Əlillik vəziyyətinin qiymətləndirilməsi üçün müalicə müddəti gözlənilmədən göndərişləri rəsmiləşdirilən bir sıra xəstəliklərin adı bəlli olub.
Bu barədə Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyinin Əlillik siyasəti şöbəsinin əməkdaşı Günay Hüseynova bu gün Əlilliyin qiymətləndirilməsi məqsədilə tibbi-sosial ekspertiza müayinəsinə göndərişlərin verilməsi qaydasına edilən dəyişikliyi şərh edərkən məlumat verib.
O bildirib ki, sözügedən dəyişikliyə əsasən, əlillik vəziyyətinin qiymətləndirilməsi üçün tibbi-sosial ekspertiza müayinəsinə müalicə müddəti gözlənilmədən göndərişlərin rəsmiləşdirilməsinə əsas verən xəstəliklərin sayı artırılıb:
“Əvvəllər 5 istiqamət üzrə müalicə müddəti gözlənilmirdi. Bunlara əqli pozuntular, anatomik çatışmazlıqlar, dərmana davamlı vərəm formaları, 4-cü mərhələ onkoloji xəstəliklər və 5-ci mərhələ xroniki böyrək xəstəlikləri aid idi. Bu məqsədlə müalicə müddəti gözlənilməyən xəstəliklərin siyahısı artırlıb, təqribən 15 dəfə artırılaraq 5-dən 73-ə çatdırılıb. Bu hal vətəndaş məmnuniyyətini artıracaq”.
Onun sözlərinə görə, əlillik vəziyyətinin qiymətləndirilməsi üçün tibbi- sosial ekspertiza müayinəsinə müalicə müddəti gözlənilmədən göndərişləri rəsmiləşdirilən xəstəliklər sırasına ağciyər sarkodiozu, oynaq ankilozu, demensiya, autizm və bir çox hematoloji xəstəliklər və s. daxildir.
Müddət gözlənilmədən göndəriş verilməsinə əsas verən xəstəliklərin SİYAHISI
| Sıra №-si | Xəstəlik, zədə və ya çatışmazlıq | XBT-10 (kod) | Xüsusi şərt |
| 1 | 2 | 3 | 4 |
| 1. | Transplantasiya olunmuş ağciyərin olması | Z94.2 |
|
| 2. | Ağciyərin qazanılma olmaması | Z90.2 | Bir ağciyərin olmaması |
|
3. |
Ağciyər sarkoidozu |
D86.0 | III dərəcə ağciyər sarkoidozu, III dərəcə tənəffüs çatışmazlığı ilə |
|
4. |
Vərəm |
A15 | Multirezistent və ya çox- saylı dərmanlara davamlı vərəm |
| 5. | Süni ürək ritmi aparıcısının olması | Z95.0 |
|
| 6. | Transplantasiya olunmuş ürəyin olması | Z94.1 |
|
| 7. | Transplantasiya olunmuş ürək və ağciyərin olması | Z94.3 |
|
|
8. | Yumşaq toxumalarda qalmış yad cisim |
M79.5 | Miokardda və beyin maddəsində yad cismin olması |
| 9. | Ağciyər-ürək çatışmaz- lığının digər formaları | I27 | Ağciyər hipertenziyası funksional sinif IV |
| 10. | İleostomanın olması | Z93.2 |
|
| 11. | Kolostomanın olması | Z93.3 |
|
|
12. | Qaraciyərin fibrozu və sirrozu |
K74 | Dekompensasiya olunan qaraciyər sirrozu-F4 mər- hələ, assit |
| 13. | Transplantasiya olunmuş qaraciyərin olması | Z94.4 |
|
| 14. | Xroniki böyrək xəstəliyi | N18.4, N18.5 |
|
| 1 | 2 | 3 | 4 |
|
15. | Böyrəyin qazanılma olmaması |
Z90.5 | Yeganə tək böyrəkdə xro- niki böyrək çatışmazlığı II mərhələdən başlayaraq |
| 16. | Transplantasiya olunmuş böyrəyin olması | Z94.0 |
|
| 17. | Sistostomanın olması | Z93.5 |
|
| 18. | Sidik traktının süni dəliyinin olması | Z93.6 |
|
| 19. | Sidik-cinsiyyət implantla- rının olması | Z96.0 |
|
| 20. | Talassemiya | D56 |
|
| 21. | Orağabənzər hüceyrə pozuntuları | D57 |
|
| 22. | Digər irsi hemolitik anemiyalar | D58 |
|
|
23. | Digər köçürülmüş orqanın və ya toxumanın olması (sümük iliyinin və kötük hüceyrələrin köçürülməsi) |
Z94.8 |
|
| 24. | VIII amilin irsi defisiti | D66 |
|
| 25. | IX amilin irsi çatışmazlığı | D67 |
|
|
