“Azərbaycanın Dostları Təşkilatı”nın sədri Billurə Bayramova–Bernard 2022-ci ildən Anqolanın paytaxtı Luandada yaşayır. Afrikada uzun illər yaşamasının səbəbi həyat yoldaşı, fransız Antuanın neft sahəsində işləməsidir. Anqolaya gəlməzdən öncə 9 il Nigeriyada yaşayan Billurə görünüşcə çox zərifdir. Amma onunla söhbətdən, gördüyü işlərin həcmini öyrəndikdən, həyata keçirdiyi layihələrə nəzər saldıqdan sonra bu qədər yükü necə daşımasına heyran qalmamaq olmur. “Beynəlxalq Ailə Günü”ndə 43 yaşlı Billurə xanımın XQ-yə verdiyi müsahibə ilə onun Afrika həyatını və uğur hekayətini dinləyək:
– İsmayıllı rayonu hara, Afrika hara? Ozü də qadın. Bir az qəribə səslənmirmi? Bu qitədən o qitəyə necə gedib çıxmısan?
– Qəribə səslənsə də belədir. Lahıcda doğulub böyümüşəm. Atam orta məktəbdə müəllim, xalçaçı anam isə evdar xanım olub. Ailənin təhsil alıb işləyən 6 uşağından biriyəm. Məndən başqa, hamısı Azərbaycandadır. Uşaqlıqdan jurnalist olmaq, xaricdə təhsil almaq, Azərbaycanı dünyada tanıtmaq, biznes qurmaq arzulamışam.
– Həm də xarici ölkədə yaşamaq, eləmi?
– O qədər də yox. İlk ali təhsilimi jurnalistika deyil, filologiya üzrə aldım, magistr dərəcəsini də bitirdim. Sonradan Azərbaycan Dövlət İqtisad Universitetində ikinci təhsil alıb, İsveç Krallığının Lund Universitetində maliyə iqtisadiyyatı üzrə magistr dərəcəsi aldım.
– Bizi maraqlandıran əsas məsələ ailənin beynəlmiləl olmasıdır.
– Həyat yoldaşım Antuan fransızdır. Təhsilindən sonra ilk işinə Bakıda neft şirkətində başlayıb. İxtisasca mühəndisdir. Onunla Bakıda tanış olmuşduq. Burada bir neçə il çalışandan sonra işi ilə bağlı Qazaxstana getsə də, əlaqəmiz kəsilmədi. Telefonla zəngləşir, dost kimi fikirlərimizi bölüşürdük. Xarici vətəndaşlarda “səni sevirəm, sənsiz ölərəm, filan” yoxdur. Düz 5 il sonra ondan evlilik təklifi aldım. Elə bil, illərdir ki, bu təklifi gözləyirdim. Dərhal da qəbul etdim. Əslində, o zaman arzularımda nəinki xarici vətəndaşla evlənmək, ümumiyyətlə ailə qurmaq fikri yox idi. Amma ailə qurandan, övladlarım dünyaya gələndən, Antuanın bizə münasibətindən sonra nə qədər düzgün addım atdığımın fərqinə vardım. İndi vaxtımın çoxunu uşaqlara və həyat yoldaşıma həsr edirəm və bundan həzz alıram.
– Valideynlərinin bu sevgini eşidəndə reaksiyası necə oldu?
– Əvvəl bu barədə söz açmağa cəsarət etməsəm də, sonradan hər şeyi açıb dedim. Bildirdim ki, deyəsən, mən Azərbaycandan gedəcəyəm. Hər şey el adəti ilə, amma tez müddətdə baş verdi. Toyumuz həyat yoldaşımın istəyi ilə Lahıcda, rəsmi evlilik isə Fransada oldu. Onun ailəsi də Lahıcda olan toy mərasimində iştirak edirdi. Siz kənd sakinlərinin o toyda Antuana, onun valideynlərinə necə maraqla baxdıqlarını görəydiniz. Qohum-əqrabaya qoşulub milli musiqimizin sədalarına necə qol qaldırıb rəqs etdiklərini seyr edəydiniz... Həmin gün mən özümü göyün yeddinci qatında hiss edirdim. Hər iki ailə bu evliliyə ancaq sevinirdi. Çünki onlar üçün önəmli olan övladlarının xoşbəxtliyi idi. Toydan sonra biz Fransaya, bir il sonra Antuanın işi ilə bağlı Nigeriyaya köçdük.
