İran və Şimali Koreyanın hərbi arsenallarını inkişaf etdirmək üçün uzun müddətlik birgə fəaliyyət tarixçəsi var.
İndi ağır sanksiyalara məruz qalan iki ölkə arasında artan ticarət səyləri onların qabaqcıl raket və nüvə texnologiyalarını paylaşa biləcəkləri ilə bağlı narahatlıqları artırıb.
Tehran və Pxenyanın artan qlobal gərginlikdə mərkəzi rol oynadığı bir vaxtda, nüvə silahına və qitələrarası raketlərə sahib olan ölkələrin əməkdaşlığa can atması Qərb ölkələrini narahat edir.
Şimali Koreya nümayəndə heyətinin keçən ay Tehrana səfəri bu şübhələri artırdı.
Vaşinqton və Brüssel hər hansı sanksiyaları pozan əməkdaşlığa dair narahatlıqlarını ifadə ediblər. Şimali Koreyanın xarici iqtisadi əlaqələr nazirinin İrana səfərinin yalnız iqtisadi əlaqələri yaxşılaşdırmaq məqsədi daşıdığı iddiası reallığa uyğun deyil.
Lakin Şimali Koreyanın hərbi texnologiyasının Yaxın Şərqdə İranın proksi qüvvələrinin əlində olması və İranın keçən ay İsrailə qarşı raket və pilotsuz təyyarə hücumuna kömək etməsi ilə bağlı iddialar narahatlıqları artırıb.
Virciniya Birlik Universitetinin Şimali Koreya üzrə eksperti Benjamin Young deyib: “Şimali Koreyanın nüvə proqramı açıq-aydın İran rejiminin diqqət mərkəzindədir. Şimali Koreyanın sürətli şəkildə nüvə silahı yaratmaq bacarığı İran rejimi üçün təqdirəlayiqdir”.
Pxenyanın, həmçinin Birləşmiş Ştatlara çata bilən “Hwason-15” qitələrarası ballistik raketini daha uzun mənzilə çatdıra bilən texniki vasitələri var.
Nyu-Yorkda yerləşən Soufan Group kəşfiyyat konsaltinq şirkətinin baş məsləhətçisi və geosiyasət üzrə ekspert Kennet Katzman deyib: “Şimali Koreya çox uzaq mənzilli raketlərlə irəliləyiş əldə edib və bu, İranın maraqlı ola biləcəyi bir şeydir”.
Şimali Koreya 1980-ci illərdə İran-İraq müharibəsi zamanı İran rejiminə adi silahların verilməsi və 1990-cı illərdə İranın ballistik raketlərinin hazırlanmasında yardım da daxil olmaqla, onilliklər ərzində Tehranla hərbi tərəfdaşlıq qurub.
Şimali Koreya nümayəndə heyətinin Moskvaya səfərindən cəmi bir ay sonra Tehrana səfəri Pxenyanın İran və Rusiyanı əhatə edən daha geniş tərəfdaşlığa can atması narahatlıq doğurur. Bu əməkdaşlıq Şimali Koreyanın Rusiyanın Ukraynadakı müharibə səylərinə kömək etmək üçün döyüş sursatları verməsi ilə diqqət çəkib.
Şahin Elxanoğlu
visiontv.az
