6.3.4. ictimai və dövlət maraqlarının müdafiəsi
Azərbaycanın coğrafi mövqeyi və regionda tarixi proseslər onu regional təhlükəsizliyin təminatçısı olmağa vadar edir. Cənubi Qafqazda yerləşən ölkəmiz strateji əhəmiyyət daşıyan tranzit marşrutları, enerji layihələri və qonşu ölkələrlə müxtəlif səviyyəli əlaqələri ilə təhlükəsizlik siyasətinin çoxşaxəli olmasını zəruri edir.
Son illərdə hərbi modernizasiya və regional əməkdaşlıq sahəsində həyata keçirilən addımlar Azərbaycanın təhlükəsizlik strategiyasının təməlini təşkil edir. Bu strategiyanın əsas məqsədi ölkənin suverenliyini və ərazi bütövlüyünü qorumaqla yanaşı, regional stabilliyə töhfə verməkdir. Lakin bu məqsədlərə nail olmaq bir sıra çətinliklərlə də qarşı-qarşıya gəlir.
Azərbaycanın regional təhlükəsizlik və müdafiə strategiyası Cənubi Qafqazda sabitliyi təmin etməkdə hansı əsas faktorlara əsaslanır və bu strategiyanın uğurlu həyata keçirilməsi üçün hansı çətinliklər mövcuddur?
Mövzu ilə bağlı Bakıvaxtı.az-a açıqlama verən Milli Məclisin Müdafiə, təhlükəsizlikvə korrupsiyailə mübarizə komitəsininsədriArzu Nağıyev bildirib ki, Azərbaycanın hərbi modernizasiya siyasəti ordusunun ən müasir texnologiyalarla təchiz edilməsi və regionda güclü hərbi güc mövqeyini qorumaq istiqamətindədir. 2020-ci ildə baş verən İkinci Qarabağ müharibəsi zamanı Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin müasir texnologiyalardan, o cümlədən pilotsuz uçan aparatlarından istifadə etməsi hərbi modernizasiyanın effektivliyini nümayiş etdirdi. Bu müasir hərbi texnika vasitəsilə əldə edilən qələbə, Azərbaycanın gələcəkdə də belə texnologiyalar üzərində dayanacağını göstərir.
Müsahibimizin sözlərinə görə, müasir texnologiyalar və silah sistemləri, əsasən, beynəlxalq hərbi əməkdaşlıq nəticəsində əldə edilir. Azərbaycan bu ölkələrlə müdafiə sənayesi sahəsində sıx əməkdaşlıq edir və hərbi təlimlər vasitəsilə ordunun döyüş hazırlığını artırır. Hərbi modernizasiyanın əsas məqsədi regiondakı hər hansı təhdidə çevik və effektli cavab vermək üçün kifayət qədər güclü və hazırlıqlı ordu yaratmaqdır:
"Hərbi modernizasiya prosesinin davamlı maliyyə tələb etməsi Azərbaycanın iqtisadi resurslarının yüksək səviyyədə nizamlanmasından xəbər verir. Azərbaycan regional təhlükəsizlik siyasətində strateji müttəfiqlik və əməkdaşlığa böyük önəm verir. Ölkənin ən yaxın hərbi müttəfiqi olan Türkiyə ilə əlaqələr, həm müdafiə sahəsində, həm də regional təhlükəsizliyin təmin olunmasında mühüm rol oynayır. İkinci Qarabağ müharibəsi zamanı Türkiyənin verdiyi diplomatik və texniki dəstək Azərbaycanla bu ölkə arasında strateji tərəfdaşlığın nə qədər vacib olduğunu göstərdi. Bundan əlavə, Azərbaycan həm də Rusiya ilə əlaqələri balanslaşdırmağa çalışır. Həmçinin, Rusiya ilə hərbi-texniki əməkdaşlıq, Azərbaycanın silah arsenalını genişləndirmək üçün vacib mənbələrdən biridir".
