1960-cı illər süni qayaların populyarlaşdığı illər idi.
İndex.az xəbər verir ki, hələ rezin üçün təkrar emal etmək yolu olmadığı üçün bir çox ölkələr dənizlərə təkərlər tökərək süni qayalar yaratmağa başlayıblar.
Ekoloqlar və sahibkarlar dəniz canlılarına yeni ev təklif etməklə yanaşı, dalğıcları və turistləri cəlb etməyi qarşıya məqsəd qoyublar.
Layihənin məqsədi mərcanların yenidən böyüməsi üçün zəmin yaratmaqla yanaşı, təkər tullantıları problemini həll etmək idi.
Yerli hakimiyyət orqanlarından və hökumətdən dəstək alan bu layihənin hər kəsə fayda verəcəyi düşünülürdü.
Layihə 1972-ci ildə beton domkratlarla formalaşmış 50 fut diametrli dairə ilə başladı.
Təkərlər polad kabellər və zəncirlərlə birləşdirildi. Daha sonra təbii mərcan riflərinin quruluşunu təqlid etmək məqsədi daşıyan əlaqəli strukturlar yaradıldı.
Ancaq bu təkərlər zamanla paslanan polad klipslər səbəbiylə bir-birindən ayrılaraq okean axınları ilə sərbəst şəkildə sürünməyə başladı.
Nəticədə rifdəki həyatı pozdu və bölgəyə daha çox böyümə gətirməli olan layihə zərər verməyə başladı.
1995-ci ildə Opal qasırğası və daha sonra Bonni qasırğası yüz minlərlə təkəri çimərliklərə saldı.
Süni rifin qaranlıq reallıqları üzə çıxdıqca, bu ekoloji fəlakətlə mübarizə üçün təcili tədbirlər tələb olundu. 2001-ci ildə başlanmış təmizləmə əməliyyatı təəssüf ki, yüksək xərclərlə məhdudlaşdı. Lakin 2007-ci ildə hərbi dalğıcların iştirakı ilə təkərlərin bir hissəsi uğurla çıxarılaraq təkrar emal edilib.
İllərlə davam edən səylərə baxmayaraq, yüz minlərlə təkər hələ də okeanın dibində qalır və zərərin aradan qaldırılması üçün mübarizə davam edir.
