“RSK-nın humanitar minatəmizləmə mərkəzi Qarabağda qalacaqmı?”-Rusiyalı ekspert

“Sülhməramlıların bölgəni tərk etməsi Ermənistana hərbi təzyiq zərurəti yaranarsa, Azərbaycana bütün qüvvələrini ərazidə rahat yerləşdirməyə imkan verir. Ermənistan Bakının “yol xəritəsi” ilə getməli olacaq...”

 

Rusiyanın  Xəzər Strateji Tədqiqatlar İnstitutunun elmi əməkdaşı Aleksandr Karavayev Rusiya "sülhməramlı"larının  Azərbaycanın Yuxarı Qarabağ ərazisindən çıxarılmasının sürpriz olduğunu bildirib.

 

Moderator.az xəbər verir ki, rusiyalı ekspert bu haqda “Kavkazskiy uzel” nəşrinə müsahibəsində danışıb.

 

“Baxmayaraq ki, sülhməramlı missiya 2023-cü ilin oktyabrından aktuallığını itirmişdi. O vaxtdan bəri Rusiya öz postlarını ixtisar etməyə başladı. Amma mən dəqiq bilirəm ki, Azərbaycandan missiyanın başa çatdırılması lazım olduğuna dair heç bir rəsmi eyham olmamışdı... Və həqiqətən də,  Rusiyanın sülhməramlı kontingentinin(RSK) müddətinin uzadılmasından yalnız 2025-ci ilin may ayından imtina edilə bilər. Ermənilərin köçündən sonra sülhməramlılara qarşı heç bir iddia yox idi. Yəni sülhməramlılar azərbaycanlılara heç bir şəkildə mane olmayıblar. RSK-dan olan hərbi personalın başqa yerə cəlb edilməsinə təcili ehtiyac barədə heç bir göstəriş də yoxdur...

 

Buna görə də sülhməramlıların geri çəkilməsinin səbəbləri aydın deyil. Artıq sülhməramlıların sayı xeyli azalmışdı. 1500 nəfərdən çox adam, 50-60 zirehli transportyor qalmamışdı. Bu bir az vaxt aparacaq. Və çıxış zamanı bəlkə də sülhməramlıların çıxarılma səbəbləri ilə bağlı bir versiya eşidiləcək. Görünür, sülhməramlılardan müəyyən obyektlərin Azərbaycan tərəfinə verilməsi zamanı”, - deyə Karavayev müxbirə bildirib.

 

"Əvvəllər RSK-nın bir neçə vəzifəsi var idi; müşahidə, yollarda hərəkət, insidentlərin qeydə alınması və danışıqların aparılması üzərində qərargah  işi. Qarabağın erməni sakinləri Ermənistana köçdükdən sonra bütün bu tapşırıqların əhəmiyyəti yoxdur. İlin əvvəlinədək, demək olar ki, yalnız bir iş qalmışdı - ərazilərin minalardan təmizlənməsi.  Demək olar ki, 30 illik qarşıdurmada iki mina qatını çıxarmaq lazım idi. Keçmiş təmas xəttində sıx mina sahələri... Bundan əlavə, 2020-ci ildə 44 günlük müharibə zamanı ortaya çıxan mina yayılmaları... Və illərlə iş var idi. Sülhməramlıların nəzdində humanitar minatəmizləmə mərkəzi var idi. Yəqin ki, o, işləməyə davam edəcək. Onlar bu yaxınlarda Azərbaycan Ərazilərinin Minalardan Təmizlənməsi Agentliyindən akkreditasiya alıblar”, - deyə rusiyalı şərhçi izah edib.

O, əmindir ki, Rusiya sülhməramlılarının missiyasının dayandırılması tədricən olacaq. "Əsas sual minatəmizləmə mərkəzi ilə bağlıdır - o, qalacaqmı", - deyə Karavayev vurğulayıb.

 

Onun fikrincə, Azərbaycan "sülhməramlı"ların çıxarılmasından digər tərəflərlə müqayisədə daha çox fayda əldə edəcək. 

 

“Ümumiyyətlə, bu, Azərbaycan üçün neytral nəticələrə gətirib çıxaracaq. Və hətta müsbət məqamlara... Məsələn, Qarabağ ərazisinin 100 faizinə nəzarətin tam şəkildə verilməsi. Ermənistan üçün belə üstünlüklər yoxdur. Hətta Ermənistanın təhlükəsizliyi üçün də risklər var, o mənada ki, Rusiya “əllərini oradan çəkir”. Sülhməramlıların bölgəni tərk etməsi Ermənistana hərbi təzyiq zərurəti yaranarsa, Azərbaycana bütün qüvvələrini ərazidə rahat yerləşdirməyə imkan verir. Ermənistan Bakının “yol xəritəsi” ilə getməli olacaq. Amma o, bununla maraqlanmır. Ola bilsin ki, Ermənistan mövqeyini dəyişmək istəsin. Bunun üzərində kənar aktyorlar oynaya bilər. Ermənistan artıq ABŞ və Fransanın simasında öz təhlükəsizliyinə yeni sponsorlar axtarır”, - deyə rusiyalı ekspert izah edib.

 

S.Laçın