Bu gün sosial media platformaları həyatımızın ayrılmaz hissəsinə çevrilib. Nəzarətsiz istifadə edildikdə bizə bir çox psixoloji və fizioloji zərərlər verən sosial media platformaları bəzən iş həyatımıza mənfi təsir göstərə bilir. İşçilərin sosial mediadan qeyri-adekvat istifadəsi şirkətə və işəgötürənlərə zərər verə və onların reputasiyasına xələl gətirə bilər. Ekspertlər deyirlər ki, böyük şirkətlər sosial mediadan istifadə ilə bağlı ədalətli və şəffaf siyasət aparmalıdırlar.
İş yerində sosial mediadan istifadə ilə bağlı qaydalar və məhdudiyyətlər qoymağı qarşısına məqsəd qoyan menecerlər ilk növbədə işçilərin sosial mediadan niyə istifadə etdiyini başa düşməlidirlər. Sosial media işçiləri dünyanın hər yerindən olan insanlarla əlaqələndirir və onlara bir-birlərini eşitməyə imkan verir. Bu, onlara ailələri və dostları ilə ünsiyyət qurmağa imkan verir. Onlar da ofisdən dostları ilə əlaqə saxlamaq, bir-birlərinin həyatından xəbərdar olmaq istəyirlər.
Bununla belə, sosial media platformalarında vaxt keçirmək işçilərə işdə zehni fasilə verməyə imkan verir. Gərgin və stresli bir iş günü ərzində sosial media platformalarını gəzmək üçün bir neçə dəqiqəlik fasilə vermək onların bir müddət ağlını işdən uzaqlaşdırmağa kömək edir. Bu, onlara dünyanı ofis divarları xaricində görməyə və həyatın gördükləri işdən daha çox olduğunu xatırlamağa imkan verir.
Gün ərzində sosial media platformalarında vaxt keçirən işçilər onlar üçün nəfəs kəsən bir fasilə kimi görünsə də, yersiz və nəzarətsiz istifadə həm işçilər, həm də işəgötürənlər üçün təhlükəli ola bilər.
Sosial mediadan istifadə asılılıq yarada bilər
“Asılılıq” ifadəsini ilk dəfə eşidəndə ağlınıza alkoqol və narkotik kimi maddələrdən asılılıq gəlsə də, sosial media da bu maddələr kimi asılılıq yaradır. İnsanların dərk edə bilmədiyi əsas problem isə sosial mediadan həddindən artıq istifadənin onlara əsl məmnunluq hissi verə bilməməsidir. Əksinə, vaxt itkisinə və məhsuldar olmayan saatlara səbəb olur. Bu səbəbdən sosial media asılılığı olan işçilərin bir az yavaş və səliqəsiz işləməsi ehtimalı var. Onlar asanlıqla diqqətlərini yayındıra bilərlər və buna görə də işləyərkən daha çox səhv edirlər. Bunun qarşısını almaq üçün işçilərin sosial mediada keçirdikləri vaxta diqqətli olmaq lazımdır. Onlara xatırlatmalısınız ki, onlar ofisə işləmək üçün gəlirlər və əsas prioritetləri oradakı vəzifələridir.
Sosial media istifadəsi məxfiliyə zərər verə bilər
Bəzən özünüzə məxsus olan məlumatları fərqinə varmadan sosial media hesablarınızda paylaşa bilərsiniz. Bu, ətrafınızdakıların və həmkarlarınızın sizə qərəzli yanaşmasına və məxfiliyinizə xələl gətirməsinə səbəb ola bilər. İdeyalarınızı, seçimlərinizi və həyat tərzinizi görəndə, istəmədən sizi buna görə mühakimə edə və digər həmkarları ilə dedi-qoduya başlaya bilərlər. İşinizdə çox yaxşı performans göstərsəniz belə, sosial media hesablarınızda gördükləri yazıların təsiri ilə sizə qarşı münasibətini mənfi istiqamətdə dəyişə bilərlər.
