Alimlər iqlim dəyişikliyinə tab gətirə bilən meşələri tədqiq ediblər

Dağların zirvələrinin aşağıdakı vadilərdən daha soyuq olduğu hamıya məlum olsa da, Vermont Universitetinin (UVM) yeni tədqiqatları meşələr və iqlim haqqında bildiklərimizi dəyişir.

Aztibb.az “Ecology and Evolution” jurnalına istinadən xəbər verir ki, araşdırma zamanı adətən dağlıq ərazilərdə baş verən “soyuq hava aqreqasiyası” – yüksək dağlıq yerlərdən soyuq havanın aşağı vadilərə axdığı, gözlənilən temperaturu – aşağıda isti və yuxarıda soyuq – əks etdirdiyi bir fenomeni müşahidə edən meşələr tədqiq edilib.

Məlumdur ki, dağdan dərəyə enən kimi havanın temperaturu aşağı düşür. Tədqiqatın aparıcı müəllifi Melissa Pastore bildirib ki, temperatur inversiyaları ilə yanaşı, biz bitki örtüyünün inversiyalarını da görürük. Biz daha yüksəkliklərdə ladin və küknar kimi soyuq havaya dözən ağac növlərini tapmaq əvəzinə, onları daha aşağı hündürlüklərdə tapdıq - gözlədiyimizin tam əksi.

Tədqiqatın həmmüəllifi Karol Adair qeyd edib ki, bunun ekosistemlərə təsiri əhəmiyyətlidir. Soyuq havanın bu birləşməsi meşəni əsaslı şəkildə strukturlaşdırır.

K.Adair deyir ki, bu anlayış meşə idarəçilərinə iqlim istiləşdikcə soyuq sevən növlərin qorunması üçün tez-tez və sıx soyuq hava olan əraziləri prioritetləşdirməyə və qorumağa kömək edə bilər.

İki il ərzində tədqiqatçılar Vermontun Şimal-Şərqi Krallığındakı dayaz, kraterə bənzər Nulheqan hövzəsindən yaşıl dağların daha yüksək zirvələri və daha dərin vadilərinə qədər üç meşə sahəsini tədqiq ediblər. Onlar yüksəklik kəsişmələri boyunca mövcud olan ağac növləri haqqında məlumat toplayıb və hər saat temperatura nəzarət ediblər.

Tədqiqat bəzi ağac növlərin iqlim dəyişikliyinə uyğunlaşmasını öyrənmək baxımından əhəmiyyətlidir. Daha isti bir dünyada yaşadığımız zaman lazım olan xüsusiyyətləri əldə etmək üçün genləri köçürmək, yaxud qarışdırmaq mümkündür.