ARDNF tərəfindən maliyyələşdirilən layihələrin ölkə iqtisadiyyatına töhfəsi
Bakı, 3 iyul, Təhminə Verdiyeva, AZƏRTAC
Neft gəlirlərinin səmərəli idarə olunmasının və Azərbaycanın uzunmüddətli inkişafına xidmət etməsinin vacibliyini nəzərə alaraq Ulu Öndər Heydər Əliyev 1999-cu ildə Azərbaycan Respublikası Dövlət Neft Fondunun (ARDNF) yaradılmasına nail oldu. Fondun yaradılması Ümummilli Liderin strateji vizyonunun və iqtisadi siyasətinin bir hissəsi idi. O, Azərbaycanın neft sənayesinin yenidən qurulması və beynəlxalq enerji bazarına inteqrasiyası üçün mühüm addımlar atıb. Onun rəhbərliyi ilə imzalanan “Əsrin müqaviləsi” və digər neft müqavilələri ölkənin neft gəlirlərini artırıb və bu gəlirlərin səmərəli idarə olunması üçün ARDNF-nin yaradılması zərurətini ortaya qoyub. Fondun yaradılmasında əsas məqsəd, neft gəlirlərinin toplanması və gələcək nəsillər üçün saxlanılması, dövlət büdcəsinin sabitliyinin təmin edilməsi və iqtisadiyyatın diversifikasiyasının dəstəklənməsi idi. Bu məqsədlər Heydər Əliyevin iqtisadi siyasətinin bir hissəsi kimi ölkənin davamlı inkişafını təmin etməyə yönəlib. ARDNF, Heydər Əliyevin irsini davam etdirərək, bir sıra infrastruktur və sosial layihələri maliyyələşdirib. Bu layihələr arasında qaçqın və məcburi köçkünlər üçün yaşayış kompleksləri, təhsil və sağlamlıq obyektləri, nəqliyyat infrastrukturunun inkişafı və s. var. Burada Heydər Əliyev Fondunun fəaliyyəti də önəmli yer tutur. 2004-cü ildə yaradılmış bu Fond, Heydər Əliyevin ideyalarını və irsini davam etdirərək, Azərbaycan xalqının sosial rifahının artırılması və mədəniyyətinin inkişafı üçün müxtəlif layihələr həyata keçirir. Bu Fondun fəaliyyəti də ARDNF ilə sinerji təşkil edərək, ölkənin sosial-iqtisadi inkişafına xidmət edir. Ulu Öndərin davamlı inkişafa yönəlmiş iqtisadi siyasəti Azərbaycanın neft gəlirlərinin səmərəli idarə olunması və uzunmüddətli inkişafının təmin edilməsi üçün möhkəm təməl yaradıb. ARDNF Ümummilli Lider Heydər Əliyevin bu vizyonunu həyata keçirərək, ölkənin makroiqtisadi sabitliyini və davamlı inkişafını təmin etməkdə mühüm rol oynayır.
ARDNF-in ölkə iqtisadiyyatının inkişafında və makroiqtisadi sabitliyin təmin edilməsində rolu
ARDNF ölkə iqtisadiyyatının inkişafında və makroiqtisadi sabitliyin təmin edilməsində mühüm rol oynayır. Bu Fondun rolu müəyyən sahələrdə, xüsusilə, nəzərə çarpır:
1. Makroiqtisadi sabitlik. Ehtiyatların idarə edilməsi - ARDNF-in əsas vəzifələrindən biri neft gəlirlərinin toplanması və idarə edilməsidir. Fondun ehtiyatları dövlət büdcəsinin sabitliyini təmin edir və iqtisadi problemlərə qarşı “təhlükəsizlik yastığı” rolunu oynayır. Valyuta ehtiyatları - Fondun valyuta ehtiyatları milli valyutanın sabitliyinə və ölkənin xarici valyuta mövqeyinə dəstək verir, inflyasiya təzyiqlərinin azalmasına kömək edir. Dövlət borcu – ARDNF-in ehtiyatları dövlət borcunun azaldılmasında istifadə edilə bilər, bu da ölkənin maliyyə sağlamlığını və beynəlxalq kredit reytinqini yaxşılaşdırır.
