ABŞ və Çin 5 ildən sonra ilk dəfə qeyri-rəsmi nüvə danışıqları apardı və Tayvan da gündəmdə idi.
Turkustan.az xəbər verir ki, ABŞ və Çin 5 ildə ilk dəfə yarı rəsmi nüvə silahı danışıqlarını bərpa etdi və Çin nümayəndələri ABŞ-lı həmkarlarına Tayvanla bağlı atom təhdidlərinə əl atmayacaqlarını bildirdilər.
Məlumatı danışıqlarda iştirak edən iki amerikalı nümayəndə verib. Amerikalı həmkarları Çinin Tayvan üzərindəki münaqişədə məğlub olacağı təqdirdə nüvə silahından istifadə edə və ya istifadə edəcəyi ilə bağlı narahatlıqlarını ifadə etdikdən sonra Çin nümayəndələri amerikalıları əmin etdilər.
Təfərrüatları ilk dəfə Reuters tərəfindən dərc edilən "İkinci Track" adlı danışıqları təşkil edən ABŞ akademiki David Santoro, "Çin rəsmiləri ABŞ tərəfinə nüvə silahından istifadə etmədən Tayvana qarşı adi müharibəni qazana biləcəklərinə inandıqlarını söylədilər."
Track Two danışıqlarının iştirakçıları çox vaxt keçmiş məmurlar və akademiklərdir və onlar təmsil etdikləri hökumətlərin mövqeyinin müəyyən edilməsində birbaşa təsirə malik olmasalar belə, bu mövzuda nüfuzlu danışa bilərlər. Hökumətlərarası danışıqlar Track One adlanır.
Şanxayda keçirilən iki günlük danışıqlarda Vaşinqtonu keçmiş rəsmilər və akademiklər də daxil olmaqla təxminən altı nümayəndə təmsil edib. Pekin danışıqlara bir neçə keçmiş Çin Xalq Azadlıq Ordusunun (PLA) zabitləri də daxil olmaqla, akademik və analitiklərdən ibarət nümayəndə heyəti göndərib.
ABŞ Dövlət Departamentinin sözçüsü Reuters-ə bildirib ki, Track Two danışıqları "faydalı" ola bilər və departamentin danışıqlardan xəbərdar olduğunu, lakin iştirak etmədiyini deyib.
Çin nümayəndə heyətinin üzvləri və Müdafiə Nazirliyi sualları cavablandırmayıb.
İki nüvə silahına malik ölkə arasında qeyri-rəsmi danışıqlar ABŞ və Çinin iqtisadi və geosiyasi məsələlər də daxil olmaqla əsas məsələlərdə fikir ayrılığının olduğu və liderlərin bir-birini pis niyyətlə hərəkət etməkdə ittiham etdiyi bir vaxta təsadüf edir.
Noyabr ayında iki ölkə qısa müddətə nüvə silahlarına dair Birinci Track danışıqlarını bərpa etdi, lakin o vaxtdan danışıqlar dalana dirəndi. ABŞ-ın yüksək rütbəli rəsmisi Çinin cavabından məyus olduğunu açıq şəkildə bildirib.
Çinin nüvə arsenalının 2021 və 2023-cü illər arasında 20 faizdən çox artdığını təxmin edən Pentaqon, Çinin "Tayvanda adi hərbi məğlubiyyətlə üzləşdiyi və onun administrasiyasını təhdid etdiyi təqdirdə çəkindirmə təmin etmək üçün nüvə gücündən istifadə etməyi də nəzərdən keçirə biləcəyini" elan edib.
Tayvana nəzarət etmək üçün güc tətbiq edə biləcəyini dəfələrlə bəyan edən Çin, son 4 ildə ada ölkəsi ətrafında hərbi fəaliyyətlərini artırıb.
Eltac Zülfüqaroğlu/Turkustan.az
