Azərbaycanda daha iki nəfərin qarayara xəstəliyinə yoluxduğu təsdiqlənib.
Far.Az-in məlumatına görə, bu barədə Səhiyyə Nazirliyi və Tibbi Ərazi Bölmələrini İdarəetmə Birliyi (TƏBİB) birgə məlumat yayıb.
Bildirilib ki, iyunun 7-də Zaqatala rayonu Faldarlı kəndinin 3 sakini qarayara diaqnozu şübhəsi ilə Bakı şəhəri Kliniki Tibbi Mərkəzinə hospitalizasiya olunublar. Xəstələrdən birində qarayara diaqnozu təsdiqlənib, tibbi protokola uyğun olaraq müalicəsi davam etdirilir. Digər iki şəxsdən isə qarayara şübhəsi ilə laborator müayinə üçün nümunələr götürülərək Xüsusi Təhlükəli İnfeksiyalara Nəzarət Mərkəzinə göndərilib. Laborator müayinələrin nəticələrinə əsasən, digər iki şəxsdə də qarayara xəstəliyi diaqnozu təsdiqlənib.
Bəs, bu xəstəliyə necə yoluxmaq olur? Müalicəsi necə aparılır?
Qarayara (antraks) xəstəliyi Bacillus anthracis bakteriyasının səbəb olduğu ciddi bir infeksiyadır. Bu bakteriya sporlar şəklində torpaqda illərlə qala bilər və insanlara və heyvanlara yoluxa bilər. Qarayara əsasən heyvanlar arasında yayılır, lakin insanlara da yoluxa bilər.
Qarayara xəstəliyi insana bir neçə yolla yoluxa bilər:
Dəri Yoluxması (Cutaneous Anthrax):
Yoluxmuş heyvanların dərisi, yun, sümükləri və ya heyvan məhsulları ilə birbaşa təmas nəticəsində yaranır. Dəri üzərində yaranan yaralar və kəsiklər vasitəsilə bakteriyanın sporları bədənə daxil olur. Ən yaygın yoluxma formasıdır.
İnhalyasiya Yoluxması (Inhalation Anthrax):
Yoluxmuş heyvanların yununu, dərisini və ya sümüklərini emal edərkən bakteriyanın sporlarını nəfəs almaq nəticəsində yaranır. Ən ölümcül formasıdır, çünki sporlar ağciyərlərə çatdıqdan sonra çoxalır və ciddi ağciyər infeksiyasına səbəb olur.
Mədə-Bağırsaq Yoluxması (Gastrointestinal Anthrax):
Yoluxmuş heyvanların ətinin düzgün bişirilmədən yeyilməsi nəticəsində yaranır. Bu yoluxma forması bağırsaqlarda infeksiyaya səbəb olur.
İnyeksiyon Yoluxması (Injection Anthrax):
Narkotik istifadəçilərində, xüsusilə heroin istifadəçilərində müşahidə olunur, çünki sporlarla kontaminə olmuş narkotiklərin inyeksiyası nəticəsində yaranır.
Necə Müalicə Edilir?
Qarayara xəstəliyinin müalicəsi infeksiyanın formasına və xəstəliyin şiddətinə bağlı olaraq dəyişir. Ümumiyyətlə, erkən diaqnoz və müalicə vacibdir:
Antibiotiklər:
Penisillin, doksisiklin və siprofloksasin kimi antibiotiklər istifadə edilir. Müalicə adətən 60 gün davam edir, çünki sporlar uzun müddət bədəndə qala bilər.
Antitoksinlər:
Qarayara toksinlərini neytrallaşdırmaq üçün istifadə edilə bilər. Antitoksinlər xəstəliyin ağır formalarında, xüsusən inhalyasiya və mədə-bağırsaq yoluxmalarında tətbiq edilir.
Dəstəkleyici Müalicə:
Xəstəxana şəraitində dəstəkleyici müalicələr, o cümlədən oksigen terapiyası, sıvı replasmanı və ventilasiya kimi tədbirlər görülə bilər.
Dəri Yoluxmaları:
Lokal antibiotik müalicəsi və yara baxımı. Ən yüngül forması olduğundan erkən müalicə ilə tam sağalmaq mümkündür. Orxan Hüseyn Far.Az
