İraq Şam İslam Dövlətinin (İŞİD) lideri Əbu Bəkr əl-Bağdadinin dul arvadı həbsxanada verdiyi nadir müsahibəsində başına gələnlərdən danışıb. Ümmü Hudeyfə Bağdadinin birinci arvadı olub. İŞİD-in Suriya və İraqın böyük bir hissəsini vəhşicəsinə idarə etdiyi dövrdə onunla evlənib. Hazırda o, terrorla bağlı cinayətlərə görə istintaqa cəlb olunur və İraqda həbsxanada saxlanılır.
News24.az BBC-yə istinadən xəbər verir ki, 2014-cü ilin yayında Umm Hudayfe əri ilə o vaxt İŞİD-in Suriyadakı qalası olan Rakkada yaşayıb.
Radikal cihadçı qrupun axtarışda olan lideri Əbu Bəkr əl-Bağdadi tez-tez başqa yerlərdə vaxt keçirib və bir dəfə o, iki azyaşlı oğlunu götürmək üçün evinə gözətçi göndərir.
"O, uşaqlara üzməyi öyrətmək üçün səfərə getdiklərini söylədi" Ummu Hudayfe deyib.
Evdə onun gizlicə baxdığı televizor var idi. "O evdə olmayanda açardım" deyir. Bağdadi televiziyanın işləmədiyini düşünüb. O deyir ki, dünya ilə əlaqəsi kəsilib və 2007-ci ildən bəri televiziyaya baxmağa və ya mobil telefon kimi digər texnologiyalardan istifadə etməyə icazə verilməyib.
O deyir ki, mühafizəçi uşaqları aparandan bir neçə gün sonra televizoru yandırıb və “böyük sürprizlə” qarşılaşıb. O, ərini İraqın şimalındakı Mosul şəhərində Böyük Məsciddə çıxış edərkən görüb və özünü tarixdə ilk elan edilmiş İslam xilafətinin başçısı elan edib. Bu, onun döyüşçülərinin bölgəyə nəzarəti ələ keçirməsindən cəmi bir neçə həftə sonra baş verib.
Əl-Bağdadinin uzun saqqalı, qara paltarı və müsəlmanlardan beyət tələb etməsi ilə illər sonra ilk dəfə ictimaiyyət qarşısına çıxan görüntüləri bütün dünyada izlənilib və İraqı xarabalığa çevirən İŞİD üçün mühüm məqam oub.
Umm Hudayfe deyir ki, oğullarının Fəratda üzməyi öyrənmək əvəzinə onunla birlikdə Mosulda olduğunu öyrənincə şoka düşüb.
O, İŞİD-dəki rolunu və İraq rəsmiləri qruplaşmanın cinayətlərini araşdırarkən onun saxlandığı İraqın paytaxtı Bağdaddakı izdihamlı həbsxanadakı vəziyyəti təsvir edir. Narkotik istifadəsi və seks işi də daxil olmaqla cinayətlərdə günahlandırılan məhbusların həbsxana ətrafında köçürülməsi və yeməklərin kənardan çatdırılması səs-küylüdür.
Kitabxanada sakit bir yer tapıb iki saata yaxın söhbət edirik. Söhbətimiz zamanı o, özünü ərindən qaçmağa çalışan qurban kimi təqdim edir və İŞİD-in hər hansı vəhşi fəaliyyətində iştirakını inkar edir.
Hudeyfenin bu açıqlaması İŞİD üzvləri tərəfindən qaçırılan və təcavüzə məruz qalan yezidilərin açdığı işdə deyilənlərlə kəskin ziddiyyət təşkil edir. Yezidlər onu qaçırılan qız və qadınların seks köləsi kimi istifadəsində əməkdaşlıqda ittiham edirlər.
O, müsahibə zamanı bir dəfə də olsun başını qaldırmır. Onun qara çadrası üzünün ancaq burnuna qədər olan hissəsini göstərir.
Qeyd edək ki, Umm Hudayfe 1976-cı ildə mühafizəkar İraq ailəsində anadan olub və 1999-cu ildə sonradan Əbu Bəkr əl-Bağdadi təxəllüsü ilə tanınan İbrahim Avad əl-Bədri ilə ailə həyatı qurub.
