Qitələrin ən kiçiyi olan Avstraliya Hind okeanından Sakit okeana qədər uzanır. Həm ölkə, həm də qitə olan bu geniş məkanın özünəməxsus xüsusiyyətləri çoxdur.
İstəyirsinizsə, müstəqil dövlət olan Avstraliyanın xüsusiyyətlərinə nəzər salaq, görək necə həm qitə, həm də ölkə ola bilər.
Avstraliyanın rəsmi dili ingilis dilidir.
Təxminən 25 milyon əhalisi var.
7,7 milyon km² ərazisi ilə dünyanın 6-cı ən böyük ölkəsidir.
Unikal ekosistemə və canlı növlərinə ev sahibliyi edir.
Yerli əhali aborigenlərdir.
Paytaxtı Kanberradır.
Ən böyük şəhəri Sidneydir.
İnkişaf etmiş iqtisadiyyata və mədənçıxarma, kənd təsərrüfatı və xidmətlər kimi müxtəlif sektorlara malikdir.
Bəs “qitə” dediyimiz şey tam olaraq nədir?
“Qitə” termini ümumiyyətlə coğrafi, geoloji və bəzən mədəni meyarlarla müəyyən edilir. Yer səthində bir neçə böyük, davamlı quru kütlələrindən birinə istinad etmək üçün istifadə olunur. Lakin o, ciddi şəkildə məhdud olmadığından, baxıldığı bucaqdan asılı olaraq dəyişə bilər.
Onun quru sahəsi, sərhədləri, tektonik plitələr, insan faktorları kimi bəzi kriteriyaları var. Məsələn, bəzən mədəniyyət, dil, tarix kimi insan elementləri də qitənin müəyyən edilməsində rol oynaya bilər. Məsələn, Şimali və Cənubi Amerika mədəni və geoloji oxşarlıqlarına görə vahid qitə hesab olunur.
Bəs Avstraliyanı qitə edən nədir?
Bayaq qeyd etdiklərimizdən də göründüyü kimi, qitə anlayışı bir qədər çevikdir.
Ümumilikdə baxdığımızda bu kontekstdə Avstraliya həm geoloji, həm də coğrafi meyarlara əsaslanır. Tektonik müstəqillik, təcrid, torpaq sahəsi, ekosistemin unikallığı, insanların məskunlaşması, coğrafi bütövlüyü, təsnifatında ardıcıllıq kimi amillərə görə qitə olma xüsusiyyətinə malikdir.
Quruda yerləşən dövlət həm də müstəqil ölkədir.
Avstraliya ölkəsi rəsmi olaraq 1901-ci ildə Britaniya Parlamentinin qitədəki 6 ayrı Britaniya koloniyasını vahid suverenlik altında birləşdirdiyi zaman yaradılmışdır. Bundan sonra Avstraliya öz daxili işlərini idarə etdi, lakin onun xarici siyasəti Britaniya hökuməti tərəfindən müəyyən edilməyə davam etdi.
1931-ci ildə yeni qanun qəbul edildi və Avstraliya tam suveren ölkə oldu. Həmin illərdən o, qitə olmaqla yanaşı, müstəqil ölkə sayılır. Başqa sözlə, “Avstraliya”nın iki fərqli tərifi var: qitə və müstəqil ölkə.
