Hamımız qocalırıq, lakin bəzi şeylər, məsələn, çox günəşə məruz qalmaq, siqaret çəkmək, həddindən artıq spirtli içki qəbul etmək, stress və pis pəhriz kimi prosesləri sürətləndirə bilər. Yuxu digər mühüm amildir, xüsusən də sizi yaşlı göstərən bəzi yuxu vərdişləri.
Ucnoqta.az xəbər verir ki, yuxu mütəxəssisləri orqanizmə maksimum fayda gətirəcək və qocalmadan qoruyacaq şəkildə necə yatmağımızı aydınlaşdırıb.
Xüsusilə, otaqdakı temperatur da təsir göstərə bilər. Healthdigest yazır ki, həddindən artıq isti otaqda yatmaq müəyyən hormonların ifrazına mane ola bilər və yuxunu poza bilər.
İsti otaqda yatmaq sizi necə qocaldır?
Mütəxəssislərin fikrincə, rahat, sərin, qaranlıq və sakit mühitdə yatmaq optimal hesab olunur. Yuxu psixoloqu doktor Mişel Drerupun fikrincə, otaq “mağara”ya bənzəməlidir.
2012-ci ildə aparılan bir araşdırmaya görə, isti otaqda yatmaq gecənin ortasında oyanma şansını artırır və eyni zamanda yavaş dalğalı yuxuya və sürətli göz hərəkəti yuxusuna təsir edir. Yavaş dalğalı yuxu beyində məlumatın və yaddaşın saxlanmasının konsolidasiyası üçün vacibdir. Yavaş yuxu pozğunluğu yaşlı insanlarda yaddaş itkisinin səbəblərindən biri hesab olunur. İmmunitet sistemi də yuxunun bu mərhələsindən faydalanır və toxumaların böyüməsi və bərpası da baş verir - qocalmanın qarşısını alan iki əsas amil.
Pis yuxu bioloji yaşlanmanın artması və diabet, ürək-damar xəstəlikləri, piylənmə, depressiya, dağınıq skleroz və xərçəng kimi bir sıra xəstəliklərlə əlaqələndirilir. 2016-cı ildə aparılan bir araşdırmaya görə, sadəcə bir gecə qeyri-kafi yuxu hüceyrənin qocalmasına səbəb ola bilər.
İsti otaq, hormonlar və yaşlanma arasındakı əlaqə
Tez-tez yuxu hormonu adlanan melatonin bədən istiliyinin azalmasına və qaranlığa cavab olaraq ifraz olunur. Melatoninin sirkadiyalı ritmə və yuxu-oyanma dövrünə təsir etməklə yanaşı, neyrodegenerasiyadan qorunmağa da kömək etdiyinə inanılır. Bundan əlavə, melatonin əzələ tonunu və gənc dərini qoruyan böyümə hormonunun salınması ilə əlaqələndirilir.
Beləliklə, sərin və rahat otaqda yaxşı bir gecə yuxusunun daha gənc görünməyə kömək edəcəyinə inanmaq ağlabatandır. Ən azı gümrah oyanıb qara dairələr və şişlik riskini azalda bilərsiniz.
Yatmaq üçün ideal temperatur nədir?
Baxmayaraq ki, körpələr və yaşlılar bir qədər isti otaq temperaturu tələb edə bilər. Geniş qəbul edilən cavab 15,5-19,4 C° temperaturdur. Mütəxəssislər qeyd ediblər ki, bu göstərici əslində çox fərdidir, lakin əsas odur ki, çox isti olduğundan gecənin ortasında oyanmamağınızdan əmin olun.
Yuxunun olmaması səbəbindən bir insanın başına gələnlər
“Uzun müddət yatmayan insan ciddi təhlükə altındadır. Beyin yalnız 24 saat yuxusuz qaldıqdan sonra əziyyət çəkməyə başlayır. Gəncləşə bilməməyin öhdəsindən gəlməyə çalışır, buna görə də bədəni aktiv saxlamaq üçün stress hormonlarının səviyyəsini artırdıq" - Yale Tibb Məktəbinin klinik psixologiya kafedrasının dosenti Con Klayn deyib.
