Tibb tarixində bir İLK: İngiltərə həkimləri İngiltərədə epilepsiya xəstəsi olan uşağın kəllə sümüyünə qıcolmalara nəzarət etmək üçün yeni cihaz yerləşdirilib. 13 yaşlı Oran Knowlson dünyada bu üsulun sınaqdan keçirildiyi ilk xəstə oldu.
E-saglam.az xəbər verir ki, onun beyninin dərinliklərinə elektrik siqnalları göndərən neyrostimulyator uşağın gündüz tutmalarını 80 faiz azaldıb.
Uşağın anası Justine BBC-yə övladının daha xoşbəxt və daha yaxşı həyat keyfiyyətinin olduğunu söyləyib.
Əməliyyat Londonun Oran şəhərindəki Great Ormond Street Xəstəxanasında sınaq çərçivəsində həyata keçirilib.
Oranda üç yaşında başlayan epilepsiyanın müalicəyə davamlı forması olan Lennox-Gastaut sindromu var.
O vaxtdan bəri gündə 20 ilə 100 arasında qıcolma keçirirdi.
Oranın anası bildirib ki, epilepsiya onun bütün uşaqlığını əlindən alıb. O, Oranın müxtəlif qıcolmalar keçirdiyini, bəzən yerə yıxıldığını, şiddətlə titrədiyini və huşunu itirdiyini izah etdi. O, bəzən nəfəsinin kəsildiyini və onu həyata qaytarmaq üçün təcili dərmanlara ehtiyac duyduğunu söylədi.
Oran autizm və diqqət çatışmazlığı hiperaktivlik pozğunluğundan da əziyyət çəkir.
Oran ağır epilepsiya zamanı dərin beyin stimulyasiyasının təhlükəsizliyini və effektivliyini qiymətləndirən epilepsiya sınaq layihəsinin bir hissəsidir.
Bu layihədə Great Ormond Street Hospital, University College London, King's College Hospital və Oksford Universiteti iştirak edir.
Picostim neyrotransmitter Britaniyanın Amber Therapeutics şirkəti tərəfindən istehsal edilmişdir.
Cihaz necə işləyir?
Sabit cərəyan nəbzi yayan cihaz anormal siqnalları bloklamaq və ya pozmaq məqsədi daşıyır.
Təxminən səkkiz saat davam edən əməliyyat 2023-cü ilin oktyabrında baş tutub.
Məsləhətçi uşaq neyrocərrahı Martin Tisdallın rəhbərlik etdiyi qrup, Oranın beyninə, neyron məlumatı üçün əsas relay stansiyası olan talamusa qədər iki elektrod implantasiya etdi.
Yerləşdirmədə səhv marjası bir millimetrdən az idi. Onun ucları Oranın kəllə sümüyünün çıxarıldığı boşluğa yerləşdirilən 3,5 kvadrat santimetr, 0,6 sm qalınlığında neyrostimulyatora birləşdirilib. Daha sonra neyrostimulyatoru yerində sabitləşdirmək üçün ətrafdakı kəllə sümüyə vidalanmışdır.
Dərin beyin stimulyasiyası əvvəllər uşaqlıq epilepsiyasında sınaqdan keçirilmişdi, lakin indiyə qədər beyinə qədər uzanan kabellərlə döş qəfəsinə neyrostimulyatorlar implantasiya edilirdi.
"Bu araşdırma epilepsiyanın bu ağır forması üçün dərin beyin stimulyasiyasının effektiv müalicə olub-olmadığını müəyyən etməyə imkan verəcək və həmçinin implantın döş qəfəsində deyil, kəllə sümüyündə olduğu üçün uşaqlarda xüsusilə faydalı olan yeni cihaz növünü araşdırmağa ümid yaranır. ", - Martin Tisdall BBC-yə bildirib.
Ona əməliyyatdan sonra sağalması üçün bir ay vaxt verildi, sonra neyrostimulyator işə salındı.
Neyrostimulyator işə salındıqda Oran bunu hiss edə bilməz. O, televizora baxarkən hər gün simsiz qulaqlıq vasitəsilə cihazı doldura bilir.
Həkim bildirib ki, əməliyyatdan yeddi ay sonra Oran və onun ailəsinə baş çəkiblər. Anası, Oranın epilepsiyasında böyük irəliləyiş olduğunu söylədi: "O, daha ayıqdır və gün ərzində düşmə tutmaları yoxdur, gecə tutmaları da daha qısa və daha az şiddətli olur. Oran hazırda at sürmə dərsləri alır. Yaxınlıqda oksigen üçün tibb bacısı olsa da, indiyədək ona ehtiyac olmayıb".
Sınaq çərçivəsində Lennoks-Qastaut sindromlu daha üç uşaq dərin beyin neyrostimulyatorları ilə təchiz ediləcək.
Oran hazırda cihazından daimi elektrik siqnalı alır. Lakin gələcəkdə komanda neyrostimulyatorun beyin fəaliyyətindəki dəyişikliklərə real vaxt rejimində reaksiya verməsini təmin etmək niyyətindədir ki, onlar tutmaların baş verməsi zamanı onların qarşısını alsın.
Tərcümə: Könül Oruc
E-saglam.az