2. İqtisadi inkişafın dəstəklənməsi. Diversifikasiya - ARDNF-in maliyyələşdirdiyi layihələr ölkə iqtisadiyyatının diversifikasiyasını təşviq edir, qeyri-neft sektorlarının inkişafına dəstək verir. Bu, uzunmüddətli iqtisadi sabitliyin və davamlılığın təmin olunmasına yardımçı olur. İnfrastruktur investisiyaları - Yol, körpü, hava limanı və digər infrastruktur layihələrinin maliyyələşdirilməsi iqtisadiyyatın digər sahələrinin inkişafını dəstəkləyir və regionlararası əlaqələri yaxşılaşdırır. İnsan kapitalının inkişafı - təhsil və sağlamlıq sahələrinə investisiyalar işçi qüvvəsinin səmərəliliyini və məhsuldarlığını artırır, bu da ümumi iqtisadi inkişafı dəstəkləyir.
3. Maliyyə disiplininin gücləndirilməsi. Büdcə intizamı - ARDNF-in gəlirlərinin və xərclərinin şəffaf, səmərəli idarə edilməsi dövlət büdcəsinin intizamını, səmərəliliyini artırır. Fondun gəlirləri neftin qiymətindən asılı olaraq dəyişir, buna görə də ehtiyatların toplanması, xərclənməsi dövri iqtisadi artımların və azalmaların təsirini aşağı salmaq üçün istifadə olunur.
4. Beynəlxalq əməkdaşlıq və inteqrasiya. Beynəlxalq investisiyalar - ARDNF-in xarici ölkələrdəki investisiyaları ölkənin beynəlxalq maliyyə sisteminə inteqrasiyasını gücləndirir və Azərbaycan iqtisadiyyatının qlobal bazarlara çıxışını təmin edir. İnvestisiya portfeli - Fondun investisiya portfeli müxtəlif aktivlərə yatırılaraq riskləri diversifikasiya edir və gəlirliliyi artırır.
Bir sözlə, əminliklə deyə bilərik ki, ARDNF-in fəaliyyəti ölkənin iqtisadi sabitliyinin qorunmasına, davamlı inkişafının təmin edilməsinə və sosial rifahın artırılmasına mühüm töhfə verir. Fondun məqsədyönlü və səmərəli idarə olunması Azərbaycan iqtisadiyyatının möhkəmlənməsinə və beynəlxalq arenada rəqabət qabiliyyətinin yüksəlməsinə şərait yaradır.
ARDNF-də idarəetmənin təkmilləşdirilməsinə Prezident İlham Əliyevin töhfələri
Prezident İlham Əliyev Ulu Öndər Heydər Əliyevin iqtisadi siyasətini davam etdirərək, ARDNF-in fəaliyyətinin genişlənməsinə və daha səmərəli idarə olunmasına böyük töhfələr verib.
İdarəetmənin təkmilləşdirilməsi. Dövlətimizin başçısının rəhbərliyi ilə Fondun fəaliyyəti daha şəffaf və hesabatlı vəziyyətə gətirilib. Fondun fəaliyyətində şəffaflığı və hesabatlılığı artırmaq məqsədilə beynəlxalq standartlar tətbiq olunub. 2003-cü ildən başlayaraq, Fond müntəzəm olaraq müstəqil beynəlxalq auditlərdən keçirir və hesabatlarını ictimaiyyətə açıq şəkildə təqdim edir.
Strateji layihələrin maliyyələşdirilməsi. Prezident İlham Əliyevin təşəbbüsü ilə həyata keçirilən Cənub Qaz Dəhlizi layihəsi Azərbaycan qazının Avropaya nəqlini təmin edir. Bu layihənin maliyyələşdirilməsi üçün ARDNF-in vəsaitlərindən istifadə olunub. Bundan başqa, Bakı-Tbilisi-Qars Dəmir Yolu - bu strateji nəqliyyat layihəsi də ARDNF tərəfindən maliyyələşdirilib və Azərbaycanın tranzit potensialını artırıb.
İqtisadi diversifikasiya. ARDNF-in vəsaitləri qeyri-neft sektorunun inkişafına da yönəldilib. Bu, ölkə iqtisadiyyatının diversifikasiyasına və neft gəlirlərindən asılılığın azalmasına xidmət edir. ARDNF, həmçinin təhsil və sağlamlıq sahələrində mühüm layihələri maliyyələşdirir. Bu investisiyalar insan kapitalının inkişafına və vətəndaşların həyat keyfiyyətinin yüksəlməsinə yönəlib.
Beynəlxalq əməkdaşlıq. Dövlətimizin başçısının rəhbərliyi ilə ARDNF-in investisiya portfeli genişləndirilib və diversifikasiya edilib. Bu, Fondun gəlirlərinin artırılmasına və risklərin azaldılmasına xidmət edir.
Qanunvericilik və tənzimləmə. Ölkə rəhbərliyi tərəfindən Fondun fəaliyyətini tənzimləyən qanunvericilik bazası gücləndirilib və modernləşdirilib. Bu, Fondun fəaliyyətinin daha səmərəli və effektiv olmasını təmin edir.
