Markedonov: “İrəvanın Qərbə açıq olmasında İran özünə heç bir fayda görmür”

“İran Qərb gücünün bir hissəsi kimi baxdığı “türk tandemi”nin güclənməsindən ehtiyatlanır. Rəsmi Tehran hesab edir ki, Cənubi Qafqaz geosiyasi rəqabət meydanına çevrilməməlidir. Yavaş-yavaş, şərq üslubunda pauza verən İran diplomatiyası Ermənistanın baş naziri Nikol Paşinyanla ABŞ və Avropa İttifaqının yüksək nümayəndələri arasında keçirilən Brüssel danışıqlarına cavab verib. İran Xarici İşlər Nazirliyinin rəsmi nümayəndəsi Nasir Kənani Qafqazda beynəlxalq əməkdaşlığın son dərəcə vacib olduğunu vurğulayıb. Tehran isə buna qarşılıqlı fayda əsasında nail olmağın tərəfdarıdır. Yeganə problem odur ki, İslam Respublikası ABŞ və onun Avrasiyadakı müttəfiqlərinin güclənməsindən özü üçün ciddi fayda görmür”.

KONKRET.az xəbər verir ki, bu şərhi rusiyalı politoloq Sergey Markedonov yazır.

“İran Xarici İşlər Nazirliyinin bəyanatı rəsmi Tehranın yanaşmalarında yeni mərhələni əks etdirirmi? Xeyr, İran diplomatları əvvəllər “3+3” formatını, yəni üç Transqafqaz dövləti – Avrasiyanın böyük dövlətləri (Rusiya, Türkiyə və İslam Respublikası) arasında əməkdaşlığın təşviq edilməsini müdafiə edirdilər.

Bununla belə, Nasir Kənaninin sözlərinə diqqət yetirmək lazımdır. Birincisi, bugünkü erməni siyasəti üçün əsas söz diversifikasiyadır. Rəsmi İrəvan bunun hər kəs üçün açıq olduğunu vurğulayır. Amma hamı belə açıqlığı dəstəkləməyə hazır deyil. Qərblə sərt qarşıdurmada olan Rusiyanın mövqeyi bəllidir.

İranın yanaşmaları informasiyanın kölgəsindədir. Qeyd edək ki, İrəvan Moskvanı təhlükəsizliyin təminatçısı kimi səmərəsizliyinə görə davamlı olaraq tənqid etməklə yanaşı, təkcə Qərblə deyil, həm də Dehli və Tehranla əlaqələri artırır.

“Biz İranla əlaqələri çox yüksək qiymətləndiririk. İranla münasibətlərimiz strateji xarakter daşıyır”, – deyə Ermənistan Təhlükəsizlik Şurasının katibi Armen Qriqoryan cəmi 6 gün əvvəl bildirib. Bunu Ölkə rəhbərliyində qatı qərbyönlü mövqeyi ilə seçilən siyasətçi və menecer deyir.

Erməni isteblişmenti nümayişkaranə şəkildə Moskva ilə mübahisə edir, Tehranı isə bu məsələdə onların ziyanına nəyinsə olmadığına inandırmağa çalışır.

Yalnız bir problem var. İrəvanın Qərbə açıq olmasında İran özü üçün heç bir fayda görmür. Tehran üçün regionun “qərbləşməsi” həmin “geosiyasi rəqabətin” artması ilə eynidir. Bu o deməkdir ki, iranlılar da erməni tərəfdaşlarından hansısa yolla daha düzgün qərar vermələrini istəyəcəklər. Bu cür sorğular Rusiyanın “eksklüzivi” olmaqdan çıxacaq.

İkincisi, Qafqazın “qərbləşməsi” Türkiyə və Azərbaycan tərəfindən o qədər də müsbət qarşılanmır. Onların nöqteyi-nəzərindən Brüssel görüşü İrəvana birtərəfli dəstək məqsədi daşıyır.

Görünür, bu, bütün Avrasiya güclərinin səylərini birləşdirmək üçün əsasdır. Ancaq burada da hər şey o qədər də sadə deyil. İran Qərb gücünün bir hissəsi hesab etdiyi “türk tandemi”nin güclənməsindən ehtiyatlanır. Qafqazla əvvəllər hər şey o qədər də sadə deyildi, amma bu gün (və sabah) daha da mürəkkəbləşir”, – rusiyalı politoloq yazır.

Natiq Səlim,

KONKRET.az