Əl-Bədri Bağdad Universitetində şəriət (İslam hüququ) üzrə təhsilini başa vurub. Hudayfe deyir ki, o, o zaman “təqvalı, lakin ifrat deyil… mühafizəkar, lakin açıq fikirli” idi.
2004-cü ildə, ABŞ-ın İraqı işğal etməsindən bir il sonra, Amerika qüvvələri əl-Bağdadini həbs edir. Onu İŞİD və digər cihadçı qrupların yüksək vəzifəli şəxsləri olacaq bir çox digərləri ilə birlikdə cənubdakı Camp Bucca həbsxanasında saxlayırlar.
Hudayfe Bağdadinin azadlığa çıxdıqdan sonrakı illərdə dəyişdiyini iddia edir; "O, əsəbi və qəzəbli idi" dedi.
Bağdadini tanıyan başqaları da onun Bukkada olduğu müddətdən əvvəl Əl Qaidəyə qoşulduğunu deyirlər, lakin Hudeyfe görə, bu dövr Bağdadinin getdikcə ifrata doğru getdiyi bir dönüş nöqtəsi idi.
"Onun psixoloji problemləri başladı" deyir. Səbəbini soruşduqda, o, "başa düşə bilmədiyi bir şeyə məruz qaldığını" söyləyir.
Bunu açıq deməsə də, Hudayfe Bağdadinin “həbsdə olarkən cinsi işgəncələrə məruz qaldığına” inanır. Həmin il İraqda ABŞ-ın başqa bir həbsxanası olan Əbu Qreybdən yayılan fotolarda məhbusların cinsi hərəkətləri təqlid etməyə və alçaldıcı pozalarda poza verməyə məcbur edildiyi göstərilirdi.
Bu iddia ABŞ Müdafiə Nazirliyi Pentaqona çatdırılıb, lakin hələ cavab alınmayıb.
O deyir ki, onun yaraqlı qrupa aid olub-olmaması ilə maraqlanmağa başlayıb. “Evə gələndə, duş qəbul edəndə və ya yuxuya gedəndə paltarlarını axtarırdım.
“Hətta onun bədənini yoxlayırdım ki, hər hansı qançırlar və ya yaralar varmı... Fikirlərim qarışıq idi” deyir, lakin heç nə tapa bilmədiyini izah edir.
“Mən o vaxt ona dedim ki, sən yoldan çıxmısan... bu, onu qəzəbləndirdi.”
O, tez-tez fərqli evə köçdüklərini, saxta şəxsiyyətlərdən istifadə etdiklərini və ərinin ikinci arvadla evləndiyini deyir. Ümmü Hudeyfe boşanmaq istədiyini, lakin ərinin uşaqlarından imtina etməsi şərtini qəbul etmədiyinə görə onunla qaldığını deyir.
İraq 2006-cı ildən 2008-ci ilə qədər davam edən qanlı məzhəb müharibəsinə girdiyi üçün ərinin sünni cihadçı qruplara qoşulduğuna artıq heç bir şübhəsi yox idi. Bağdadi 2010-cu ildə İraq İslam Dövlətinin lideri olub. 2006-cı ildə yaradılan bu təşkilat İraq cihadçı qruplarının çətir təşkilatı idi.
“2012-ci ilin yanvarında biz Suriyanın İdlib kəndinə köçdük və orada onun əmir [lider] olduğunu dəqiq bilirdim”, - Umm Hudeyfa deyir.
İraq İslam Dövləti iki il sonra xilafət elan edən daha geniş İslam Dövləti qrupunu - Allahın yer üzündəki nümayəndəsi hesab edilən biri tərəfindən şəriət əsasında idarə olunan İslam dövlətini yaratmaq üçün birləşən qruplardan biri idi.
Deyir ki, o vaxt Bağdadi əfqan paltarı geyinməyə başlayıb, saqqal saxlayıb, silah gəzdirib.
Vətəndaş müharibəsi zamanı Suriyanın şimal-qərbində təhlükəsizlik vəziyyəti pisləşdikdə, onlar şərqə, sonradan İŞİD “xilafətinin” faktiki paytaxtı sayılacaq Rakka şəhərinə köçüblər. O, ərini televiziyada görəndə burada yaşayıb..
Günel Məlikzadə