İqtisadi siyasət. Prezident İlham Əliyevin ümumi iqtisadi siyasəti və strategiyaları ARDNF-in məqsəd və funksiyalarını dəstəkləyir. Onun təşəbbüsləri Fondun vəsaitlərinin səmərəli idarə olunmasına və ölkə iqtisadiyyatının inkişafına yönəlib. Onun rəhbərliyi ilə ARDNF, Azərbaycan iqtisadiyyatının inkişafında və makroiqtisadi sabitliyin təmin edilməsində mühüm rol oynamağa davam edir. Dövlətimizin başçısının təşəbbüsləri Fondun fəaliyyətini daha da gücləndirərək, Azərbaycanın iqtisadi gələcəyinin təmin edilməsinə xidmət edir.
ARDNF tərəfindən maliyyələşdirilən layihələrin ölkə iqtisadiyyatına töhfəsi
Azərbaycan Respublikası Dövlət Neft Fondu tərəfindən maliyyələşdirilən bir sıra önəmli layihələr mövcuddur. Bu layihələr ölkənin müxtəlif sahələrində inkişafı təmin etməyə qadirdir.
Sosial və iqtisadi inkişaf layihələrinə bir neçə nümunə gətirmək olar. Bunlardan biri Bakı-Tbilisi-Ceyhan neft kəməridir. Azərbaycan neftinin dünya bazarlarına çıxarılmasını təmin edən bu layihə ölkənin enerji ixracatını artırıb. Cənub Qaz Dəhlizi - Azərbaycan qazının Avropaya nəqlini təmin edən bu layihə Avropa bazarının enerji təhlükəsizliyinə töhfə verir.
İnfrastruktur layihələrindən biri Bakı-Tbilisi-Qars Dəmir Yolu layihəsidir. Bu layihə regionda nəqliyyat əlaqələrinin inkişafını dəstəkləyir və ticarətin artmasına şərait yaradır. Bakı Beynəlxalq Dəniz Ticarət Limanı - Ələt qəsəbəsində yerləşən bu liman Qafqaz regionunun ən böyük dəniz limanıdır və tranzit yükdaşımalarını asanlaşdırır.
Təhsil və elm layihələri də burada önəmli yer tutur. “2007-2015-ci illərdə Azərbaycan gənclərinin xarici ölkələrdə təhsili üzrə Dövlət Proqramı” çərçivəsində minlərlə azərbaycanlı tələbə dünyanın ən nüfuzlu universitetlərində təhsil alıb. Dövlət Neft Fondunun dəstəyi ilə yaradılmış ADA Universiteti yüksək keyfiyyətli təhsil verir və Azərbaycanın beynəlxalq səviyyədə tanınmış ali təhsil müəssisələrindən biridir.
Sosial infrastruktur layihələri - Qaçqın və məcburi köçkünlərin məskunlaşdırılması prosesində ARDNF xüsusi rol oynayır. Belə ki, ARDNF tərəfindən maliyyələşdirilən bir çox layihə qaçqın və məcburi köçkünlər üçün yaşayış komplekslərinin tikintisini əhatə edir. Xəstəxanalar və tibb mərkəzləri - müxtəlif bölgələrdə yeni xəstəxana və tibb mərkəzlərinin tikintisi insanların sağlamlıq xidmətlərinə çıxışını yaxşılaşdırır.
Mədəniyyət və turizm layihələrində də ARDNF-in xüsusi rolu var. Bakı Bulvarının genişləndirilməsi və yenidən qurulması - bu layihə turistlər üçün cəlbedici məkana çevrilib və yerli sakinlər üçün də rahat istirahət zonası təmin edir. Heydər Əliyev Mərkəzi - müasir memarlıq nümunəsi olan bu mərkəz mədəniyyət və incəsənət tədbirlərinin keçirildiyi əhəmiyyətli bir məkan kimi xidmət edir.
ARDNF-in maliyyələşdirdiyi bu və digər layihələr Azərbaycan iqtisadiyyatının inkişafına və ölkə vətəndaşlarının rifahına böyük töhfə verir.
Yazı ARDNF-in yaradılmasının 25-ci ildönümü münasibətilə “Azərbaycan Respublikası Dövlət Neft Fondunun makroiqtisadi sabitliyin təminatında və ölkə iqtisadiyyatının inkişafında rolu” mövzusunda (ARDNF tərəfindən maliyyələşdirilən layihələrin ölkə iqtisadiyyatına töhfəsi istiqaməti üzrə) keçirdiyi müsabiqəyə təqdim olunur.
