Avropa Şurasının Parlament Assambleyasında (AŞPA)Oktyabrın 4-dək davam edəcək payız sessiyasında yenə"Azərbaycandakı vəziyyətlə bağlı müzakirələr"aparılacaq.
Strasburqda, beləcə, yeni tragikomediya, aşkar ermənipərəstdeputatların çıxış edəcəkləri şou yaşanır.
Son illər Avropa Şurasının Parlament Assambleyası (AŞPA)Azərbaycan üzərində təzyiq göstərmək cəhdlərində təəccüblü birisrar nümayiş etdirib. Geosiyasi dəyişikliklər və uzun illər davamedən Qarabağ münaqişəsinin həlli fonunda assambleya nümayəndələriaçıq-aydın subyektiv və qeyri-düzgün mövqe tutaraq, vəziyyəti sünişəkildə gərginləşdirməyə çalışırlar. Bu səylər əvvəlcədənuğursuzluğa məhkumdur, çünki Azərbaycan, milli maraqlarınaəsaslanaraq, artıq çoxdan müstəqil və sərbəst siyasət yürütməqabiliyyətini sübut edib və xarici təzyiqlərə boyun əymir.
AŞPA: gündəmlə manipulyasiya vasitəsilə təzyiqcəhdi
AŞPA-nın Azərbaycana qarşı təzyiq göstərmək üçün növbəti cəhdidünən Strasburqda başlayan payız sessiyası çərçivəsində özünügöstərdi. Ayrı-ayrı nümayəndələrin etirazlarına baxmayaraq,"Azərbaycanda insan haqlarının, qanunun aliliyinin vədemokratiyanın pisləşməsi" mövzusunda müzakirələr gündəliyə daxiledildi.
Bu mövzunun müzakirəyə çıxarılması 81 deputatın dəstəklədiyi,33-ünün əleyhinə səs verdiyi və 5 nəfərin bitərəf qaldığı birsəsvermə nəticəsində qərara alındı.
Plenar iclas zamanı Gürcüstan nümayəndəsi Givi MikanadzeAzərbaycan nümayəndələrinin olmadığı halda bu mövzunun müzakirəedilməsinin absurdluğunu və məqsədəuyğun olmadığını vurğuladı. O,bu vəziyyətin müzakirəsi üçün yeni seçilmiş Azərbaycan parlamentiilə birbaşa əlaqə qurmağı təklif etdi. Lakin bu təklif əksəriyyətsəsverməsi ilə rədd edildi və AŞPA-nın qərarlarının birtərəflixarakter daşıdığını bir daha sübut etdi.
Azərbaycana qarşı yalan və siyasi oyunlar
Azərbaycanla AŞPA arasında münasibətlərin gərginləşməsi 2024-cüilin yanvar ayında başladı, o zaman assambleya Azərbaycan nümayəndəheyətinin mandatını təsdiqləmədi, sentyabr ayında isə Bakınıntəşkilat çərçivəsində fəaliyyətini dayandıran sanksiyalar tətbiqedildi. Bir çox müşahidəçiyə görə, bu qərar insan hüquqlarıməsələləri ilə deyil, siyasi motivlərlə diktə olunub.
Həmin sanksiyaların səbəbi 2023-cü ilin sentyabr ayındaAzərbaycan ordusunun uğurlu antiterror əməliyyatı ilə bağlıdır ki,bu da Azərbaycanın Qarabağ və Şərqi Zəngəzur üzərində tamsuverenliyinin bərpa olunmasına gətirib çıxardı. Bu uğur AŞPAdaxilində müəyyən qüvvələrin planları ilə üst-üstə düşmürdü, onlar,görünür, münaqişənin dondurulmuş vəziyyətdə qalmasında maraqlıidilər. Azərbaycanın Prezidenti İlham Əliyevin qeyd etdiyi kimi,"AŞPA rəhbərliyində olanlar dövlətləri dirijor çubuğu ilə idarəetməyə çalışırlar". Lakin Bakı başqalarının qaydalarına uyğunoynamır və bu, öz şərtlərini diktə etməyə çalışanlarıqıcıqlandırır.