Arzu Nağıyev: Beynəlxalq aktorların regionda olan maraqları Azərbaycanın xarici siyasətinə təsir edə bilər
A.Nağıyev bildirib ki, NATO və Qərb ölkələri ilə də hərbi əlaqələr saxlayan Azərbaycan beynəlxalq hərbi təlimlərdə və sülhməramlı missiyalarda iştirak edərək, beynəlxalq səviyyədə təhlükəsizlik sahəsində aktiv fəaliyyət göstərir. Bu, Azərbaycanın təhlükəsizlik siyasətinin beynəlxalq müstəvidə dəstəklənməsini təmin edir.
Deputat enerji təhlükəsizliyi mövzusundan söz açıb:
"Azərbaycanın təhlükəsizlik siyasətinin əsas elementlərindən biri də enerji təhlükəsizliyidir. Ölkənin zəngin neft və qaz resursları, Avropa və digər regionların enerji təhlükəsizliyinə böyük töhfə verir. Bakı-Tbilisi-Ceyhan (BTC) neft kəməri və Trans-Anadolu Qaz Boru Kəməri (TANAP) kimi layihələr Azərbaycanın enerji ixracını təmin edir və bu, ölkənin iqtisadi inkişafına dəstək verir. Eyni zamanda, bu layihələrin təhlükəsizliyini təmin etmək, regional stabilliyi qorumaq üçün vacib şərtlərdən biridir. Enerji layihələrinin təhlükəsizliyi Azərbaycanın xarici siyasətində prioritet olaraq qalır. Ərazi bütövlüyünün bərpası və enerji ixracı üçün strateji nəqliyyat marşrutlarının qorunması Azərbaycanın təhlükəsizlik siyasətinin mühüm tərkib hissəsidir".
Azərbaycanın beynəlxalq təhlükəsizlik sahəsində fəal iştirak etməsinin ölkənin diplomatik strategiyasında vacib yer tutduğunu vurğulayan dövlət xadimi Azərbaycanın BMT, NATO və ATƏT kimi beynəlxalq təşkilatlarla fəal əməkdaşlıq etdiyini və bu əməkdaşlıqğın ölkənin təhlükəsizlik siyasətinin beynəlxalq səviyyədə dəstəklənməsinə kömək etdiyini nəzərə çatdırıb. Onun fikrincə, NATO ilə tərəfdaşlıq çərçivəsində Azərbaycan beynəlxalq sülhməramlı missiyalarda iştirak edərək öz ordusunun beynəlxalq təcrübəsini artırıb və eyni zamanda regionda stabilliyə töhfə verib.
"Lakin, beynəlxalq təşkilatlarla əməkdaşlığın inkişaf etdirilməsi üçün müəyyən siyasi çətinliklər mövcuddur. Xüsusən də, Ermənistan-Azərbaycan münaqişəsi kimi tam həllini tapmamış məsələlər beynəlxalq arenada Azərbaycanın üzləşdiyi problemlərdən biridir. Bundan əlavə, beynəlxalq aktorların regionda olan maraqları Azərbaycanın xarici siyasətinə təsir edə bilər",- Arzu Nağıyev deyib.
Son olaraq Milli Məclisin deputatı bildirib ki, Azərbaycanın regional təhlükəsizlik və müdafiə strategiyası hərbi modernizasiya, strateji tərəfdaşlıqlar və enerji təhlükəsizliyi kimi mühüm faktorlar üzərində qurulub:
"Bu strategiya ölkənin suverenliyini və ərazi bütövlüyünü qorumaq, regional stabilliyi təmin etmək məqsədini daşıyır. Lakin bu məqsədlərə nail olmaq üçün Azərbaycanın bir sıra iqtisadi, siyasi və hərbi çətinlikləri də aşması lazımdır. Geosiyasi gərginliklər və resurslardan asılı iqtisadiyyat, bu çətinliklərin başında gəlir. Buna baxmayaraq, Azərbaycan regional təhlükəsizlikdə mühüm rol oynamağa və regionda sabitliyi təmin etməyə davam edir".
Əli Hüseynov
Yazı Medianın İnkişafı Agentliyinin maliyyə dəstəyilə hazırlanıb
