Dünyanın ən təmiz havasının sirri açıldı

Alimlər kəşf ediblər ki, yağış və buludlar Cənubi Okean üzərindəki havanı planetin ən təmiz havasına çevirməkdə əsas rol oynayır.
Hafta.az-ın yazdığına görə, Antarktika okeanı daha az insan fəaliyyətinə malik olsa da, dənizdən və küləklə gələn duz, toz və ya fitoplankton adlanan kiçik bitki orqanizmlərinin hissəcikləri kimi təbii mənbələrdən ibarət aerozollarla çirklənir.
Lakin tədqiqatçılar buludların və yağışın Antarktika okeanı üzərində atmosferin təmizlənməsində əsas rol oynadığını deyirlər.
Elm adamları bu okeanın geniş bölgələrində müxtəlif bulud modellərini aşkar etmək üçün yeni nəsil peyklərin məlumatlarından istifadə edərək kompüter proqramı hazırlayıblar. Tədqiqatçılar xüsusilə iqlimin tənzimlənməsində mühüm rol oynadığı bilinən unikal pətək formalı bulud nümunələrini araşdırıblar. Bu xüsusi buludlardakı pətək hüceyrələri, tutduqları ərazinin yağıntı miqdarına görə “açıq” və ya “qapalı” olurlar.
Alimlər pətək buludlarının analizindən əldə edilən məlumatları Tasmaniyadakı Cape Grim Rəsədxanasının aerozol ölçmələri və Avstraliya Meteorologiya Bürosunun yağış müşahidələri ilə müqayisə ediblər.
Ən təmiz havanın olduğu günlərin aydın pətək buludları ilə əlaqəli olduğunu aşkar edən elm adamları bu buludların aerozol hissəciklərini havadan "yuya" və arabir, lakin güclü leysanlar yarada biləcəyindən şübhələnirlər.
Bu aydın buludlar şişkin ağ, qapalı buludlardan daha çox nəm saxlayır və daha çox yağış yağdırır.
Alimlər “The Conversation” jurnalındakı məqalələrində “Biz aşkar etdik ki, pətəkləri açıq olan buludlar qapalı buludlardan 6 dəfə çox yağış yağdırır. Bundan əlavə, öyrəndik ki, boş pətəklər havanın ən təmiz olduğu qış aylarında daha çox olur" yazıblar.
Tədqiqatçıların dediyinə görə, bu pətək nümunələrinə qışda Şimali Atlantik və Şimali Sakit okean bölgələrində də rast gəlinir.
Gələcək tədqiqatlarda elm adamları bu bölgələrdəki buludların toz və çirk kimi aerozolları necə təmizlədiyini öyrənməyə ümid edirlər.

• tags
• tags