Mütəxəssislər yuxu apnesinin mütləq müalicə olunmasının vacibliyini vurğulayaraq, bu xəstəliyin infarkt keçirə biləcəyinə diqqət çəkiblər.
Turkustan.az xəbər verir ki, mütəxəssis yuxu apnesini müəyyən edir və onun insana təsirindən danışır. Dr. Sibel Meryem Alpar, “Yuxu apnesi, daha çox yuxarı tənəffüs yollarının tıxanması səbəbiylə tənəffüsün çətinləşdiyi, yuxu zamanı nəfəsin dayanıb təkrar-təkrar başladığı əhəmiyyətli bir yuxu pozuqluğudur. Bu prosesdə qanda oksigen səviyyəsi azalır və oksigenin toxumalara ötürülməsi azalır. Oksigen çatışmazlığı xəstənin oyanmasına səbəb olur və yalnız xəstə oyandıqdan sonra oksigen səviyyəsi normallaşır. Qan oksigen səviyyəsindəki bu dalğalanmalar xəstəliyə xasdır. Bu ən çox görülən vəziyyət obstruktiv yuxu apne sindromu adlanır. Apnenin digər növü mərkəzi apnedir ki, bu da beynin nəfəs almağa düzgün nəzarət edə bilməməsidir. Yuxu apnesi yuxarı tənəffüs yollarının əzələlərinin rahatlaması və tənəffüs yollarının yumşaq damaq və ya böyüdülmüş badamcıqlar tərəfindən tıxanması nəticəsində nəfəsin ən azı 10 saniyə dayanması kimi qəbul edilir. Bu tıxanma bir neçə saniyədən bir neçə dəqiqəyə qədər davam edə bilər.
Gecələr şiddətli xoruldama, xəstələr bunu fərq etməsələr də, partnyorları tənəffüsdə çətinlik çəkə bilər, tənəffüsün arabir dayanması və qəfil oyanmalar, boyun, baş və boyunda tərləmə, tualetə qalxmaq tezliyinin artması gecə, ağız quruluğu, səhər baş ağrısı, reflü, gün ərzində konsentrasiyanın azalması, həddindən artıq yuxululuğun və həddindən artıq əsəbiliyin yuxu apnesinin əlamətləri arasında olduğunu vurğulayan Alpar, əlamətlərin göz ardı edilməməsi lazım olduğu xəbərdarlığını edib.
Hər yaşda görülə bilən yuxu apnesinin xüsusilə 40-70 yaş arasında daha çox görüldüyünə diqqət çəkən Alpar, “Ən əhəmiyyətli risk faktoru obezitedir. Kişilərdə daha çox rast gəlinir. “Burun, boğaz və çənə strukturunda olan qüsurlar, bəzi endokrin xəstəliklər (hipotireoz, akromeqaliya) və genetik meyllər digər risk faktorları arasındadır.
Mütəxəssis müalicə üsullarını izah edir. Dr. Alpar, “Yuxu apnesinin müalicəsində piylənmə ilə mübarizə mühüm rol oynayır. Qulaq, Burun Boğaz (KBB) müayinəsi yuxarı tənəffüs yollarında anatomik stenoz və patologiyaların aşkarlanması və müalicəsi üçün çox vacibdir. KBB şöbəsi tərəfindən heç bir cərrahi göstəriş müəyyən edilmədikdə, dünyada ən çox istifadə edilən yuxu apnesi müalicəsi "Davamlı Müsbət Burun Təzyiq (CPAP)" müalicəsidir. Bu yuxu apnesi cihazı, gecə boyu üzə möhkəm oturan silikon maska ilə çox həssas müsbət təzyiqli hava verir. Lakin sonrakı günlərdə dincələn və keyfiyyətli yuxusu olan xəstələr cihazdan rahatlıqla istifadə edə bilərlər. Hansı cihazın və təzyiqin uyğun olduğunu müəyyən etmək üçün xəstə ikinci gecə yuxu laboratoriyasına qəbul edilməlidir. "CPAP-ın təsirləri ertəsi gün görünür" dedi.
Eltac Zülfüqaroğlu/Turkustan.az
