Əhəmiyyətli bir araşdırma, piylənmənin indi 32 xərçəng növü ilə əlaqəli olduğunu və halların 40 faizində səbəb ola biləcəyini müəyyən edib.
Turkustan.az xəbər verir ki, 4,1 milyon böyüklər arasında aparılan araşdırmaya görə, piylənmənin ölümcül xəstəlikdə oynadığı əsas rol qorxulandan da böyükdür.
Dörd onillikdə aparılan təməlqoyma tədqiqatlarında ekspertlər artıq piylənmənin 30-dan çox xərçəng növü ilə əlaqəli olduğunu söyləyib.
Müvafiq olaraq, bədən kütləsi indeksindəki (BKİ) hər beş ballıq artımın bəzi yaygın xərçəng növlərinin kişilərdə yüzdə 24, qadınlarda isə yüzdə 12 artması ehtimalını artırdığı ortaya çıxıb.
Eyni artım 19 digər xərçəng növü ilə əlaqələndirildi; Risk kişilərdə 17 faiz, qadınlarda isə 13 faiz artıb.
Alimlər hesab edirlər ki, piylənmə xroniki iltihab, maddələr mübadiləsində dəyişikliklər və hormon səviyyələrində dəyişiklik kimi bioloji mexanizmlər vasitəsilə xərçəng riskini artıra bilər.
Xərçəng skrininq proqramlarında iştirakın azalması və obezite ilə yaşayan insanlar arasında skrininq prosedurlarının effektivliyinin azalması da amillər ola bilər.
İsveçin Malmö şəhərindəki Lund Universitetinin apardığı araşdırmada çəkisi və həyat tərzi təqribən 40 il ərzində izlənilən 4,1 milyon insan iştirak edib.
Bu müddət ərzində təxminən 332.500 xərçəng aşkar edilib və onların 40 faizində artıq çəki ilə xərçəng arasında əlaqə aşkar edilib.
Tədqiqatçılar xəstələri 100 milyon ildən çox izləyən araşdırmada 122 xərçəng növünü və alt növünü araşdırıblar.
Ümumilikdə, tədqiqatçılar piylənmə ilə əlaqəli 32 xərçəng növünü müəyyən etdilər; Bu, Beynəlxalq Xərçəng Araşdırmaları Agentliyinin 2016-cı ildə müəyyən etdiyi 13 xərçəng növündən iki dəfə çox idi.
Venesiyada keçirilən Avropa Obezite Konqresində təqdim olunacaq yeni araşdırma, döş, bağırsaq, uşaqlıq və böyrək də daxil olmaqla, bu xərçənglərin köklükdən qaynaqlana biləcəyini təsdiqləyir.
Bədxassəli melanoma, mədə şişləri, nazik bağırsaq və hipofiz vəzi xərçəngləri, həmçinin baş və boyun xərçəngi, vulva və penis xərçəngi növləri də daxil olmaqla, ilk dəfə olaraq piylənmə ilə əlaqəli daha 19 potensial xərçəng müəyyən edilmişdir.
Tədqiqatlar göstərir ki, xərçəngin hər 10 hadisəsindən dördü ümumiyyətlə piylənmədən qaynaqlanır.
Eltac Zülfüqaroğlu/Turkustan.az
