Slovakiyanın baş naziri Robert Fikonun silahlı hücumda yaralanması dünya siyasi liderlərinə edilən sui-qəsdləri yenidən gündəmə gətirib.
News24.az yaxın keçmişdə tanınmış liderlərə qarşı bəzi hücumları təqdim edir:
16.05.2024 - 15:17
ABE ŞİNZO
Yaponiyanın keçmiş baş naziri Abe Şinzo 2022-ci ilin iyulunda Yaponiyanın Nara şəhərində iştirak etdiyi seçki kampaniyası zamanı güllələnərək ölüb.
Abe üçün Tokionun mərkəzindəki Zojo-Ji Buddist Məbədində az sayda insanın iştirakı ilə mətbuata qapalı dəfn mərasimi keçirilib.
Abeyə sui-qəsd təşkil edən 42 yaşlı Yamaqami Tetsuya keçmiş baş nazirin Birləşmə Kilsəsi ilə əlaqəsi olduğuna inanaraq Abeni hədəfə alıb.
JOHN F. KENNEDY
ABŞ-ın 35-ci prezidenti Con Kennedi 1963-cü il noyabrın 22-də Dallasda sui-qəsd nəticəsində həlak olub. Sui-qəsdin icraçısı kimi tutulan Li Harvi Osvald həbsdə olarkən Cek Rubi tərəfindən öldürülüb.
Rəsmi açıqlamalarda Rubinin Osvaldı "fərdi reaksiya" səbəbilə öldürdüyü və heç bir təşkilatla əlaqəsi olmadığı iddia edilib.
Kennedi sui-qəsdi üzərindən təxminən 61 il keçməsinə baxmayaraq, hələ də çoxlu suallar doğurur. Haqqında bir çox sui-qəsd nəzəriyyəsinin yarandığı sui-qəsd "Kennedinin öldürülməsi" filmi ilə böyük ekranlara gətirilib.
KRAL FAYSAAL
1964-cü ildən 25 mart 1975-ci ildə öldürülənə qədər Səudiyyə Ərəbistanında hökmranlıq edən Feysəl bin Əbdüləziz ölkədə bir sıra islahatlar həyata keçirib. Televiziyaların yaradılmasına, qız məktəblərinin açılmasına şərait yaradıb.
O, Yom Kippur müharibəsində və tarixdə “1973-cü il neft böhranı” kimi tanınan hadisədə ABŞ-ın İsrailə verdiyi dəstək səbəbindən Neft İxrac Edən Ərəb Ölkələri Birliyinin neft embarqosu qərarında mühüm rol oynayıb.
Kral Feysəl öz sarayında qardaşı oğlu Feysal bin Musad tərəfindən güllələnib.
PARK CHUNG-HEE
Cənubi Koreyada 1961-ci ildə hərbi çevrilişlə hakimiyyəti ələ keçirən prezident Park Chung-hee 1979-cu il oktyabrın 26-da restoranda dostu Kim Jae Kyu tərəfindən güllələnərək öldürülüb.
Mənbələr Kəşfiyyat Başçısı olan Kimin ölkəni “dəmir yumruqla” idarə etdiyi bildirilən Parkı “Cənubi Koreyaya demokratiyanı qaytarmaq üçün” öldürdüyünü bildirib.
ƏNVAR SEDAT
Keçmiş prezident Camal Əbdül Nasirin ölümündən sonra Misirdə hakimiyyətə gələn Ənvər Sədat İsraillə yaxınlaşdığı üçün öldürülüb.
Misir Prezidenti Sadat 6 oktyabr 1981-ci ildə İslami Cihad Hərəkatının 8-ci ildönümünü qeyd etmək üçün keçirilən rəsmi parad zamanı Misir ordusunun zabitləri Xalid əl-İslambuli və sonradan İslami Cihad Hərəkatının üzvləri elan edilən dostları tərəfindən güllələnərək öldürülüb. 6 oktyabr müharibəsi (Yom Kippur).
“Müqəddəs prezident” kimi tanınan Sədat ərəb ölkələrini 1967-ci il sərhədləri ilə İsraili tanımağa çağırsa da, o, “satqın” elan edilərək öldürülüb.