Azərbaycanın müstəqil xarici siyasəti
Azərbaycanın mövqeyi aydın və qətiyyətlidir: ölkə millimaraqlarına əsaslanan müstəqil xarici siyasətini davam etdirəcək.AŞPA-nın öz gündəmini Azərbaycan üzərinə zorla qəbul etdirməkcəhdləri bu siyasətin dəyişməsinə səbəb olmayacaq, əksinə,Azərbaycanın suverenliyini və müstəqilliyini daha damöhkəmləndirir.
Ölkəmizə təzyiq göstərmək əslində ölkənin siyasi sabitliyinisarsıtmaq cəhdidir. Ancaq Bakı xaricdən diktə ediləcək şərtlərinkeçərli olmadığı bir paytaxtdır. Bu qarşıdurmaya nümunə kimiAzərbaycanın BRİCS kimi alternativ beynəlxalq təşkilatlardaiştirakını aktivləşdirmə cəhdini göstərmək olar. Sözügedən addımölkənin yeni əməkdaşlıq formatları axtarmağa və beynəlxalqstatusunu möhkəmləndirməyə hazır olduğunu nümayiş etdirir.
COP29: Azərbaycana Beynəlxalq Təzyiq
Azərbaycana qarşı təzyiqlərin güclənməsinin əsas amillərindənbiri ölkədə BMT-nin İqlim Dəyişikliyi üzrə Çərçivə Konvensiyasının29-cu Tərəflər Konfransının (COP29) keçirilməsi ilə bağlıdır. Bakıbeynəlxalq səviyyəli tədbirlərə ev sahibliyi etdikcə ölkədəvəziyyəti gərginləşdirməyə çalışan qüvvələr fəallaşır. Həmintəzyiqlər koordinasiya olunmuş şəkildə aparılır ki, bunu AvropaParlamenti, AŞPA və ABŞ Konqresi arasında sinxron hərəkətlər dətəsdiq edir.
COP29 kimi tədbirlər Azərbaycanın beynəlxalq arenada mövqeyinigücləndirməyə imkan yaradır və bu, Bakının təsir dairəsiniməhdudlaşdırmaq istəyən müəyyən dairələrdə narahatlıq yaradır.Ölkəyə göstərilən təzyiqin məqsədi onun beynəlxalq imicinizəiflətmək və dünya səhnəsində mövqelərini sarsıtmaqdır.
AŞPA-nın yeni, başabəla sədri
Avropa Şurası Parlament Assambleyasının (AŞPA) yeni sədriTeodoros Rusopulos vəzifəyə gəldiyi ilk andan etibarən Azərbaycanlabağlı son dərəcə qərəzli, subyektiv və məntiqsiz mövqe nümayişetdirdi. Onun fəaliyyətləri və bəyanatları regionda gərginliyiartırdığına görə ciddi narahatlıq doğurur və Ermənistanda revanşistəhval-ruhiyyəni qızışdırır.
A.Rusopulosun qeyri-obyektiv yanaşmasının ən parlaqnümunələrindən biri onun yalnız Azərbaycana qarşı yönəlmiş qərəzliqətnamələrin irəliləməsinə fəal şəkildə dəstək verməsi oldu.Məsələn, o, son bəyanatlarında "təcavüzə son qoyulması" və "DağlıqQarabağdakı ermənilərin hüquqlarının qorunması" zərurətinidəfələrlə vurğulamış, Azərbaycanın beynəlxalq normalara uyğunolaraq ərazi bütövlüyünü bərpa etdiyini və Qarabağ münaqişəsinin2020-ci ildə müharibə nəticəsində həll olunduğunu tamamilə gözardıetmişdi.
