İslam Əməkdaşlıq Təşkilatı toplanır

İslam Əməkdaşlıq Təşkilatına (İƏT) üzv ölkələrin hər 3 ildən bir təşkil etdiyi sammit bu il mayın 4-5-də Qərbi Afrikanın ən kiçik ölkəsi olan Qambiyada keçiriləcək.
İslam Əməkdaşlıq Təşkilatı Qambiyada toplaşacaq
İsrailin işğalı altında olan Qüdsdə Məscidül-Əqsanın yandırılmasından sonra İslam dünyasında yaranan reaksiyalar üzərinə ilk dəfə 25 sentyabr 1969-cu ildə Mərakeşin paytaxtı Rabatda İslam Zirvə Konfransı keçirilib. 21 avqust 1969-cu ildə avstraliyalı radikal yəhudi tərəfindən. Təşkilat 1996-cı ildə "İslam Konfransı Təşkilatı" adı ilə yaradılıb.

Xarici İşlər Nazirləri Şurasının (DBK) 2011-ci ilin iyununda Astanada keçirilən 38-ci iclasında təşkilatın adı dəyişdirilərək "İslam Əməkdaşlıq Təşkilatı" adlandırılıb.

Özünü “İslam dünyasının kollektiv səsi” kimi təyin edən İƏT-in yaradılmasında məqsədlərdən biri də “müsəlmanları ortaq bir yerə toplamaq və ləyaqətini qorumaq” hesab edilir.

Təşkilat ildən-ilə İslam dünyasının hüquq və mənafelərinin bütün sahələrdə qorunması istiqamətində iş aparan dövlətlərarası əməkdaşlıq platformasına çevrilib.

Təşkilatın komissiyaları

İKT-də Türkiyə, Pakistan, Mərakeş və Seneqal da daxil olmaqla 4 ayrı komissiya fəaliyyət göstərir. “Kommersiya və İqtisadi Yardım Komissiyası” Ankarada yerləşir. Bu komissiyaya Türkiyə Respublikasının Prezidenti sədrlik edir.

Mərakeş kralının sədrlik etdiyi “Qüds Komissiyası” Rabatda yerləşir. Seneqal prezidenti Seneqalın paytaxtı Dakarda "Mədəniyyət və Media İşləri Komissiyası"na sədrlik edir. “Texniki və Elmi Komissiya” Pakistanın paytaxtı İslamabadda yerləşir və ona Pakistan prezidenti rəhbərlik edir.

Təşkilatın üzvü olan ölkələrdə fondlar, universitetlər və tədqiqat mərkəzlərindən ibarət 8 ayrı qurum fəaliyyət göstərir.

İKT 2-ci ən böyük beynəlxalq təşkilat hesab olunur

2 milyarda yaxın əhalini damı altında toplayan Təşkilat bu rəqəmlə dünya əhalisinin təxminən 25 faizini təşkil edir.

Birləşmiş Millətlər Təşkilatının (BMT) daimi üzvü olan İƏT 57 üzvü ilə BMT-dən sonra ən böyük beynəlxalq təşkilat hesab olunur.

Təşkilatın 5 müşahidəçi üzvü var: Bosniya və Herseqovina, Mərkəzi Afrika, Şimali Kipr Türk Respublikası (ŞKTC), Tailand və Rusiya.

Əlcəzair, Qayana və Syerra Leone 2024-2025-ci illər üçün BMT Təhlükəsizlik Şurasının (BMT TŞ) müvəqqəti üzvü seçilən beş ölkə arasındadır.

Daxili məsələlərdə müstəqil, xarici siyasətdə isə Tanzaniyadan asılı olan Zənzibar adaları 1993-cü ilin yanvarında təşkilata üzv olsalar da, həmin ilin avqustunda üzvlükdən çıxıblar. Zənzibar adalarının geri çəkilməsinə səbəb onların xarici siyasətdə Tanzaniyadan asılılığı hesab olunurdu.

15-ci Sammit Qambiyada keçiriləcək

Təşkilatın ən yüksək səviyyəli qərar qəbul edən orqanı, üzv ölkələrin kralı, dövlət və hökumət başçılarının iştirakı ilə üç ildən bir toplanan İslam Sammiti kimi tanınır. Qarşıya qoyulan məqsədlərin həyata keçirilməsi ilə bağlı məsləhətləşmələrin aparıldığı İƏT sammitlərində gündəliyə aid məsələlərlə bağlı izləniləcək siyasətlə bağlı qərarlar qəbul edilir.

İKT-nin yaranmasından bu yana müxtəlif üzv ölkələr tərəfindən 14 zirvə toplantısı təşkil olunduğu halda, 4-5 may tarixlərində Qambiyanın paytaxtı Banjulda 15-ci Sammit keçiriləcək.

Sammit “Dayanıqlı inkişaf naminə dialoq vasitəsilə birliyin və həmrəyliyin gücləndirilməsi” mövzusu ilə keçiriləcək.

Sammitdə İslam dünyasının üzləşdiyi aktual çağırışlar, nizamnamədə müəyyən edilmiş ümumi məqsədlərə nail olmaq üçün üzv ölkələr arasında əməkdaşlıq və həmrəyliyin artırılması, kiçik və orta sahibkarlığın canlandırılması kimi məsələlər müzakirə olunacaq.