İNDIRA QANDI
Hindistanın ilk və yeganə qadın baş naziri İndira Qandi sui-qəsd nəticəsində öldürülən liderlər arasındadır. Qandi 31 oktyabr 1984-cü ildə sikhlərə məxsus "Qızıl məbəd"ə hərbi basqın əmrini verdiyi səbəbi ilə iki sikh mühafizəçisi tərəfindən güllələnərək öldürülüb.
Qandinin öldürülməsindən sonra Hindistanda sikxlərə qarşı hücumlarda minlərlə insan həlak olub.
OLOF PALME
İsveçin keçmiş baş naziri Olof Palme həm ABŞ və Sovet İttifaqını, həm də Cənubi Afrikadakı irqçi rejimi tənqid edirdi. Palme hökuməti 1984-cü ildə PKK-nı terror təşkilatı kimi tanıyıb.
Palme 1986-cı il fevralın 28-də həyat yoldaşı ilə getdiyi kinoteatrdan çıxandan sonra bir nəfərin ona arxadan yaxınlaşaraq atəş açması nəticəsində dünyasını dəyişib.
Stokholmun ən işlək küçələrindən birində həyat yoldaşı ilə evə gedən Palme güllələndiyi gün mühafizəçiləri onu müşayiət etməyib.
Terror təşkilatı PKK-nın şübhəlilər arasında yer aldığı sui-qəsdlə bağlı onlarla kitab yazılsa da, qətllə bağlı sual işarələri bu gün də davam edir.
Yitzhak Rabin
İsrailin keçmiş baş naziri Yitzhak Rabin də sui-qəsdə qurban gedib. Rabinin İsraillə Fələstin arasında sülhün bərqərar olması üçün göstərdiyi səylər onun sona çatmasına səbəb olub.
Rabin 1993-cü il sentyabrın 13-də Fələstin Azadlıq Təşkilatı ilə İsrail arasında iki dövlətli həll təşəbbüsü üçün imzalanmış Oslo razılaşmasının imzaçısı olub.
Keçmiş Leyboristlər Partiyasının lideri olan Rabin 4 noyabr 1995-ci ildə Təl-Əvivdə qatıldığı mitinqdən sonra israilli “ifrat sağçı” Yiqal Əmir tərəfindən güllələnərək öldürülüb.
Sui-qəsddən sonra Fələstin-İsrail məsələsinin iki dövlət əsasında həlli ehtimalı daha da çətinləşib.
Rafik əl-Həriri
Livanı “yenidən quran siyasətçi” kimi tanınan keçmiş baş nazir Rafik əl-Həririnin öldürülməsi ölkənin taleyinə dərindən təsir edib.
Ölkədə 15 illik vətəndaş müharibəsinin sona çatmasında mühüm töhfələr verən, eyni zamanda müharibədən sonra 1992-ci ildə hakimiyyətə gələn və müharibənin izlərini silmək üçün yenidənqurma işlərinə öncülük edən Həriri 2005-ci il fevralın 14-də sui-qəsd nəticəsində öldürüldü. ton bomba yüklü avtomobil karvanı paytaxt Beyrutda keçərkən partladılıb.
Həririnin öldürülməsindən və siyasi qeyri-müəyyənliklər ölkəyə dərindən təsir etdikdən sonra Livan ciddi qütbləşməyə girib.
Bülent Ecevit
Türkiyədə bir çox siyasi lider sui-qəsdlərə məruz qalıb. Keçmiş baş nazir Bülent Ecevitə qarşı çoxlu sui-qəsd cəhdləri olub ki, onlardan biri də ABŞ-da bir Kiprli Rum tərəfindən olub.
Ecevitin sağ qaldığı sui-qəsd cəhdlərindən biri 29 may 1977-ci ildə İzmirin Çiğli rayonunda baş verib. İzmirdə seçki kampaniyası üçün keçiriləcək mitinq hazırlıqları zamanı bir nəfər seçki avtobusuna minmək üzrə olan Ecevitə yaxınlaşaraq atəş açıb, lakin güllə keçib və bir nəfərin kürəyinə dəyib.
Turqut Özal
Turqut Özal Türkiyənin baş nazir olarkən 18 iyun 1988-ci ildə partiyası ANAP-ın Ankarada keçirilən qurultayında çıxışı zamanı Kartal Dəmirağın hücumuna məruz qalıb.
Barmağından yaralanan Özal sui-qəsddən sonra yenidən kürsüyə çıxıb və çıxışını tamamlayıb.
Günel Məlikzadə
