Fransa mətbuatı Makronun parlamenti buraxma qərarının öz mandatı və partiyasının gələcəyinə təsirlərinə toxunub. Challenges jurnalının “2024-cü il ümumi seçkiləri: Kral Makronun səltənətinin sonu” başlıqlı xəbərdə Makronun Parlamenti buraxmaqla öz süqutuna səbəb olduğu bildirilib. Xəbərdə Makronun keçmiş baş naziri Edouard Filip, hazırkı İqtisadiyyat naziri Bruno Le Maire və daxili işlər naziri Gerald Darmaninin Makronun geriləməsini daha da sürətləndirdiyi ifadə edilərək, "Bu ümumi seçkilər Makronizmin hakimiyyətinin sonunu göstərə bilər" dedi.
“Le Monde” qəzeti ilk nəticələrə görə hökumətin seçkinin ilk turunda rəqibləri olan ifrat sağçı və solçuları geridə qoyduğunu “Məğlub olmuş Makron cəbhəsi 3-cü yerə çıxdı” başlığı ilə açıqlayıb. Fransanın “Le Figaro” qəzeti “Ümumi seçkilər: Makronun uduzduğu qumar” başlıqlı hesabatında Makronun mərkəzdəki “blokunun” yox olmaq təhlükəsi ilə üzləşdiyi barədə xəbərdarlıq edib. Xəbərdə "Avropa (Parlament) seçkilərindən 3 həftə sonra Yeliseydə daha bir məğlubiyyət gecəsi" ifadəsi işlədildi.
Əgər ifrat sağçılar Milli Assambleyada çoxluq qazansa, Milli Birlik (RN) liderlərindən biri olan Cordan Bardella baş nazir olacaq. Bu halda Fransanı Bardella və Makron birlikdə təmsil edəcək. Ola bilsin ki, RN-nin səs çoxluğu əldə etməsi Fransanın Ukraynaya maliyyə dəstəyi ilə bağlı öhdəliklərini riskə ata bilər və immiqrasiya məsələsinə fərqli münasibət bəslənə bilər. Seçki kampaniyası zamanı partiyalar mümkün qələbədən sonra verdikləri vədlərlə bağlı açıqlamalar veriblər. RN partiyasının gənc lideri Jordan Bardella Fransaya immiqrasiya axınını xeyli azaldacağını bildirib. Bardella seçkilərdə qalib gəlsə, yaşı 30-dan aşağı olan vətəndaşların vergi ödəməyəcəklərini açıqlayıb, həmçinin Fransa hərbi birləşmələrinin Ukraynaya göndərilməsinin əleyhinə olduğunu bildirib.
Solçular və ekoloqların yaratdığı Yeni Xalq Cəbhəsi alyansı da seçki kampaniyası çərçivəsində bir çox vədlər verib. Alyans seçkidə qalib gəlsələr, vətəndaşlar üçün ərzaq, enerji və yanacaq qiymətlərini donduracaqlarını və minimum əmək haqqını 1600 avroya qaldıracaqlarını açıqlayıb. Fələstini rəsmən tanıyacağını açıqlayan Yeni Xalq Cəbhəsi də Makronun prezidentliyi dövründə qüvvəyə minmiş mübahisəli islahatı ləğv edəcəyini və təqaüd yaşını mərhələli şəkildə 62-dən 64-ə qaldıracağını öhdəsinə götürüb.
Qeyd edək ki, ikinci turun nəticəsi nə olursa olsun, Makronun mandatı davam edəcək. Növbədənkənar seçkilər parlament seçkiləri olduğundan yeni prezidentin seçilməsi mümkün deyil. Qazanan ittifaqın hansı tərəfində olmasından asılı olmayaraq, Makron prezidentliyini davam etdirəcək. Bununla belə, sağ və ya sol ittifaqların Parlamentdə çoxluq qazanacağı təqdirdə Makronun istefa verib-verməyəcəyi məsələsi gündəmə gəlib. Səlahiyyət müddəti 2027-ci ildə başa çatacaq Makron, AP seçkilərinin nəticələrindən sonra "vəziyyəti aydınlaşdırmaq" qərarına gəldiyi növbədənkənar ümumi seçkilərdə hansı tərəfin qalib gəlməsindən asılı olmayaraq, istefa verməyəcəyini bildirib. Milli Məclisi buraxmaq və növbədənkənar seçkilər təyin etmək qərarına gəldikdən qısa müddət sonra mətbuata açıqlama verən Makron, “Nəticədən asılı olmayaraq, qurumlar aydındır, prezidentin yeri də bəllidir” deyib. O vurğulayıb ki, istefa variantından söhbət gedə bilməz.
1958-ci ildə Fransada qəbul edilən konstitusiyaya görə, prezident eyni qərarı qəbul etməzdən əvvəl Parlamenti buraxdıqdan və növbədənkənar seçki keçirdikdən sonra 1 il gözləməlidir. Onun partiyası Renesans iqtidar partnyorları ilə ittifaqdan və ya ifrat sağçıların mütləq çoxluq qazandığı bir partiyadan başqa bir ittifaq qurmadı. Parlament səs verərsə, Makron seçkidə qalib gələn siyasi partiyadan baş nazir təyin etməli olacaq. Bu, kohabitasiya vəziyyətidir, yəni Makron prezident kimi öz partiyasından fərqli siyasət yürüdən baş nazirlə işləyəcək. Prezidentin diplomatik sahədə səlahiyyətləri daha məhdud olduğundan hökumətin qəbul etdiyi bəzi qərarlar prezidentin siyasəti ilə ziddiyyət təşkil edə bilər.
