənin icrası ilə bağlı hökumət hesabat verir, bir də həmin hesabatdan sonra qərar qəbul edirik. Ona görə hesab edirəm ki, büdcəyə nəzarət haqqında qanun qəbul olunmalı, orada mexanizmlər yaradılmalıdır. Büdcəyə nəzarət üzrə Milli Məclisin müvafiq komitəsi yaradılmalıdır. Yəni Milli Məclis büdcə vəsaitlərindən səmərəli istifadəyə ciddi şəkildə nəzarət etməlidir”. Q.Həsənquliyev ardınca Milli Məclisin İqtisadiyyat, sənaye və sahibkarlıq komitəsinin sədri Tahir Mirkişilinin səsləndirilən fikirlərə etirazını cavablandırdı: “Mən Tahir müəllimin etirazını başa düşmədim. Əgər 37 auditdən 27-ndə büdcə qanunvericiliyinin pozulması aşkarlanıbsa, deyim ki maliyyə intizamı yaxşı vəziyyətdədir? Bunu necə demək olar? 31 auditdən 27-də ciddi nöqsanlar aşkar olunub və yarım milyon manat oğurlanıb. Bunun da yüz milyonu geri qaytarılır. Ona görə də, etiraz edəndə də gərək ədalətli olmağa çalışasınız”.

E.Paşasoy,

Musavat.com