Üç övladım oldu. Uşaqlarla çalışıram öz dilimdə danışım. Böyük oğlum Tomas dilimizi gözəl bilir. Aleksandr və Hüqo da öyrənir. İldə ən azı 1 dəfə Azərbaycana gəlirəm. Övladlarım məktəbə getdiyindan yalnız yay ayını onlarla birlikdə Azərbaycanda oluram. Allahımdan çox razıyam ki, mənim qarşıma həyat yolunda qoşa addımlamaq üçün Antuanı çıxarıb. O mənə hər kəsi əvəz edir və işlərimə həm maddi, həm mənəvi dəstək olur.
– Bir az iş-gücündən söz aç. Hazırda nə işlə məşğulsan?
– Anqolada fəaliyyətim Nigeriyada qurduğum təşkilatın işini davam etdirməkdir. Azərbaycan mədəniyyətinin, musiqisinin, tarixinin, mətbəxinin yaşadığım ölkənin insanlarına təbliği ilə məşğulam. Mən Nigeriyaya köçəndə orada yeganə azərbaycanlı idim. Afrika ölkələrində ölkəmizin konsulluqları barmaqla sayılacaq qədərdir. Nigeriya da o az ölkələrin sırasındadır. 2013-cü ildə Nigeriyaya köçmüşəm. O vaxt təkcə yerli əhali üçün deyil, orada yaşayan xarici vətəndaşlar üçün də Azərbaycanla bağlı məlumat çox az idi. Nigeriyanın sosial-ictimai həyatında fəallıq göstərirdim. Yerli və beynəlxalq təşkilatlarda müxtəlif vəzifələrdə təmənnasız, könüllü işləmişəm. Bir vaxt qərara gəldim ki, orada paralel olaraq Vətənimi tanıtmaqla bağlı bir təşkilat yaradım. Düşündüm ki, Nigeriyada azərbaycanlı yaşamasa da, burada yaşayanları ölkəmizə dost edə bilərəm və bu adı seçdim. Mənə bu işdə xarici dostlarım kömək etdi. Təsisçilər 4 nəfərdir. Mən, Nigeriyada 2 şirkəti olan bir fransız, digəri ingilis vətəndaşı və nigeriyalı bir hüquqşünas xanımdır. Könüllü şəkildə təşkilatın hüquqi işlərini o aparır.
Təşkilatın əsas maliyyə mənbəyi bizim ailə qazancımızdır. Çoxları buna bəzən şübhə ilə yanaşır. Hər kəsin həyatda qazancını xərclədiyi ünvanlar fərqlidir. Mən də qazancımı layihələrə xərcləməyi sevirəm. Layihələr vasitəsilə həm öz ölkəmin mədəniyyətini təbliğ edirəm, həm mədəniyyətlər arasında körpü yaratmağa çalışıram. Ölkələr arasında turizmə dəstək verir, sahibkarları tanıtmağa çalışır, həm də dəstəyə ehtiyacı olan insanlara kömək edirəm.
Bu işdə mənə həm maddi və həm də mənəvi dəstək olan həyat yoldaşım da usanmır. Əslində, daha çox dəstək verir ki, mən özümü xoşbəxt hiss edim. Buna görə ona çox minnətdaram. O da bilir ki, mədəniyyət üzərindən daha mükəmməl təbliğat aparmaq mümkündür. Məncə, mədəniyyət təbliğat üçün ən güclü silahdır.
Onu da deyim ki, mətbəx işlərini sevdiyimdən kiçik bir “Kuzinşe Billura” adlı şirkət yaratmışam. Oradan gələn gəlir birbaşa təşkilatımıza yönəlir. Şirkəti yaratmaqla, həm evimi restorana çevirdim, həm də Nigeriyada yaşayan səfirlərin, digər diplomatik korpusların, şirkət rəhbərlərinin nahar yeməklərini təşkil edirdim. Onların yeni bir dada ehtiyacları olduğunu bildiyimdən düşündüm ki, bu üsulla maliyə vəsaiti əldə edib layihələrimə davam edə bilərəm. “Kuzinşe Billura” pandemiyaya qədər davam etdi. Amma hələ də əvvəlki aktivliyini bərpa edə bilmir.
– Təşkilatın xətti ilə hansı layihələri reallaşdırmısan?