Halbuki Azərbaycan öz ərazilərində nəzarət etmək hüququna tammalikdir və bunu BMT qətnamələri (822, 853, 874 və 884) də təsdiqedir. Bu qətnamələr açıq şəkildə erməni silahlı qüvvələrininAzərbaycanın işğal olunmuş ərazilərindən çıxarılmasını tələbedirdi. Fəqət Rusopulos öz çıxışlarında onilliklər ərzindəAzərbaycanın torpaqlarının qeyri-qanuni işğalını və Qarabağermənilərinin Ermənistanın işğalı altında yaşadığı, Azərbaycanınvətəndaşlıq hüquqlarının pozulmasını heç vaxt qeyd etmir.
Bundan başqa, AŞPA sədri insan haqları məsələsi ilə bağlımanipulyasiyalara əl atsa da, o, 1992-ci ildə erməni silahlıbirləşmələrinin azərbaycanlılara qarşı törətdiyi Xocalı soyqırımıkimi kütləvi cinayətləri qətiyyən dilə gətirmir. 600-dən çoxazərbaycanlının amansızlıqla qətlə yetirilməsi ilə nəticələnən bufaciəvi hadisələr Rusopulosun diqqətindən kənarda qalır, bu isəonun obyektivliyinə şübhə yaradır.
Rusopulosun "Dağlıq Qarabağda humanitar fəlakət" haqqındabəyanatları Azərbaycanın sülh prosesini dəstəklədiyi və Qarabağerməni əhalisinə humanitar yardım təklif etdiyi çoxsaylı faktlarfonunda absurd səviyyəsində yalan və qərəz təsiri bağışlayır.
Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev dəfələrlə vurğulayıb ki,bütün Azərbaycan vətəndaşları, etnik mənsubiyyətindən asılıolmayaraq, bərabər hüquqlara malikdir, bu, Qarabağdakı erməniəhalisinə də aiddir. Di gəl, AŞPA sədri bu faktları etiraf etməkdənyayınır və onun açıqlamaları şübhəli xarakter alır.
A.Rusopulos bir çıxışında deyib: "Biz ədalət uğrundamübarizəsində Ermənistanı dəstəkləməliyik." Bu fikir son dərəcətəhlükəlidir, çünki Ermənistanı hərbi addımlar atmağa və revanşisthərəkətlərə təhrik edir.
AŞPA sədrinin mövqeyi regional sabitlik üçün ciddi nəticələrəgətirib çıxara bilər. 2020-ci ildə 44 günlük İkinci Qarabağmüharibəsi başa çatdıqdan sonra Ermənistanda məğlubiyyətlə barışmaqistəməyən revanşist qüvvələr daha da aktivləşib. Rusopulos, barışıqvə konstruktiv dialoq əvəzinə, bu qüvvələri dəstəkləməklə onlarıhərbi hərəkətlərə sövq edir. Bu, olduqca təhlükəli bir siqnaldır vəErmənistanı münaqişəni yenidən alovlandırmağa məcbur edə bilər.
Teodoros Rusopulosun fəaliyyətləri Cənubi Qafqazda gərginliyinyeni mərhələsinə səbəb ola bilər. Ermənistanda revanşistəhval-ruhiyyənin dəstəklənməsi və Azərbaycana qarşı birtərəfliittihamlar regionda sabitliyin pozulmasına gətirib çıxarır. AŞPAkimi Avropa strukturları əksinə, münaqişənin sülh yolu ilə həllinəvə regional təhlükəsizliyin möhkəmləndirilməsinə kömək etməlidir.Lakin Rusopulosun mövqeyi bu məqsədlərə ziddir və bununla bağlıfəlakətli nəticələr qaçılmaz ola bilər.
