Ötən həftə Rusiya Xarkov vilayətinə hücuma keçərək sürətlə irəliləyib. Nəticədə Ukrayna bir neçə kəndini itirib. Ruslar hələ şəhərin əsas müdafiə xəttinə çatmasa da, Ukrayna üçün vəziyyət ciddidir.
Reyting.az “Nev York Times”ə istinadla bildirir ki, indi Ukraynanın bilavasitə prioriteti cəbhə xəttini sabitləşdirmək və Rusiyanın böyük sıçrayışının qarşısını almaqdır. Lakin Kiyev bir sıra çətinliklərlə üzləşir.
Bu yaxınlarda ABŞ Konqresində Kiyevə böyük məbləğdə yardımla bağlı qanun layihəsinin qəbuluna baxmayaraq, Ukrayna üçün vəziyyətin daha da pisləşəcəyi ehtimal olunur. Eyni zamanda, bildirilir ki, Rusiyanın məqsədi Xarkovu almaq deyil, şəhərə doğru irəliləmək və artilleriya ilə onu təhdid etməkdir.
Ukrayna qüvvələri onsuz da nisbətən zəifdir. Ukrayna ehtiyatlarının və ən yaxşı hissələrinin Xarkovun müdafiəsinə cəlb olunması isə cəbhənin digər istiqamətlərində onun mövqelərini zəiflədir. Rusiya isə əsas tranzit qovşaqlarını və əhali mərkəzlərini ələ keçirməyə çalışaraq, Donetsk bölgəsinin qalan hissəsinə də nəzarəti gücləndirmək istəyir.
Son günlər bəzi Ukrayna bölmələri Donetskdən Xarkova köçürülüb. Görünür, Ukrayna cəbhənin digər sektorlarını gücləndirmək üçün ayrı-ayrı batalyonlar yerləşdirir. Rusiya da öz ehtiyatlarını ora köçürərsə, Donetsk bölgəsindəki Ukrayna qüvvələri daha həssas vəziyyətlə üzləşəcək.
Məlumata görə, Rusiya qoşunları Kupyansk, Xarkovun şərqi və Zaporojyenin cənubuna da təzyiqlər edir. Sumı və Çerniqov vilayətlərinin sərhəd boyu ərazilərində isə hücum təhlükəsi var.
Rusiyanın hücumu Ukrayna üçün zəiflik anına təsadüf edir. Ötən ilin payızından ölkə bir-biri ilə əlaqəli üç problemlə üzləşib: sursat, canlı qüvvə və istehkam çatışmazlığı.
Ukrayna yazda istehkamlarını yaxşılaşdırmaqda irəliləyiş əldə edib və ABŞ-dan yardım paketi sursat çatışmazlığını aradan qaldırmalıdır. Lakin işçi qüvvəsi çatışmazlığı xüsusilə piyadalarda getdikcə pisləşir.
İddia olunur ki, Ukraynanın keçən yay əks-hücum əməliyyatı ilk növbədə piyada qoşunlarının tükənməsi ilə nəticələnib və o vaxtdan itkiləri geri qaytarmağa çalışır. Praktikada bu o deməkdir ki, səngərlərdə çox az əsgər var və prosesi inkişaf etdirmək üçün kifayət qədər piyada yoxdur. Bir çox Ukrayna briqadalarında kadrlar azdır,döyüşçülərin çoxunun yaşı 40-dan yuxarıdır.
Vəziyyət siyasi seçimlərin, sarsıntılı səfərbərlik sisteminin və bu yaxınlarda bir sıra səfərbərlik qanunlarının qəbulundan əvvəl uzun aylar davam edən siyasi barışmazlığın nəticəsidir. Bu qanunlar hərbi xidmətə çağırış yaşının aşağı salınması, hərbi xidmətdən yayınanların cəzalandırılması, bəzi məhkumların xidmət keçməsinə icazə verilməsi və könüllülərin həvəsləndirilməsi yolu ilə əsgər ehtiyatını genişləndirmək məqsədi daşıyırdı. Xalq deputatları orduda kadr çatışmazlığını həll edəcəklərinə söz versələr də, çox şey ukraynalıların bu qanunu necə həyata keçirməsindən asılı olacaq.
Kifayət qədər qüvvə və döyüş sursatı olmayan Ukrayna ordusu ən yaxşı briqadalarını və elit hissələrini bütün cəbhə boyu hərəkətə gətirməklə Rusiyanın irəliləyişlərinə cavab verir. Baxmut və Avdeevka uğrunda döyüşlərdə bundan “yanğı söndürmək” üsulu kimi istifadə ediblər. Bu, ən yaxşı bölmələrin istirahət və bərpa üçün kifayət qədər vaxtının olmaması ilə nəticələnir.
Ancaq keçən il Rusiya kadrlarla bağlı problemlərini həll edə bilib və indi ayda 30 minə yaxın müqaviləli hərbi qulluqçu cəlb edir. Bu çağırışçıların çoxu çətin ki, ideal əsgərlərdir və onların da yaşı 40-dan yuxarıdır. Lakin bu fiziki üstünlük artilleriya, pilotsuz təyyarələr və sürüşmə bombaları ilə birlikdə Rusiyaya kəmiyyət baxımından üstünlük qazandırıb. Amma Rusiyanın üstünlükləri mütləq həlledici deyil. Onun qüvvələrinin keyfiyyəti, itkilərlə birlikdə, daha böyük əməliyyatlar aparmaq imkanını məhdudlaşdırıb. Buna görə də Rusiya qüvvələri hücumu sıçrayışa çevirməyə çalışır və böyük uğur qazana bilmir. Rusiya da silahlarını itirir və 2025-ci ildə texnika çatışmazlığı ilə üzləşəcək.
“ABŞ-da yardım haqqında qanun layihəsinin qəbulu ilə paralel Ukraynanı çətin bir il gözləyir. ABŞ-dan göndərilən yardım Ukrayna üçün vaxt itkisi olub və mümkün olacaq resurslara əminliyi təmin edir. Maliyyələşdirmə Ukraynanın maliyyə vəziyyətini saxlamaq və ən yaxşı halda bərpasına kifayət edə bilər. Onun qoşunlarının hücum imkanları, gələcək təlim, kəşfiyyat və digər dəstək formalarında Qərbin mühüm rol oynamasından asılıdır. Ukrayna bunda fərq yarada bilər”, - nəşr yazır.
Sonda qeyd olunur ki, əgər Ukrayna bu il Rusiyanı cüzi qazanclarla məhdudlaşdıra bilsə, Moskvanın fürsət pəncərəsi bağlanacaq və 2025-ci ildə onun müqayisəli üstünlüyü azalmağa başlayacaq. Ukrayna ordusunu yenidən qurmaqla yanaşı həm də özünü müdafiə etməlidir. Bu baxımdan qarşıdakı aylar bir çox cəhətdən həlledici olacaq.
E. KAMAL