– “Azərbaycanın Dostları Təşkilatı” bir neçə iri layihə həyata keçirib. 2018-ci ildə “İpək yolu” adı altında Azərbaycan Demokratik Respublikasının 100 illiyinə həsr olunmuş konsert təşkil etdik. Konsertdə Əməkdar artist tarzən Sahib Paşazadəni və Fransada yaşayan istedadlı pianoçumuz Səidə Zülfüqarovanı dəvət etdik. Konsertdə onlarla birlikdə Nigeriyanın gözəl səsi olan tenor Jozef, həmin vaxt orada çalışan İsveçrənin konsulunun soprano səsli həyat yoldaşı iştirak etdi. Layihə uğurla həyata keçdi. Ora gələnlər üçün bizim tar qeyri-adi göründü. Tar onlar üçün yeni bir kəşf idi. İstər quruluşu, istər səsi onlarda böyük maraq oyatdı. Konsert o qədər bəyənildi ki, Nigeriyada yerli şirkət rəhbərlərinin dəstəyi ilə 2-cü gün də təkrar edildi. Yerli media, televiziya, radioda çıxışlarımız oldu. Musiqiçilərimiz “Vozobiya” yerli televiziya kanalının səhər proqramında çıxış etdilər. 4 aydan sonra Sahib Paşazadə və Səidə Zülfüqarova Nigeriyada keçirilən “Qərb ilə Şərq görüşəndə” musiqi festivalına dəvət aldılar.
“Kuzinşe Billura” adı ilə müxtəlif ölkələrin mətbəxlərinin birləşməsi layihələrində iştirak edirdik. Orada yaşayan insanlara ölkəmizin mətbəx dərslərini keçirdim. Bundan sonra Nigeriya televiziyasının çox tanınmış proqramından dəvət gəldi və mən ayda 1 dəfə həmin verilişdə çəkilişlərə qatılır və hər dəfə Azərbaycan mətbəxindən 1 yeməyin hazırlanmasını nigeriyalılara çatdırırdım.
Bundan sonra 2 jurnalistlə Azərbaycana səfər etdik. “Azərbaycanın dadı” adlı layihə həyata keçirdik. Verilişin aparıcısı Cina xanımla 10 gün Bakı, Şəki və Lahıcda olduq. Müxtəlif bölgələrin yeməkləri ilə bağlı çəkilişlər etdik. Tarixi yerlər, muzeylər, yerli insanların yaşayışı, ölkəmizdə yaşayan nigeriyalıların həyatı ilə bağlı çəkiliş apardıq. “Azərbaycanın dadı” layihəsi ilə bağlı 10 epizoddan, 2-ci layihə ilə bağlı 7 epizoddan ibarət qısametrajlı film hazırlandı. Filmlər bir il müddətində yalnız Nigeriyada deyil, Amerikada, İngiltərədə də afrikalıların 10 müxtəlif televiziya kanallarında nümayiş olundu. Pandemiya işimizi dayandırdı...
Fəaliyyətimiz Anqolada davam edir. Ötən il “Tarın səsi–birləşmiş səslər” adlı layihə icra etdik. Tarın təbliği ilə bağlı Nigeriyanın musiqi məktəblərində tar dərslərinin keçilməsini düşünürdük. Anqolaya köçdüyümüzdən o işimiz yarımçıq qaldı. Bu ideyanı Luandada davam etdirmək istədim. Sahib Paşazadə 1 həftəlik Luandaya gəldi və iki yerli incəsənət və mədəniyyət mərkəzində musiqiçi uşaqları ilə 5 günlük ustad dərsləri keçdi. Tarın tarixi, ifa qaydası ilə bağlı müəyyən bilgilər verdi. Yaşadığım ölkədə kimliyindən asılı olmayaraq həmvətənlərimi bir araya gətirməyi sevirəm. Əslində, mədəniyyətlərin təbliği, digərlərinə yardım üçün millətin fərqli olması önəm kəsb etmir. Bu kimi təbliğat, xeyriyyə işləri üçün heç bir sərhəd yoxdur.
...Billurə Bernard həyata keçirdiyi daha çox sayda layihələrdən söz açdı. Ona işində uğurlar, ailə bağlarının daha möhkəm olmasını arzulayıb ayrıldıq.
Müsahibəni apardı:
Zərifə BƏŞİRQIZI
XQ