Bir sözlə - AŞPA-nın yeni sədri Teodoros RusopulosunAzərbaycanla bağlı subyektiv və qərəzli mövqeyi beynəlxalqinstitutlara olan etimadı sarsıdır və Cənubi Qafqazda yeni münaqişədalğasına yol aça bilər. O, barışıq və dialoqa dəstək verməkəvəzinə, Ermənistanda revanşist qüvvələri dəstəkləyir və bu daregional təhlükəsizlik üçün ciddi risklər yaradır. Beynəlxalqictimaiyyət bu təhlükəli tendensiyaya diqqət yetirməli vəvəziyyətin daha da kəskinləşməsinin qarşısını almaq üçün addımlaratmalıdır.
Azərbaycan və AŞPA-nın gələcəyi
Hazırkı vəziyyəti təhlil edərkən tam əminliklə demək olar ki,AŞPA-nın Azərbaycana qarşı atdığı addımlar perspektivsizdir. Bakıüzərinə göstərilən təzyiq daha çox əks effekt yaradır. Bu, bumeranqkimi, bu cür tədbirlərin təşəbbüskarlarına geri dönərək onlarınbeynəlxalq arenadakı nüfuzuna zərbə vurur.
Prezident İlham Əliyev media qarşısında çıxış edərək vurğulayıb:“Azərbaycan güclü və müstəqil dövlətdir, heç kim bizə təzyiqgöstərə bilməz”. Bu sözlər Azərbaycanın beynəlxalq arenadakı realaddımları ilə dəstəklənir və ölkənin öz yoluna qətiyyətlə davametdiyini göstərir. Azərbaycan ona zorla qəbul etdirilməyə çalışılanxarici qaydalara boyun əymir.
AŞPA nə qədər debatlar aparıb qətnamələr qəbul etsə də, buaddımların Azərbaycana təsiri minimal olacaq. Əksinə, bu addımlarAzərbaycan xalqında narazılıq yaradır, çünki insanlar xariciqüvvələrin öz maraqları naminə ictimai rəy üzərində manipulyasiyacəhdlərini açıq şəkildə görürlər.
Nəticədə, AŞPA-nın Azərbaycana təzyiq göstərmək cəhdləri nəqədər güclü olursa, Bakı bir o qədər müstəqil olur. Bu strategiyatəkcə uğursuzluqla nəticələnmir, eyni zamanda Azərbaycanın xaricisiyasətinə yeni üfüqlər açır və onun beynəlxalq arenadakı mövqeyinidaha da gücləndirir. Azərbaycan artıq sübut edib ki, o, xaricimanipulyasiyalara boyun əymir və öz xalqının dəstəyi və dövlətsuverenliyinə arxalanaraq öz yolunu davam etdirəcək.
Azərbaycan dəfələrlə xarici təzyiqlərə boyun əymədiyini və özyolunu inamla davam etdirdiyini göstərmişdir. Ölkənin millimaraqların qorunmasına yönəlmiş müstəqil xarici siyasəti,beynəlxalq təşkilatların təzyiq cəhdlərinə baxmayaraq, özeffektivliyini sübut edib.
Bu hadisələrin fonunda tam əminliklə demək olar ki, AŞPA-nınAzərbaycanın daxili siyasətinə təsir göstərmək cəhdləri əvvəlcədənuğursuzluğa məhkumdur. Azərbaycan əvvəllər olduğu kimi,suverenliyini və müstəqilliyini qətiyyətlə müdafiə edəcək,beynəlxalq ictimaiyyətə sübut edərək göstərir ki, ölkə xaricimanipulyasiyaların və təzyiqlərin obyekti deyil.
Ədalət və bərabərlik prinsiplərinə əsaslanan təşkilat kimiAŞPA-nın gələcəyi, əgər o, ikili standartlar siyasətini davametdirərsə, ciddi sual altına düşəcək. Digər tərəfdən, Azərbaycanqətiyyətlə öz müstəqilliyini və milli maraqlarını beynəlxalqarenada müdafiə edərək öz yoluna davam edəcək.