26. | Laxtalanmanın digər pozuntuları | D68.0- D68.2, D68.5 |
|
| 27. | Trombositlərin keyfiyyət qüsurları | D69.1 |
|
| 28. | İnsan immunçatışmazlığı virusu | B20- B24 | II mərhələdən başlayaraq |
| 29. | İrsi eritropoetik porfiriya | E80.0 |
|
|
30. | Mərkəzi sinir sisteminin miеlinsizləşmə ilə gеdən xəstəlikləri | G35- G37 |
|
| 31. | Serebral iflic | G80 | Serebral iflicin ağır formaları |
| 32. | Spinal əzələ atrofiyası və oxşar sindromlar | G12 |
|
| 33. | Uşaq autizmi | F84.0 |
|
| 34. | Atipik autizm | F84.1 |
|
| 35. | Retta sindromu | F84.2 |
|
| 36. | Asperger sindromu | F84.5 |
|
|
|
|
|
|
| 1 | 2 | 3 | 4 |
| 37. | Əqli gerilik | F70- F73 |
|
| 38. | Alsheymer xəstəliyi zamanı demensiya | F00* |
|
| 39. | Damar demensiyası | F01 |
|
|
40. | Başqa rubrikalarda təsnif edilən digər xəstəliklər zamanı demensiya |
F02* |
|
| 41. | Dəqiqləşdirilməmiş demen- siya | F03 |
|
| 42. | Transplantasiya olunmuş buynuz qişaların olması | Z94.7 |
|
|
43. | Görmə sahəsinin daralması (periferik, fiksasiya nöqtəsindən radius boyu) | H00- H24 |
|
|
44. | Görmə sahəsinin daralması (periferik, fiksasiya nöqtəsin- dən radius boyu) | H29- H59 |
|
| 45. | Baş və ya boynun bir hissə- sinin qazanılma olmaması | Z90.0 | Gözün qazanılma olma- ması |
| 46. | Qulağın və məməyəbənzər çıxıntının xəstəlikləri | H60- H95 |
|
| 47. | Traxeostomanın olması | Z93.0 |
|
| 48. | Akromeqaliya və hipofizar qiqantizm | E22.0 |
|
| 49. | Hipopituitarizm | E23.0 |
|
|
50. | Cüzidən mülayim dərəcəyə qədər statodinamik funksi- yaların pozulması ilə endoprotezlər |
Z96.6 |
|
| 51. | Oynağın ankilozu | M24.6 |
|
| 52. | Kifoz və lordoz | M40 | III-IV mərhələ |
| 53. | Skolioz | M41 | III-IV mərhələ |
| 54. | Koksartroz (bud-çanaq oynağının artrozu) | M16 |
|
|
55. |
Bədxassəli yenitörəmələr |
C00- C97 | I və II mərhələ olduğu halda spesifik müalicədən sonra |
| 1 | 2 | 3 | 4 |
|
56. | Anadangəlmə anomaliyalar (inkişaf qüsurları), deforma- siyalar və xromosom pozuntuları |
Q00- Q99 |
Əlilliyə əsas verdiyi halda |
| 57. | Arteriyalar, arteriolalar və kapilyarların xəstəlikləri | I70-I74 |
Amputasiya olduğu halda |
|
58. | Digər rubrikalarda təsnif olu- nan xəstəliklər zamanı rast gəlinən periferik angiopatiya |
I79.2* | |
| 59. | Şəkərli diabet | E10-E14 | |
| 60. | Toxumaların nekrozlaşan donvurması | T34.4- T34.8 | |
| 61. | Aşağı ətrafın dəqiqləşdiril- məmiş donvurması | T35.5 | |
| 62. | Kəllənin və üz sümüklərinin sınığı | S02 | Kəllə sümüyünün plas- tikası olduğu halda |
| 63. | Yuxarı ətraf qurşağı və bazu- nun travmatik amputasiyası | S48 |
|
| 64. | Saidin travmatik amputasi- yası | S58 |
|
| 65. | Bilək və əlin travmatik amputasiyası | S68 |
|
|
66. | Bud-çanaq oynağı və bud nahiyəsinin travmatik amputasiyası |
S78 |
|
| 67. | Baldırın travmatik amputa- siyası | S88 |
|
|
68. | Aşıq-baldır oynağı və ayaq səviyyəsində travmatik amputasiya |
S98 |
|
|
69. | Bədənin bir neçə nahiyələ- rini əhatə edən travmatik amputasiyalar | T05.0- T05.6 |
|
|
70. | Yuxarı ətrafın əzilməsinin və travmatik amputasiyanın nəticələri |
T92.6 |
|
|
71. | Aşağı ətrafın əzilməsinin və travmatik amputasiyasının nəticələri |
T93.6 |
|
| 72. | Ətrafın qazanılma olmaması | Z89 |
|
| 73. | Şəkərli diabet | E10 | 18 yaşadək şəxslərdə |
