Bu, planetin ən güclü və ən sürətli axınıdır - Böyük insan təlafatı və epidemiyalar baş verə bilər

Mütəxəssislər bilirlər ki, Antarktika Dairəvi Cərəyanı (ACC) əvvəllər də sürətlənmə dövrləri yaşayıb və indi də bunu təkrar edir. Alimlərin fikrincə, tendensiya həyəcan vericidir.

Aztibb.az “Arqumentı i Faktı” nəşrinə istinadən xəbər verir ki, ACC dünyadakı bütün çayların cəmindən 100 dəfə çox su daşıyır. Antarktika dairəvi qütb cərəyanı okeanın səthindən dibinə qədər uzanır və eni 2000 kilometrə çatır. O, Hind, Atlantik və Sakit okeanları birləşdirir və uzun əsrlər boyu qlobal iqlimi tənzimləyən ən mühüm amil olaraq qalır.

Yeni bir araşdırmada beynəlxalq bir komanda planetin ən ucqar və təlatümlü sularından bəzilərinin çöküntü nüvələrini təhlil edib və ACC-nin son 5,3 milyon il ərzində iqlimlə əlaqəsini xəritələşdirib.

Məlum olub ki, keçmiş iqlim dəyişmələri zamanı cərəyan Yerin temperaturu ilə açıq şəkildə korrelyasiya olunurdu. Soyuq dövrlərdə yavaşlayır, isti dövrlərdə sürətini artırdı. ACC sürətləndikcə Antarktidada əhəmiyyətli buz itkisi baş verirdi.

Müvafiq olaraq, hazırkı sürətlənmə istiləşmə davam etdikcə davam edəcək. Bu, Antarktidada buzun tükənməsini sürətləndirəcək və dəniz səviyyəsini yüksəldəcək. Bu, okeanın atmosferdən karbon udmaq qabiliyyətini dəyişə bilər.

Bu, planetin ən güclü və ən sürətli axınıdır. Alimlərin fikrincə, təxminən 12-14 milyon il əvvəl yaranmışdır.

Son 40 ildə Cənub Okeanı üzərində küləklərin gücü təxminən 40% artıb. Bu da ACC-ni sürətləndirən və onun daxilində güclü burulğanları aktivləşdirən amillərdən biri olub. Bu, isti suların Antarktidaya keçməsinə kömək edir və onlar buz rəflərinin aşağı hissəsini korroziyaya uğradır.

Hazırda Qərbi Antarktika Buz Vərəqinin çox hissəsi dəniz səviyyəsindən aşağıda olan və isti okean sularına çox həssas olan quruya qədər donmuş vəziyyətdədir. Əgər birdən-birə tamamilə ərisə, Dünya Okeanının səviyyəsini 50-60 metr qaldıra bilər.

Bu kimi hallardan qaynaqlanan gözlənilməz su daşqınları böyük insan təlafatına və epidemiyalara səbəb ola bilər.