Yeni tədqiqat: Qarşıdakı 20 ildə prostat xərçəngi xəstələrinin sayı iki dəfə artacaq

Bakı, 16 aprel, AZƏRTAC

Onkoloqlar qrupunun apardığı yeni tədqiqat göstərib ki, 2020-2040-cı illərdə prostat xərçəngi xəstələrinin ayı iki dəfə artacaq.

AZƏRTAC xarici mediaya istinadla xəbər verir ki, tədqiqatın yekunları ilə bağlı məqalədə illik prostat xərçəngi hallarının 2020-ci ildə 1,4 milyondan 2040-cı ildə 2,9 milyona çatacağı proqnozlaşdırılır. Bu xəstəlikdən illik ölümlərin aşağı və orta gəlirli ölkələrdə kişilər arasında eyni müddət ərzində 85 faiz artaraq 700 minə çatacağı ehtimal olunur. Belə ki, əhalinin qocalması və gözlənilən ömür uzunluğu gələcək illərdə yaşlı kişilərin sayının artmasına səbəb olacaq.

Tədqiqatçılar prostat xərçəngi üçün əsas risk faktorları sırasında qeyri-sağlam həyat tərzi və ictimai sağlamlıq müdaxilələri ilə bağlı mənfi halları göstərirlər. Prostat xərçəngi üzrə Lancet Komissiyası iddia edir ki, yüksək gəlirli ölkələrdə ümumi olan test ilə prostat xərçənginin qarşısını erkən mərhələdə almaq mümkündür.

Komissiya, həmçinin prostat xərçəngi haqqında məlumatlılığı artırmaq və yoxsul ölkələrdə erkən diaqnoz və müalicəni təkmilləşdirmək üçün təcili proqramlar həyata keçirməyə çağırıb.

Prostat vəzi xərçəngi bütün kişi xərçənglərinin 15 faizini təşkil edən ölüm və əlilliyin əsas səbəbidir, habelə dünya ölkələrinin yarısından çoxunda kişi xərçənginin ən çox yayılmış formasıdır. Məlumatlar göstərir ki, 2020-ci ildə 56,780 prostat xərçəngi hadisəsi olub və bunun 2040-cı ilə qədər 75,066 hadisəyə qədər artacağı proqnozlaşdırılır. Varlı ölkələrdə prostat xərçəngi üçün skrininq tez-tez PSA testini, prostata spesifik antigen (PSA) adlı bir protein səviyyəsini ölçən qan analizini ehtiva edir. Yoxsul ölkələrdə isə prostat xərçəngi diaqnozuna mövcud yanaşma “məlumatlı seçim” - PSA testinə əsaslanır, burada heç bir simptomu olmayan 50 və ya yuxarı yaşlı kişilər risklər və faydalar müzakirə edildikdən sonra həkimlərindən PSA testi tələb edə bilərlər.

Mütəxəssislər bildirirlər ki, erkən diaqnozu təmin etmək üçün yeni yanaşmalar lazımdır, çünki yoxsul ölkələrdə kişilərin əksəriyyəti xərçəngin bədənin digər hissələrinə, çox vaxt sümüklərə yayıldığı xəstəliyin inkişaf etmiş forması ilə müraciət edirlər. Gec mərhələdə prostat xərçəngi olan kişilərin uzun müddət sağ qalma ehtimalı erkən diaqnoz qoyulanlara nisbətən daha azdır. Eyni zamanda, bu ölkələrdə cərrahi və radioterapiya potensialının artırılması üçün təcili tədbirlərə ehtiyac var.