Sosial media istifadəsilə diqqətləri üzərinizə çəkə bilərsiniz
Xüsusilə də gənclər sosial şəbəkələrə çox qarışdıqda insanların diqqətini çəkmək, bəyənilmək kimi obsesif fikirlərə qapıla bilərlər. Onlar mütəmadi olaraq paylaşdıqları fotolar və yazılardakı bəyənmə və şərhlərin sayını yoxlayır və vaxtlarının çoxunu başqalarının onlara necə münasibət bəslədiyini düşünməyə sərf edirlər. Yetkinlərdə bu vəziyyət çox da fərqli deyil. Bütün bunları iş yerində sosial mediadan nəzarətsiz istifadə edən insanlarda görmək mümkündür və bu, iş etikası və performans kimi bir çox mövzuda həm işçilərə, həm də şirkətə mənfi təsir göstərir.
Sosial mediadan istifadə psixi sağlamlığa mənfi təsir edir
Sosial media platformaları insanları doğrulama ehtiyaclarını ödəmək üçün bir-birindən asılı vəziyyətə gətirir. Vaxt keçdikcə, onların yazılarının qəbul etdiyi bəyənmə və şərhlərin sayı onların öz dəyərlərinin və digər insanlar üçün nə qədər vacib olduğunun ölçüsünə çevrilə bilər. Postlarına kifayət qədər bəyənmə gəlməyəndə özlərini çox bədbəxt hiss edə bilərlər və təbii ki, bu vəziyyət onların gündəlik fəaliyyətlərində, iş yerlərindəki performanslarında da özünü göstərir.
Bu cür platformalar sui-istifadə edildikdə təhlükəli ola bilər
Məsələn, bəzi işçilər sosial media hesablarında işlədikləri şirkət, rəhbərləri və ya həmkarları haqqında fikirlərini bildirə bilərlər. Əslində, bunları anonim hesablarda etməklə, şirkətin reputasiyasına xələl gətirə biləcək ciddi ziyan vura bilərlər. Həmkarları haqqında nalayiq yazılarla da iş mühitinə mənfi təsir göstərə bilərlər. Şirkətdə sağlam və problemsiz bir atmosfer yaratmaq üçün həmkarlarına qarşı ayrı-seçkilik edən və ya sosial şəbəkələrdə onları sıxışdıran işçilərə qarşı ciddi sanksiyalar tətbiq edilməlidir.
Sosial media işçilərin performansını azalda bilər
Sosial şəbəkələrdə bir-birinin paylaşımlarını izləyən əməkdaşlar fikir ayrılığına görə bir-birlərinə paxıllıq edə və ya bir-birinə düşmən münasibət göstərə bilərlər. Belə olduqda, onlar iş yerində bir-biri ilə ünsiyyətdən qaçaraq şirkət üçün çox qeyri-peşəkar bir atmosfer yarada bilərlər. Bu, işçilərin iş yerinə bağlılığını azalda və performanslarını azalda bilər.
Sosial media şirkət xərclərini artıra bilər
Sosial media platformalarında video və fotolara baxmaq üçün istifadə edilən internet ödənişləri artıra və internet sürətini yavaşlata bilər. Bundan əlavə, şirkətin texnoloji avadanlıqlarından uzun müddət istifadə etmək də elektrik enerjisi haqqının artmasına səbəb ola bilər. Bundan əlavə, kompüterlər və digər avadanlıqlar bu platformalardan gələn viruslar səbəbindən zədələnə bilər.
Bütün bunlar çox qorxulu görünsə də, sosial mediadan istifadəni tamamilə qadağan etməyə ehtiyac yoxdur. Üstəlik, tam qadağa, yəqin ki, sosial mediadan aktiv istifadə edən işçilər üçün maneə ola bilməz. Həm işəgötürənlərin, həm də işçilərin faydasını təmin etmək üçün ədalətli və əhatəli sosial mediadan istifadə siyasəti yaradılmalıdır. Əgər şirkətin reputasiyasına xələl gətirəcək hər hansı qayda pozuntusu və ya səhvə yol verilərsə, bu səhvin hansı nəticələrə səbəb ola biləcəyini açıq şəkildə ifadə edən müqavilə hazırlana bilər. Menecerlər müəyyən edilmiş qaydalara nə dərəcədə əməl edildiyini mütəmadi olaraq yoxlamalıdırlar.
Əvəz Həsənov
