1979-cu il islam inqilabından sonra İranda həmişə ruhanilər hakimiyyətdə olublar.
Ali dini rəhbərlə yanaşı, prezident, baş nazir (konstitusiya dəyişikliyinə qədər), Ali Məhkəmənin sədri və yüzlərlə digər mühüm vəzifələrdə də bütün bu illər boyu məhz onlar təmsil olunublar.
Amma son illərdə ruhanilərin siyasətdəki və cəmiyyətdəki rolu getdikcə azaldığını müşahidə edirik.
Keçmişdə xalqın inamını qazanmış din xadimləri inqilabdan sonra iqtidarı ələ keçirə bilmişdilər.
40 ilə yaxındır ki, davam edən dini hakimiyyət dövründə onlar getdikcə xalqın inamını itiriblər və artıq əvvəlki qədər nüfuzlu deyillər.
2022-ci ildə Məhsa Əmininin polis şöbəsində ölməsinə görə başlamış və onlarla ruhaninin başından “çalma çıxarma” faktlarıyla müşayiət olunmuş genişmiqyaslı etiraz aksiyalarında bu etimadsızlıq daha aydın üzə çıxdı.
Aksiyaçılar ruhaniləri alçaltmaq və ələ salmaq üçün başlarındakı çalmalarını vurub salır və bunu videoya çəkirdilər.
Son parlament və prezident seçkilərində də narazılıqlar müşahidə edildi.
Prezident seçkisinə buraxılmış yeganə ruhani namizəd Mustafa Purməhəmmədi kifayət qədər səs toplaya bilmədi.
Helikopter qəzasında ölən keçmiş prezident İbrahim Rəisi kimi, Purməhəmmədi də 1980-ci illərdə "Ölüm Korpusu"nun üzvü olub və o da siyasi məhbuslarla bağlı məhkəməsiz edam əmri verməkdə ittiham edilir.
Seçkidəki ağır məğlubiyyətindən sonra Purməhəmmədi bu nəticənin onun üçün gözlənilməz olmadığını və çox səs almağın “mümkünsüzlüyünü” əvvəlcədən bildiyini vurğulayıb.
Doğrudanmı, İranda din xadimlərinin cəmiyyətdəki rolu azalır? Ruhanilər vəzifələrə seçilməsələr, onları kim əvəz edə bilər?
Şəklin mənbəyi, EPA-EFE/REX/SHUTTERSTOCK
