Həyat boyu bir insan 3-dən 5 q-a qədər yod qəbul edir. Bu elementə gündəlik ehtiyac cüzidir: yalnız 90 ilə 200 mkq. Ancaq bir çox insanlar bu qədər az miqdarda yemək də almırlar.
Viral.az xəbər verir ki, “Hemotest” laboratoriyasının eksperti Olqa Ulankina iyulun 2-də “İzvestiya”ya yod çatışmazlığının necə təhlükəli olduğunu və onu necə doldurmaq barədə danışıb.
“Yod insan orqanizminə qida və su ilə daxil olur. Yod tiroid bezi tərəfindən istehsal olunan tiroksin və triiodotironinin, hormonların sintezi üçün lazımdır. Onlar orqanizmdə baş verən bir çox mühüm proseslərdə iştirak edirlər: hüceyrənin yenilənməsinə, maddələr mübadiləsinə, bədən istiliyinə nəzarət edir, reproduktiv funksiyaya, ürəyin, qaraciyərin, beyinin və mərkəzi sinir sisteminin işinə təsir göstərirlər.
Xroniki yod çatışmazlığı ilə tiroid bezi kifayət qədər hormon istehsal edə bilmir, nəticədə hipotiroidizm və endemik zob kimi xəstəliklər yaranır. Uşaqlıqda yod çatışmazlığı fiziki və zehni inkişafın ləngiməsinə səbəb ola bilər.
Hamiləlik dövründə qadınların yoda ehtiyacı artır. Gələcək ana bu elementi lazımi miqdarda almazsa, uşaqda anadangəlmə anomaliyaların və xəstəliklərin inkişaf riski artır. Uzun müddət yod çatışmazlığı heç bir şəkildə özünü göstərməyə bilər. Laboratoriya testləri bədəndə bu elementin kifayət qədər olub olmadığını dəqiq müəyyən etməyə kömək edir. Rusiya Federasiyasının Səhiyyə Nazirliyinin Endokrinoloji Tədqiqat Mərkəzinin məlumatına görə, hər il 1,5 milyondan çox böyüklər və qalxanabənzər vəzi xəstəlikləri olan 650 min uşaq endokrinoloqların köməyinə ehtiyac duyur. 65-95% hallarda yodun kifayət qədər qəbul edilməməsi səbəb olur.
Dəniz sahillərində yaşayan insanlar yod çatışmazlığından daha az əziyyət çəkirlər, çünki dənizdən çox uzaqda bu element tərəvəzlərə, taxıllara və otlara daxil olan torpaqda olur. Bundan əlavə, yosunlardan, balıqlardan və dəniz məhsullarından əldə edilir”, – deyə ekspert bildirib.
Həkim bildirib ki, dəniz havasında belə az miqdarda olur.
“Kurortlarda istirahət yod çatışmazlığını kompensasiya etməyə kömək edir, lakin yadda saxlamaq lazımdır ki, belə bir səfərin təsiri kifayət qədər tez keçəcək. Xoşbəxtlikdən, yod çatışmazlığını pəhriz vasitəsilə doldurmaq asandır. Mütəmadi olaraq balıq və dəniz məhsulları, dəniz yosunu salatları yemək, yodlaşdırılmış duzdan istifadə etmək kifayətdir. Bundan əlavə, yod gavalı, zoğal, ağ lobya və hinduşkada olur. Yod çatışmazlığının tam qarşısını almaq üçün balanslaşdırılmış qidalanma və yodla zənginləşdirilmiş duz kifayətdir”, – deyə Ulankina bildirib.
Mütəxəssis vurğulayıb ki, tərkibində yod olan dərmanları həkim resepti olmadan özünüz qəbul etməməlisiniz. Həddindən artıq, bu element bədənə zəhərli təsir göstərir, yod mədə-bağırsaq traktının selikli qişasını qıcıqlandırır və səpgilərə səbəb ola bilər.
“Daha nadir hallarda, tiroid bezinin həddindən artıq hormon istehsal etdiyi bir xəstəlik olan hipertiroidizm inkişaf edir. Buna görə də orqanizmdə bütün metabolik proseslər sürətlənir, insan daimi yorğunluq hiss edir, emosional olaraq qeyri-sabit olur, bədən istiliyi yüksəlir, ürək döyüntüsü sürətlənir, əllər titrəməyə başlayır, libido azalır”, – nəşrin həmsöhbəti yekunlaşdırıb.
Yusif EYVAZLI
a.social-link-anchor svg { color: white; fill: white; } a.social-link-anchor.email svg { color: #444444; fill: #444444; } a.social-link-anchor.facebook { background-color: #1778f2; } a.social-link-anchor.twitter { background-color: #1da1f2; } a.social-link-anchor.linkedin { background-color: #0d66c2; } a.social-link-anchor.pinterest { background-color: #e60122; } a.social-link-anchor.email { background-color: #f0f0f0; } a.social-link-anchor { width: 36px; height: 36px; display: flex; align-items: center; justify-content: center; border-radius: 2px; } a.social-link-anchor:hover { transform: scale(1.1); } a.social-link-anchor { transition: all 0.15s ease; } li.social-link { list-style: none; } ul.end-post-layout { display: flex; gap: 15px; flex-direction: row; flex-wrap: wrap; } ul.left-post-layout { display: flex; gap: 10px; flex-direction: column; flex-wrap: wrap; position: fixed; top: 50%; left: 10px; transform: translateY(-50%); align-content: flex-start; margin: 0px!important; background-color: white; padding: 5px; } ul.right-post-layout { display: flex; gap: 10px; flex-direction: column; flex-wrap: wrap; position: fixed; top: 50%; right: 10px; transform: translateY(-50%); align-content: flex-start; margin: 0px!important; background-color: white; padding: 5px; }
